trwać
  • Stulecie

    8.01.2021
    8.01.2021

    Zwrot 100. rocznica jest dla mnie zrozumiały (upamiętnienie wydarzenia, które zdarzyło się dokładnie 100 lat temu, np. 100. rocznica odzyskania niepodległości), a także  100 lat (upamiętnienie okresu, w którym coś trwa, np. 100 lat wolnej Polski). Natomiast co dokładnie świętuje zwrot 100-lecie:  czy wydarzenie sprzed 100 lat (np. 100–lecie urodzin), czy coś trwającego (np. 100-lecie teatru). A może oznacza jedno i drugie?


    Z poważaniem

    Marcin Hippe

  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • W czym można uczestniczyć?
    22.01.2009
    22.01.2009
    Dzień dobry,
    chciałabym się dowiedzieć, której formy rzeczownika użyć w następującym zdaniu: „Prezydent uczestniczy w podpisaniu / podpisywaniu traktatu lizbońskiego”. Wydaje mi się, że uczestniczyć (w czasie teraźniejszym) można tylko w robieniu czegoś, nie w zrobieniu – czy faktycznie tak jest?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • Współczesna polszczyzna, czyli jaka?
    24.10.2005
    24.10.2005
    Witam serdecznie,
    Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
    pozdrawiam,
    Dariusz Komorniczak
  • Wyrażenie za rok – tym razem z rykowiskiem
    3.12.2019
    3.12.2019
    Jakieś wydarzenie trwa miesiąc i jest co roku, zaczyna się o tej samej porze, np. rykowisko. Mówiąc na końcu tego zdarzenia: Za rok znów tu przyjdą jelenie, jak rozumieć za rok, jako za rokiem trwającym, za rok jako mniej więcej 12 miesięcy, czy za rok jako wskazanie następnego roku nieważne jaka chwila? Czy rok rocznikowo, czy zawsze 12 miesięcy? Jak jest w podobnych przypadkach z określeniem za dwa lata, za piec lat itp.?
    Pozdrawiam, proszę o pomoc, nie dostaję odpowiedzi.
  • Za pięć ósma
    18.09.2017
    18.09.2017
    Określenie godziny jako za 5 minut (jeśli pierwsza minuta już trwa) 10 czy wlicza się trwającą minutę do tych pięciu żeby była prawda, czy liczy się czas od chwili mówienia? Od chwili mówienia 5 minut będzie już po 10 więc mówi się nieprawdę. Jak to rozumieć? Jeżeli mówię za pięć to idealnie dosłownie powinno być 5 minut, a jeśli jest minuta już rozpoczęta to jak to jest?

    Pozdrawiam
  • Zapis wielkości liczbowych
    3.04.2016
    3.04.2016
    Szanowni Państwo,
    w tekście naukowym, który redaguję, występuje wiele liczebników. W jaki sposób zapisać je poprawnie: słownie czy cyframi?
    Podam kilka przykładów:
    1. … zmiany przyniósł okres zaczynający się ponad 6000 lat temu, trwający około 3000 lat… – czy może sześć tysięcy albo 6 tysięcy?
    2. W okresie neolitu (6.5 – 3.8. tys. lat temu)
    3. … w starszej epoce kamienia (paleolit), trwającej od około 230 000 r. p.n.e. do około 440 r. p.n.e.

    Uprzejmie proszę o pomoc.
  • Za tydzień (znów)
    18.06.2018
    18.06.2018
    Szanowna Poradnio,
    jednak jeszcze nie daje mi spokoju to określenie za tydzień. Czy może ono w ujęciu potocznym znaczyć za tygodniem trwającym w znaczeniu po trwającym tygodniu, za nim, w dowolnym dniu następnego tygodnia? Za jako za czymś niekoniecznie, zawsze za 7 dni?
  • zleksykalizowane użycia imiesłowu przysłówkowego
    3.12.2012
    3.12.2012
    Moje pytanie dotyczy imiesłowu podsumowując. Zastanawiam się, czy błędem jest użycie go w zdaniach typu: „Podsumowując, ten debiut był wyjątkowo udany”, „Podsumowując, X stworzył dzieło wyjątkowe”. Spotkałam się z zarzutem, że jest to niepoprawne, gdyż łamie zasadę jednego podmiotu. Według mnie podsumowując w tym wypadku ma inną funkcję – jak np. zwrot krótko mówiąc – zatracił pierwotne znaczenie. Jeśli mam rację i jest to poprawne, jakich znaków przestankowych mogę użyć po imiesłowie?
  • Zwrot oddać w zarząd; pisownia czasy kazimierzowskie, studium generale, na zachód/ na Zachód
    18.06.2018
    18.06.2018
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc w kilku kwestiach:
    - czy poprawne jest sformułowanie oddać w zarząd?
    - jak zapisać czasy KAZIMIERZOWSKIE – małą czy dużą literą?
    - czy Studium Generale można pisać wielkimi literami, jeśli chodzi konkretnie o Akademię Krakowską? I czy jest rodzaju nijakiego?
    - transport towarów na zachód czy na Zachód?

    Dziękuję i pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego