tył
  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
  • Szanowny Panie Dziekanie czy Szanowny Panie Profesorze?
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    proszę o wskazanie poprawnych form zwrotów w wiadomościach elektronicznych.
    do dziekana – Szanowny Panie Dziekanie
    do rektora – Szanowny Panie Rektorze
    do profesora – Szanowny Panie Profesorze
    Powyższe formy są oczywiste, a co w przypadku gdy piszemy do dziekana, ale nie jako do osoby pełniącej funkcję tylko jako do naszego wykładowcy?
  • Szarbel czy Charbel?
    22.09.2016
    22.09.2016
    Szanowni Państwo,
    czy syriackie (syryjskie) imię Szarbel powinno transkrybować się polskim alfabetem, czy – jak się przyjęło, moim zdaniem, błędnie – francuskim: Charbel?
    Dodam, że wg uproszczonej transkrypcji orientalistycznej oraz transkrypcji dr. Zagórskiego zapis powinien być przez digraf „sz” w takim wypadku.

    Proszę o opinię w tej sprawie.

    Z poważaniem
    Bartłomiej Grysa
  • szczęśliwy
    21.06.2012
    21.06.2012
    Proszę o ocenę sformułowań „Jestem szczęśliwy z wyniku”, „Szczęśliwy ze współpracy…”, „Szczęśliwy ze znajomości z panem…”, „Szczęśliwy z sukcesu…”, „Szczęśliwy z pierwszego miejsca…” itp. W moim odczuciu w przypadku przymiotnika szczęśliwy brakuje tu czegoś pomiędzy z a przyczyną. Wydaje mi się, że o ile dumnym albo zadowolonym można być bezpośrednio z czegoś, o tyle szczęśliwy wymaga jakiegoś elementu – z powodu albo z racji – i dopiero mówimy o tym czymś. Czy rzeczywiście?
  • Sześciolatka – szkoła 6-letnia
    18.03.2016
    18.03.2016
    Czy poprawne jest nazwanie obecnej 6-letniej szkoły podstawowej terminem sześciolatka? W Uniwersalnym słowniku języka polskiego mamy terminy: ośmiolatka i siedmiolatka na wcześniejsze wersje podstawówki, także dziesięciolatka na szkołę, w której nauka trwa 10 lat, ale nie znalazłem w żadnym dostępnym mi słowniku sześciolatki w tym znaczeniu.
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • środki specjalne
    4.12.2001
    4.12.2001
    Dzień dobry, Panie Profesorze,
    od dawna borykam się z problemem: określenie środki specjalne jako forma organizacyjna kreślona w ustawie o finansach publicznych (poprzez którą gromadzone są i wydawane pieniądze). Czy mówi się: „Wydaję pieniądze ze środka specjalnego”, czy też „… ze środków specjalnych"? Publikacje, nawet rozporządzenia, wyroki sądowe, stosują liczbę pojedynczą – czy aby prawidłowo?

    Dziękuję za odpowiedź,
    z poważaniem Jolanta Skuczyńska
  • śrubstak
    5.11.2002
    5.11.2002
    Jeden z bohaterów opowiadań Żeromskiego był „prezesem najweselszej pod księżycem konfraterni tzw. śrubstaków”. Co to znaczy? Co oznacza słowo śrubstak ogólnie i w tym kontekście? Dziękuję za odpowiedź.
  • Świat a ludzie!
    9.01.2019
    9.01.2019
    Szanowni Państwo,
    w moim domu posługujemy się często określeniem świat a ludzie. Oto kontekst: Na pewno się wyrobimy. Dwie godziny na dojazd tam to świat a ludzie!. Osobę spoza mojej rodziny zadziwiło to powiedzonko. Zastanawiam się, czy to jakiś nasz familiolekt.

    Z wyrazami szacunku i najlepszymi życzeniami świątecznymi!
    Czytelnik
  • święto Konstytucji 3 maja
    8.05.2013
    8.05.2013
    Dzień dobry!
    Jaki jest właściwy zapis ustawy z 1791 r. i święta obchodzonego na pamiątkę jej uchwalenia?
    Święto Konstytucji 3-go maja,
    Święto Konstytucji 3-go Maja,
    Święto Konstytucji 3 maja,
    Święto Konstytucji 3 Maja (powszechny zapis).

    Myślę, że poprawny jest tylko zapis: Święto Konstytucji 3 maja. Czy się mylę?
    Proszę również o ocenę poprawności takich hybryd, jak: 3-go, 4-go, 5-go itd.
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego