tyle
  • Rzeka Wisła
    22.04.2016
    22.04.2016
    Czy wyrażenie rzeka Wisła jest poprawne? Spotkałam się z opinią, że to pleonazm.
  • samogłoski ścieśnione
    11.09.2006
    11.09.2006
    W tekstach staropolskich znajdujemy często literę é. Pamiętam, że na lekcjach języka polskiego zawsze czytało się ją jak współczesne e, często ze szkodą dla rymu. Jak powinno się wymawiać tę literę?
    Pozdrawiam,
    W.
  • Za a poza
    14.07.2016
    14.07.2016
    Szanowni Państwo,
    zdumiewa mnie maniera jednego z najpopularniejszych i najbardziej doświadczonych komentatorów sportowych w naszej telewizji. Chyba w każdej transmisji używa zwrotu X minut poza nami, gdy informuje, ile czasu gry już upłynęło. Zawsze wydawało mi się, że przyimek poza albo dotyczy położenia w przestrzeni, albo jest wyrazem bliskoznacznym do oprócz, ale nie ma nic wspólnego z określeniem czasu (wystarczy raczej za nami).
    Czy moje przypuszczenia są trafne?
  • Zaszednięty – jednak nie…
    13.06.2017
    13.06.2017
    Ostatnio na jednej z grup dyskusyjnych, z których korzystam, pojawiło się ogłoszenie rozpoczynające się od słów Z powodu zmian zaszedniętych w… . W tym przypadku nie było raczej wątpliwości co do niepoprawności wyrażenia.
    Pojawiła się jednak opinia, że słowo zaszednięty samo w sobie błędne nie jest, w przypadku gdy mowa o osobie którą ktoś zaszedł (czyli została zaszednięta). Czy takie rozumowanie jest poprawne i wyżej wspomniane słowo faktycznie w języku polskim istnieje?
  • 90.B.4
    26.09.2012
    26.09.2012
    Wstęp do SO PWN (90.B.4):
    Powiedziała, że ma nas dość i obróciwszy się na pięcie, wyszła.
    Powiedziała, że ma nas dość i, obróciwszy się na pięcie, wyszła.

    Czy w obu przykładach nie brakuje obowiązkowego przecinka po zdaniu podrzędnym? Przeróbmy nieco te przykłady:
    Powiedziała, aby się odwróciła, i wyszła. (= Odwróć się, wychodzę!)
    Powiedziała, aby się odwróciła i wyszła. (= W tył zwrot i wynocha!)

    Nie wyobrażam sobie braku przecinka w pierwszym z nich.
  • Beka
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie, skąd się wzięła tak popularna w środowiskach młodzieżowych beka na określenie czegoś bardzo zabawnego. Czyżby od beczki śmiechu?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • ciemięzca czy ciemiężca?
    10.12.2008
    10.12.2008
    Dzień dobry.
    Czy rzeczownik ciemiężca jest poprawny? Kiedyś w popularnym teleturnieju Milionerzy padło pytanie, w którym ta forma miała być uznana za błędną, jednak Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej notuje ciemiężca, jak i ciemięzca (ta druga notowana przez wiele innych słowników). Czy słusznie?
  • Darmowy poczęstunek

    4.01.2023
    4.01.2023

    Szanowni Państwo, czy poprawne jest wyrażenie „darmowy poczęstunek”, np. w zdaniu: „Potem zapraszamy na darmowy poczęstunek”?

    Z poważaniem


  • Doktor z kropką czy bez?

    3.04.2001
    3.04.2001

    Szanowny Panie Profesorze,

    moja sprawa jest dość błaha: czy po skrótowcu doktor – dr w odmianie przez przypadki, np. doktora – stawia się kropkę czy nie? Bardzo dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam!!!

    Agnieszka S.

  • dyżur i ostry dyżur

    11.01.2024
    11.01.2024

    Szanowni Państwo,

    co dokładnie oznacza dyżur?

    Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.

    Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.

    Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.

    Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:

    „też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?

    Z góry dziękuję!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego