-
A jednak gotyk13.02.201513.02.2015Szanowni Państwo!
Od kilku dni zastanawia mnie kwestia pisowni nazewnictwa styli architektonicznych, ze szczególnym uwzględnieniem gotyku. Dotąd, w żadnym opracowaniu naukowym, nie spotkałam się z pisownią tego słowa z użyciem wielkiej litery; nie proponuje tego także moje wydanie Słownika wyrazów obcych PWN, choć jest ono dosyć stare… Znajoma osoba jednakowoż bardzo upiera się przy pisowni Gotyk, powołując się na fakt, że słowo to jest pochodzenia obcego oraz na słownik (nie znam wydania). -
akcent w rzeczownikowych derywatach prefiksalnych27.11.200927.11.2009W nawiązaniu do odpowiedzi http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=10599, która… sprowokowała następne pytania, bo przecież inaczej jest z wyrazami nietakt, niemoc, niebyt. O ile na ostatnią sylabę zaakcentowałbym milidżul, o tyle decylitr, megawat, gigabajt – na przedostatnią. A jak akcentuje się kontrapunkt, ławostół, równonoc, pseudokod? Czy akcentowanie słowa wicemer na ostatnią sylabę to jedyny wariant, czy chociaż potocznie można na -ce-?
-
akcenty i wiersz2.02.20152.02.2015Witam!
Mam jeszcze jedno pytanie. Kilka dni temu uczyłam się wiersza do szkoły na konkurs, który odbył się dwa dni temu. Nadal nurtuje mnie pytanie, jak postawić akcent w słowach: republika, oduczyć, podpisałybyście, najsławniejszy, czterysta, posprzątalibyśmy i odpocząłby. Ale szczególny dylemat mam ze słowem gramatyka (akcent powinien być postawiony na ma czy ty?). Głupio trochę o to pytać, ale w końcu po to jest poradnia.
Z góry dziękuję :)
-
aktualnie, czasokres16.10.200116.10.2001Szanowny Panie,
Czy poprawne jest użycie aktualnie w znaczeniu 'teraz', 'obecnie'?
Czy jest możliwe w jakimś kontekście (np. teksty specjalistyczne) użycie słowa czasokres? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem,
Nika Iniewicz -
Akwin i Tars12.01.200512.01.2005Mam kłopot z potwierdzeniem w źródłach nazwy Akwin (od św. Tomasza z Akwinu). Nie ma jej w encyklopediach, poza formą dopełniacza występującą przy imieniu świętego. Naturalnym mianownikiem wydaje się być Akwin, jednak przypuszczam, że cała fraza św. Tomasz z Akwinu powstała tak dawno, że niekoniecznie musiało być wtedy tak jak dzisiaj. A w innych językach jest Aquino. Podobne wątpliwości budzi św. Paweł z Tarsu (Paolo di Tarso).
-
anti-ageing16.05.201416.05.2014Szanowni Państwo,
proszę o rozwianie moich wątpliwości, jak zapisywać anti-aging. Termin ten, stosunkowo nowy, pojawia się w wielu różniących się formach: anti-aging, anty-aging czy antyaging.
Będę wdzięczna za odpowiedź.
A.K.
-
arytmetyka i algebra24.03.200524.03.2005Pytanie trochę bardziej matematyczne, ale dotyczy znaczenia słów: jaka jest różnica między arytmetyką a algebrą?
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję. -
audyt raz jeszcze16.11.200116.11.2001Proszę o rozstrzygnięcie następującego problemu:
Konsultanci nadzorujący proces zdobywania certyfikatu ISO wymagają, by w dokumentacji stosować zapisy pochodzące z normy wydanej przez PKN. Zapisy te brzmią następująco:
audit (z i zamiast y),
auditor (z i zamiast y),
polityka jakości,
cele jakości,
identyfikowalność.
Czy w takiej sytuacji oryginalne zapisy, których użyto w opisie normy PN-EN ISO 9001, mają przewagę nad tym, co można znaleźć w wydawnictwach poprawnościowych? Czy instytucje lub organy państwowe mogą wymuszać stosowanie pisowni niepoprawnej? -
Balans
8.10.20218.10.2021Dzień dobry! Od pewnego czasu nurtuje mnie użycie słów równowaga i balans - coraz częściej w przestrzeni publicznej pojawiają się jako synonimy, prawdopodobnie ze względu na język angielski. Kiedy jednak czytamy ich definicję w słowniku, to widzimy, że mają trochę inne znaczenie. Czy można w związku z tym mówić, że Trzeba zachować balans w życiu prywatnym i zawodowym, czy jednak jest to forma niepoprawna?