trudno
  • wielka litera w słownikach
    6.02.2009
    6.02.2009
    Czy spotykany w słownikach pojęć zapis, w którym hasło i pierwsza część jego wyjaśnienia pisane są małą literą, a uzupełnienie definicji to nowe zdanie, jest poprawny? Przykładem jest hasło ze słownika Terminy i pojęcia historyczne (Warszawa 1990): „niewolnik, człowiek pozbawiony wolności i ubezwłasnowolniony. W staroż. Grecji i Rzymie niewolnicy…”. Skoro po ubezwłasnowolniony mamy kropkę, to czy słowo niewolnik nie powinno być pisane wielką literą, z pauzą po nim, a nie z przecinkiem?
  • Wielkie liczby w systemie rzymskim
    8.11.2018
    8.11.2018
    Szanowni Państwo,
    w „Edycji tekstów” dr. Wolańskiego można znaleźć informację: „Kreska pozioma nad cyfrą rzymską mnoży ją przez tysiąc” (s. 107). Bardzo jestem ciekaw, skąd się wziął taki „rozszerzony system rzymski” (czy Rzymianie posługiwali się tak dużymi liczbami?) i jakie jest jego zastosowanie. Trudno mi bowiem wyobrazić sobie tekst, w którym liczby typu 234 567 byłyby zapisywane w systemie rzymskim.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wielkie litery w nazwach aktów prawnych
    16.05.2007
    16.05.2007
    Szanowni Państwo!
    1. Czy świadome posługiwanie się wielkimi literami w nazwach traktatów w zamiarze tworzenia zwyczaju językowego (np. w publikacjach naukowych czy zbiorach dokumentów) jest rażąco niepoprawne, czy jednak dopuszczalne?
    2. Czy zgodzą się Państwo, że jest pewne uzasadnienie dla pisowni nazw aktów prawa międzynarodowego (nawet o charakterze tzw. prawa „miękkiego”) o szczególnym znaczeniu, np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych UE?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    M. Balcerzak
  • wielko- czy wielonakładowy?
    6.01.2011
    6.01.2011
    W Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod red. E. Polańskiego są wyrazy wielkonakładowy, wielonakładowy i wielonakładówka (nie ma natomiast wielkonakładówki). Przymiotnik z cząstką wielko- jest zrozumiały i potwierdzony w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod red. S. Dubisza (PWN). Co oznaczają pozostałe dwa wyrazy, te z cząstką wielo-? Gazeta o wielkim nakładzie to będzie wielo- czy raczej wielkonakładówka?
  • wielokropek w dialogach
    4.10.2007
    4.10.2007
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie pojawiający się czasem w dialogach książkowych wielokropek rozpoczynający wypowiedź urwaną wcześniej przez innego rozmówcę. Np.:
    – Ten wielokropek jest bardzo… – zaczęła mama.
    – …kłopotliwy – dokończył syn.

    Czy taki rozpoczynający wielokropek w ogóle można stosować (czasem trudno go zastąpić), a jeśli tak, to co ze spacjami? Czy powinna być spacja po myślniku, a po wielokropku już nie (tak jak uczyniłam powyżej)?
  • wilamowicki czy wilamowski?
    13.01.2020
    13.01.2020
    Mam ostatnio wątpliwość, jak brzmi przymiotnik utworzony od miejscowości Wilamowice, wilamowicki czy wilamowski? Skłaniałbym się ku temu pierwszemu przez wzgląd na analogię do przymiotnika pabianicki, używanego w kontekście łódzkiego miasta. Jednakże ęzyk, którym posługują się Wilamowianie, we wszystkich opracowaniach nazywany jest wilamowskim (Co ciekawe Word podkreśla taki wariant). Skąd wynika ten fenomen? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Mario Kiliński
  • W jakim jest wieku?

    6.02.2022

    Czy określenie wiek (w znaczeniu 'długość życia człowieka od urodzenia do danej chwili') dotyczy tylko pełnych lat, czy też lat i dni? Czy możemy powiedzieć, że ktoś dokonał czegoś np. w wieku 17 lat i 246 dni?

  • (w) kilka dni później
    3.05.2014
    3.05.2014
    Czy jest jakaś różnica znaczeniowa między wyrażeniami w kilka dni później i kilka dni później? Które z nich jest starsze?
  • włanczać?
    5.05.2005
    5.05.2005
    Spotkałem się z wypowiedzą polonisty, że włączam używa się, gdy czynność opisywana jest jednokrotna (właśnie włączam komputer lub też go wyłączam), a włanczam, gdy czynność ta opisuje powtarzalne zachowanie („Przed wyjściem zawsze wyłanczam światło”, „Po przebudzeniu włanczam komputer” itp.). Zastanawiam się, czy wymowa włączam i wyłączam, z użyciem [an] zamiast [on], jest po prostu regionalizmem czy błędem.
  • Włącz i wyłącz
    27.05.2019
    27.05.2019
    Dzień dobry!
    W dużym zakładzie przemysłowym podstawowymi poleceniami wydawanymi obsłudze rozdzielni wysokiego napięcia są włącz i wyłącz. Polecenia te wydawane są najczęściej przez telefon, w warunkach hałasu, ograniczonej słyszalności. Prawidłowe rozróżnienie tych poleceń ma nader wysoki priorytet. Błąd w ich interpretacji może doprowadzić do utraty życia bądź poważnej katastrofy. Tymczasem wyrazy te są bardzo zbliżone w brzmieniu. Jakimi zwrotami zatem można zastąpić te dwa wyrazy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego