terminologia
  • konkubinat
    24.03.2003
    24.03.2003
    Termin konkubinat definiowany jest jako „trwałe pożycie mężczyzny z kobietą bez zawarcia związku małżeńskiego” (słownik dostępny w serwisie internetowym PWN). Czy owo „pożycie”, w tym konkretnym przypadku, jest wspólnym życiem, czy raczej obcowaniem fizycznym (pożyciem seksualnym)? Innymi słowy: czy konkubinatem można określić niesformalizowany związek dwojga partnerów, którzy mieszkają razem, lecz nie utrzymują kontaktów płciowych? Z góry dziękuję za pomoc.
    Robert
  • Końcoworoczny
    19.10.2016
    19.10.2016
    Szanowna Redakcjo,
    Bardzo proszę o wyjaśnienie wątpliwości co do terminu końcoworoczny – zastosowanie w opracowaniu naukowym dotyczącym placówki edukacyjnej. Jest niewątpliwie przydatny w kontekście różnego rodzaju wydarzeń związanych z końcem roku szkolnego, nie występuje w żadnych słownikach. W zawodowym żargonie w oświacie oraz w prawie dotyczącym edukacji jest oczywiście dość często stosowany, podobnie jak na przykład śródroczny – który z kolei widnieje w Wielkim słowniku ortograficznym.
  • krochmal
    22.10.2007
    22.10.2007
    Jak jest różnica między krochmalem zwykłym a krochmalem modyfikowanym?
  • krzyżmo
    12.04.2014
    12.04.2014
    Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
  • litraż i metraż, ale gramatura

    26.09.2023
    26.09.2023

    Dzień dobry,

    ostatnio, w odniesieniu do wagi produktu, użyłem słowa „gramaż” — w analogii do „litraż”, „metraż”. Zostałem słusznie poprawiony, bo odpowiednie byłoby słowo „gramatura”. Zastanawia mnie skąd taka różnica w formach, okazuje się, że nie znalazłem w żadnym słowniku słowa „gramaż”.

  • Łagodzenie skutków

    2.02.2021
    2.02.2021

    Potrzebuję odpowiednika angielskiego słowa mitigation. Słowniki podają takie tłumaczenia jak: łagodzenie, minimalizacja, ograniczanie, jednak nie pasują do kontekstu, w którym występuje to słowo. Ransomware mitigation oznacza nie tyle łagodzenie ransomware'u, co łagodzenie skutków ransomware'u (złośliwego oprogramowania szyfrującego dane dla okupu). Mitygacja w j. polskim ma inne znaczenie i aż się prosi o uwieloznacznienie. Analogia: staro-francuskie reservation > rezerwacja.


    Pozdrawiam

  • Matematyczna agitacja
    3.11.2016
    3.11.2016
    W matematyce używa się czasem słowa agitacja w znaczeniu 'wstępne podejście do problemu', np. Typowa agitacja w zakładzie Monty Halla to założenie, że oba wybory gracza są tak samo prawdopodobne, Wobec braku naturalnego kandydata na rozwiązanie musimy coś zaagitować.
    Nie spotkałem się z takim znaczeniem w języku naturalnym. Zastanawiam się, czy można uznać je za element żargonu i swobodnie używać w tekstach matematycznych, czy może jest to zwyczajny błąd i należy wyrazić to inaczej.
  • Mięso

    3.06.2022
    3.06.2022

    Czy mięso lub pokarm mięsny mogą w języku polskim oznaczać: jajko, mleko, żelatynę lub składnik z zabitego zwierzęcia w lekarstwie?

  • naloty dywanowe
    20.12.2004
    20.12.2004
    Dzień dobry!
    W terminologii wojskowej występuje określenie nalot dywanowy. Czy Państwa zdaniem użycie wyrażenia bombardowanie dywanowe jako synonimu nalotu dywanowego jest frazeologicznie (lub w jakiś inny sposób) błędne? Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Borys Jagielski
  • Nazwisko Piłsudski

    26.09.2023
    26.09.2023

    Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego