typ
  • sześciopak
    17.09.2008
    17.09.2008
    Szanowni Państwo, mój niepokój wzbudzają słowa typu sześciopak. W języku potocznym funkcjonują one na pewno, ale co zrobić z takim słowem w tekście do druku, zostawić? I czy poprawny byłby też zapis z cyfrą na początku?
    Agnieszka Kajak
  • Wiecie państwo…
    2.10.2008
    2.10.2008
    Szanowni Państwo,
    ostatnio często słychać w środkach masowego przekazu zwroty Wiecie Państwo, Państwo rozumiecie, Państwo słuchacie, Państwo widzicie itp. Mnie od zawsze uczono, że mówi się: Wiedzą Państwo, Państwo rozumieją, Państwo słuchają, Państwo wiedzą itp. Proszę o odpowiedź, która forma jest poprawna, bo już się pogubiłam.
    Pozdrawiam,
    Magda
  • antagonisty i agonisty
    20.01.2011
    20.01.2011
    Szanowni Państwo!
    Właśnie zmagam się z tekstem o lekach, spośród których niektóre są antagonistami, inne zaś agonistami. I tutaj pojawił się mój problem; otóż czy leki te to agonisty / antagonisty, czy też – pomimo swojej nieożywionej natury – agoniści / antagoniści? W Internecie ta druga wersja wydaje się zdecydowanie przeważać, ale to z kolei rodzi kolejne problemy, gdyż wtedy konsekwentnie należałoby pisać np. działają oni, a nie działają one.
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
  • Biuret
    22.04.2016
    22.04.2016
    Szanowni Państwo,
    jak powinno się poprawnie wymawiać słowo biuret? Jako bjuret czy bi-uret (uwzględniając fakt, że jest to dimer mocznika, stąd grecki przedrostek bi-)?
  • cyfrowo-słowny zapis liczebników i wyrazów pochodnych
    6.01.2010
    6.01.2010
    Dzień dobry!
    Często trafiam na zapis, gdy wyrazy (w formie przymiotnika) pisane są łącznie z liczebnikami. Najlepiej zilustruje to przykład:
    (a) jedno-, dwu-, trzymetrowy?
    (b) jedno, dwu, trzy-metrowy?
    (c) 1, 2, 3 metrowy?
    (d) 1-, 2-, 3-metrowy?
    Z tego osobiście najlepszy wydaje mi się przykład (a) bądź (d), jednak mnogość zapisów budzi wątpliwości.
    Przy okazji: czy dopuszczale są (często spotykane) zapisy liczebników w formie cyfr z końcówkami typu: 1-dno, 4-ro, 2-ch, 6-cio itd.?
    Dziękuję
  • daty dostępu do dokumentów elektronicznych
    10.10.2014
    10.10.2014
    Dzień dobry,
    w jaki sposób oznaczyć w bibliografii datę dostępu do pliku typu PDF w przypadku, gdy tych dat jest kilka, tzn. z materiału korzystano w różnych dniach (ale plik był ten sam). Czy w bibliografii należy wymieniać całe źródło wielokrotnie? A może podać zakres dat? A może w bibliografii w ogóle nie podawać dat dostępu, a robić to tylko w przypisach?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • do McDonalda
    2.12.2012
    2.12.2012
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości co do zapisu nazw produktów z dopełniaczem saksońskim. Wiadomo, że powinno się mówić „Idę do McDonalda” (nie: McDonaldsa), „Używam Helmana” (nie: Helmansa – chodzi o majonez) itp. Co jednak z takimi nazwami jak Jack Daniel's, Balantine's, Redd's? Wszyscy, których znam, dopełniacz wymawiają kolejno: [danielsa], [balantajsa], [redsa].
    Iwona Nowakowska
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • e-
    11.04.2003
    11.04.2003
    Zastanawiam się nad pisownią wyrazów typu e-business, e-commerce na początku zdań. E-business, czy może e-Business? Wydaje mi się, że odpowiedź może zależeć również od tego, czy chodzi nam o wyraz w znaczeniu ogólnym, czy może o nazwę np. usługi (typu e-Commerce Server Provider).
    Pozdrowienia.
  • Fonem a nosowe?

    1.10.2023
    1.10.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zgodziliby się Państwo z tezą, że niepoprawna forma „włanczać” jest urzeczywistnieniem niewystępującego w języku polskim fonemu „a nosowe”, który byłby analogiczny do /ą/ i /ę/?

    Dziękuję, Alek

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego