słuszny
  • mielić, pielić, orać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Dzień dobry,
    zastanawia mnie, czy językoznawcy nie naśmiewają się z naszych polskich rolników. Nie wiem, czy kiedyś naprawdę mówili oni mełł czy pełł, jednak pod koniec XX wieku słowniki zanotowały w końcu wyrazy mielić i pielić, jednak z zastrzeżeniem reg. i pot. Ba, WSO PWN do teraz nie notuje hasła mielić. Wszystkie słowniki dalej upierają się, że jedyna słuszna odmiana od orać to orz. Moim zdaniem język polski powinien być bardziej przyjazny dla użytkownika.
    Pozdrawiam
  • muriaty i szagriaty
    18.12.2007
    18.12.2007
    Co oznaczają wyrazy muriaty i szagriaty z popularnej pieśni biesiadnej? Zob. http://www.google.pl/search?hl=pl&q=muriaty+trojka
  • Myszka Miki
    5.05.2003
    5.05.2003
    Kwestia prosta jak kreskówka: Myszka Miki. Jak odmieniamy poszczególne człony nazwy – w rodzaju męskim czy żeńskim? Myszka powiedział czy powiedziała? Bo Miki oczwiście powiedział. Ale w takim razie Myszka Miki powiedziała czy powiedział? Myszka Malloy z Żegnaj Laleczko Chandlera tradycyjnie jest rodzaju męskiego, ale to bez wątpienia mężczyzna (słusznej postury zresztą). Czy to samo można odnieść do kreskówki?
  • na raz i naraz
    30.09.2012
    30.09.2012
    Wprawdzie SO w haśle naraz nie wspomina o kontekście 'za jednym zamachem' (jedyny taki przykład to lekarstwo na raz), lecz szersza interpretacja jest konieczna (tak abym w tym formularzu zadał tylko jedno pytanie). Ale czy można różnicować pisownię zależnie od intencji (przesuwając akcent), np. przeskoczyć dwa stopnie na raz 'w jednym kroku'? Zresztą czy można wbiegać co jeden stopień naraz lub czytać tylko jedną książkę naraz? Aby coś było jednocześnie, musi chyba być coś drugiego?
  • na raz tylko jeden pkt
    11.04.2002
    11.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Oto moje pierwsze pytanie do Poradni, ale na pewno nie ostatnie. Mam bowiem mnóstwo różnorakich wątpliwości, a słowniki, niestety, nie radzą sobie z ich rozwiązywaniem. Ale zanim zadam to konkretne pytanie, proszę o jedno wstępne wyjaśnienie: dlaczego napisali Państwo powyżej, w „słowie wstępnym": „prosimy pytać tylko o jedną rzecz na raz” – chodzi mi o rozdzielną pisownię wyrażenia na raz. Azaliż nie stoi w słowniku (m.in. NSO PWN!), iż należy je pisać łącznie w znaczeniu 'jednocześnie'? A przecie właśnie taki sens ma tu owo wyrażenie. Uprzejmie proszę o pilną odpowiedź i – chyba – korektę.
    Pora na pytanie właściwe:
    Czy wyraz punkt należy uznać za pojęcie matematyczno-fizyczne i wobec tego jego skrót pkt w przypadkach zależnych pisać bez kropki, czy raczej traktować jak „zwykły” rzeczownik i stawiać kropkę w dopełniaczu itd., jak w skrótach mgr, dr, bp itp. Wydaje mi się, że słuszna, no i znacznie prostsza, jest ta pierwsza interpretacja. Tylko dlaczego słowniki (przeszukałem ich kilkanaście!) robią unik i podają hasło pkt wyłącznie w mianowniku? A może się mylę, może w którymś ze słowników określono ten „szczegół"?
    Serdecznie pozdrawiam Redaktorów Poradni, dziękując za tę cenną inicjatywę, jaką jest doradzanie via internet (Internet?).
    Krzysztof Szymczyk, Opole
  • na własne potrzeby
    12.02.2001
    12.02.2001
    Która forma jest właściwa: 'na potrzeby' czy 'dla potrzeb'? Odnoszę wrażenie, iż pierwsza jest kalką z jęz. angielskiego, a skoro poprawny jest zwrot 'na własne potrzeby', niepoprawny zaś 'dla własnych potrzeb', podobnie powinno być w wypadku form, które budzą moje wątpliwości.
  • Nazwa organu Starostwa Powiatowego w Pucku

    24.09.2023
    22.09.2023

    Szanowni Państwo,

    jestem mieszkańcem powiatu puckiego w województwie pomorskim. Jednym z organów Starostwa Powiatowego w Pucku jest: Zarząd Drogowy dla Powiatu Puckiego i Wejherowskiego. Czy właściwe i dopuszczalne jest użycie w tej nazwie słowa „Powiatu”? Czy prawidłowe powinno być tutaj użycie słowa „Powiatów”? Powiat pucki i wejherowski w Polsce nie istnieje.

    Z poważaniem

  • nazwy firm
    5.12.2002
    5.12.2002
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące przypadków zależnych nazw własnych „wielokrotnie złożonych”, takich jak Polski Koncern Naftowy Orlen czy Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku. Jeśli chodzi o tę pierwszą nazwę, to odmieniany jest tylko pierwszy człon (np. w Polskim Koncernie Naftowym Orlen). Czy wobec tego w przypadku drugiej nazwy powinniśmy zastosować tę samą zasadę (np. w Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku) czy może jednak odmieniać wszystkie wyrazy? Czy jest jakaś ogólna zasada dotycząca tego typu nazw, czy każdy z przypadków powinien być rozpatrywany osobno?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • nazwy komisji sejmowych
    20.02.2003
    20.02.2003
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie, które nurtuje mnie już od pewnego czasu. Jak powinno się poprawnie pisać nazwy komisji sejmowych (jest to kwestia dość aktualna w związku ze znaną wszystkim aferą)? Niemalże powszechna praktyką jest pisanie tych nazw małymi literami np. sejmowa komisja europejska. Czy nie powinno być natomiast tak: Komisja Europejska lub sejmowa Komisja Europejska? Przecież oficjalne nazwy tych organów to właśnie Komisja Europejska, Komisja Śledcza czy Komisja Infrastruktury. Czy może się mylę?
    Pozdrawiam
    Paweł M.
  • neoplan
    20.09.2007
    20.09.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN notuje wyraz neoplan. Jakie jest znaczenie tego słowa? Podejrzewam, że chodzi o 'autobus marki Neoplan', choć w WSO nie występuje hasło Neoplan (jak to jest np. w przypadku pary Ikarus, ikarus). Jeśli moje podejrzenie jest słuszne, to czy dopełniacz -a (przynajmniej oboczny) nie jest zasadny?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Jakub Szymczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego