te-niebo
  • poranek

    15.10.2023
    15.10.2023

    Mam pytanie dotyczące słowa „poranek”. Zastanawia mnie jego pochodzenie, skąd pochodzi przedrostek „po”? Następnie, definicja słownikowa mówi, że poranek następuje po wschodzie słońca, więc czy poprawne jest stwierdzenie, że poranek jest po brzasku, skoro znaczenie słowa brzask to: 1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»? Spotkałam się również z interpretacją poranka związaną z trybem życia, co ma według mnie uzasadnienie.

  • tulać się
    22.04.2011
    22.04.2011
    Dzień dobry Państwu!
    Mamy pytanie z pogranicza poezji i gramatyki. Chodzi o fragment utworu Stanisława Grochowiaka Wyliczanka, w którym występuje czasownik tula się. Przytaczam strofkę z wiersza:
    Nocka tula się po niebie
    lis za kretem dróżki grzebie
    ma na łapkach szron.
    Kto to będzie?
    On.

    Jakie znaczenie ma ten czasownik? Czy to inna – regionalna odmiana turla się? czy też po prostu tuła się? A może to jakiś neologizm?
    Pozdrawiam i serdecznie dziękuję za odpowiedź ekspertów.
  • Wniebowstąpić – wniebowstępować
    15.04.2019
    15.04.2019
    Szanowna Redakcjo,
    czy od rzeczownika wniebowstąpienie można utworzyć czasownik wniebowstąpić? Chyba że lepiej byłoby oddzielnie – w niebo wstąpić. Wydaje mi się jednak, że wówczas narazić się można błąd składniowy (inwersję). Oba te przykłady w Korpusie pojawiają się jednostkowo, więc pewnie najbezpieczniej powiedzieć wstąpić do nieba.
    Z poważaniem.
  • wypluć malinę, czyli wydąć wargi
    23.02.2008
    23.02.2008
    Czy istnieje w języku polskim odpowiednik angielskiego to blow a raspberry? Polega to na wystawieniu języka i gwałtownym wypuszczeniu powietrza, co daje raczej charakterystyczny dźwięk. W słowniku angielsko-polskim ten gest (?) przetłumaczony jest jako 'pogardliwe prychnięcie', ale ciekawi mnie, czy jest na to jakaś inna nazwa.
    Pozdrawiam.
  • Zapis didaskaliów w dialogach
    26.04.2019
    26.04.2019
    Szanowni Państwo,
    mam problem z zapisem didaskaliów w dialogach.
    Z porady „Zapis partii dialogowych” wynika, że reguła kolejności podmiotu i orzeczenia jest sztywna „mamy szyk podmiot + orzeczenie” dla czasowników nie oznaczających mówienia.
    Natomiast zetknąłem się z zapisami:
    „Nieprawda – tupnął nogą Kaziuk” – Konwicki „Dziura w niebie”
    „Jak ty sobie to wyobrażasz, Yennefer? – zmarszczył brwi Crach an Craite” – Sapkowski „Wieża Jaskółki”.
    To błędy, czy wyjątki od reguły? I czemu małą literą?
  • czy…, czy…
    3.11.2011
    3.11.2011
    Szanowni Państwo,
    w pewnej redagowanej i korygowanej przez wiele osób książce przeczytałam: „Czy w nocy jest zimno i czy w pokojach hotelowych jest zimno, czy ciepło?”. Wszystkie znaki na niebie i ziemi mówią mi, że przecinek przed ostatnim czy nie powinien tam być, skoro dwukrotnie występuje ono jako partykuła rozpoczynająca zdanie pytajne, a na końcu jako spójnik. Czy jest jednak możliwe, by znaki na niebie i ziemi wiedziały lepiej niż piątka profesjonalistów?
    Z poważaniem
    Felicyta
  • imiesłów przysłówkowy a przecinki
    7.10.2010
    7.10.2010
    Przykład: „Rozwiązuję zadanie, obliczając całkę”. Może to znaczyć, że rozwiązuję zadanie poprzez obliczenie całki z zadania albo że rozwiązuję jakieś zadanie, a na boku równocześnie obliczam też całkę, nie związaną z zadaniem. W pierwszym znaczeniu przecinek wydaje się być nieuzasadniony (mówimy o sposobie rozwiązania zadania). Inny przykład (K. Vonnegut, Jr): „Zrobił pan głupstwo zostając komunistą”. Jak jest naprawdę?
  • Jego

    14.03.2022
    14.03.2022

    Mam pytanie dotyczące zaimków jego/niego.

    Czytałem książkę i spotkałem się z takim zdaniem: "Klin rozbitego światła za jego plecami odbijał żółć nieba". W tym przypadku bym użył formy niego, bo zaimek jest połączony z przyimkiem.

    I mam jeszcze jedno zdanie: "Jeśli u chorego stwierdza się ból pleców z prawej strony, jego przyczyną jest prawdopodobnie choroba nerek lub zaburzenia jelitowe" W tym zdaniu użyłbym formy go, czy można to potraktować jak początek nowego zdania i użyć jego?

    Pozdrawiam

  • mieć na celu
    29.01.2009
    29.01.2009
    Chciałam zapytać o poprawną formę czasownika występującego po konstrukcji mieć na celu. Czy prawidłowe zdanie będzie brzmiało „Nasza misja ma na celu zbadać niebo”, czy „Nasza misja ma na celu zbadanie nieba”?
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Aleksandra Dobrowolska
  • prosić
    3.01.2006
    3.01.2006
    Czy poprawna jest forma modlitwy, którą często słyszę w kościele: „prośmy za papieżem, prośmy za Kościołem”? Zwłaszcza ten drugi przykład brzmi trochę śmiesznie, ponieważ sugeruje bardziej miejsce modlitwy niż jej cel.
    Z poważaniem,
    Ładysław Włodarski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego