tyczyć
  • wolność 4 czerwca
    14.11.2013
    14.11.2013
    Szanowni Państwo,
    W Brzegu Dolnym powstał długo wyczekiwany most. Nadano mu nazwę Most Wolności – 4 czerwca. Taki zapis widnieje na tabliczce oraz w uchwałach dotyczących nadania nazwy. Dziś, po kilkunastu dniach od uroczystego otwarcia, mieszkańcy pytają coraz częściej o poprawność zapisu. Skoro wolność staje się nazwą własną i pisana jest wielką litera, to co z czerwcem? Czy też powinien być tak pisany?
  • wymowa i pisownia wyrazów na -izm, -yzm
    3.12.2006
    3.12.2006
    Czy poprawna jest wymowa realizmie, zamiast realiźmie? Wydaje mi się, że zwykło się pisać realizmie, a mówić realiźmie. Odwrotna kombinacja mnie razi. Rzecz tyczy się wielu wyrazów: tragizm, komizm, epikureizm. Warto też rozważyć trochę inaczej pisany faszyzm. Faszyźmie czy faszyzmie?
    Z góry dziękuję za poradę i serdecznie pozdrawiam.
  • wyrazy obce niepotrzebne?
    29.03.2011
    29.03.2011
    Co sądzą Państwo o słowach polilog i konsytuacja? Rozumiem, że pierwsza nazwa jest motywowana potrzebą specjalizacji znaczenia dialogu, czy jednak rzeczywiście dialog musi oznaczać rozmowę dwóch osób? Etymologia temu przeczy, a wyodrębniając polilog, powinniśmy także mówić o duologu, czego się raczej nie czyni. Obie nazwy wyglądają dziwacznie. Co się zaś tyczy konsytuacji: czy nie lepiej w zamian powiedzieć o okolicznościach mówienia, okolicznościach towarzyszących bądź jakichkolwiek innych?
  • Wyrażenia i wyrazy: mozartowskie symfonie, schubertowskie tria; brahmsista, beethovenista, chopiniści
    9.05.2017
    9.05.2017
    Mam pytanie o poprawną pisownię słów, które pochodzą od nazwisk kompozytorów muzycznych.
    Przymiotniki – powinno się je pisać wielką czy małą literą? Np. mozartowskie symfonie, schubertowskie tria? W literaturze specjalistycznej spotykam pisownię wielką literą: utwory Beethovenowskie, opery Moniuszkowskie.
    Rzeczowniki – brahmsista (od: Brahms), beethovenista (od: Beethoven), chopiniści (od: Chopin). Czy taka forma jest poprawna? Czy obowiązują określone reguły w konstruowaniu takich form?
  • Zasady grzeczności językowej w komunikacji z linguabotami

    9.07.2023
    9.07.2023

    Dzisiaj miałem kłopot bankowy i skontaktowałem się z bankiem. Powitano mnie słowami (cytuję z pamięci):

    Dzień dobry, nazywam się Marek i jestem botem mBank, w czym mógłbym pomóc?

    Takich przypadków jest oczywiście więcej, choćby infolinia medyczna PZU. Coraz częściej rozmawiamy z automatami lub tzw. sztuczną inteligencją.

    Moje pytanie dotyczy formy rozmowy z takim rozmówcą. Czy powinienem mówić doń Marku, czy może grzeczniej Panie Marku, może szanowny automacie? Jaką formę należy zachować w korespondencji, czyli czymś, co mBank nazywa „czatem”?

    Rozumiem, że trudno jest mi urazić uczucia automatu, mamy dopiero 2023, ale też interesuje mnie, jak w najlepszy sposób się zwracać.

    Dziękuję

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Zwyczajowe nazwy Republiki Konga i Demokratycznej Republiki Konga
    22.01.2017
    22.01.2017
    Jak należy zapisywać zwyczajowe nazwy Republiki Konga i Demokratycznej Republiki Konga. Ze względu na podobieństwo stosuje się zwykle dodanie do słowa Kongo nazwy ich stolic, stąd mamy: Kongo(-)Kinszasa i Kongo(-)Brazzaville.
    Pytanie moje tyczy się użytego tu łącznika występującego w większości internetowych źródeł. Stosować łącznik w tym przypadku czy nie?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego