tłumaczyć
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • epicki
    7.10.2009
    7.10.2009
    Dzień dobry.
    Chciałbym zapytać o zastosowanie słowa epicki. W internetowym slangu coraz popularniejszy jest zwrot epic fail, który można tłumaczyć jako totalną porażkę. Słowo epic jest również używane do określenia czegoś wspaniałego, np. epic movie, epic win. Wiele osób tłumaczy epic dosłownie jako epicki, np. epicka porażka lub epicki film, by opisać film, który bardzo się im spodobał. Mam jednak wrażenie, że takie zastosowanie słowa epicki jest błędne.
  • feed
    28.12.2007
    28.12.2007
    Chciałem zapytać o polski odpowiednik angielskiego feed. Najczęściej niewłaściwie tłumaczy się je jako kanały wiadomości lub RSS (a to nie to samo co news channels; feeds to także inne formaty niż Atom). Subskrybuje się je?
  • Forma fleksyjna podtytułu

    8.12.2023
    8.12.2023

    Mam wątpliwość dotyczącą odmiany fleksyjnej słowa "rzecz" w tytule książki w następującym nagłówku:


    Ocena wybranych narzędzi tłumacza w przekładzie "Bestiariusza słowiańskiego. Rzecz o skrzatach, wodnikach i rusałkach"

    czy może jednak:

    ..."Bestiariusza słowiańskiego. Rzeczy o skrzatach, wodnikach i rusałkach".


    Dziękuję :)

  • francuskie mikrotoponimy w przekładzie
    10.07.2013
    10.07.2013
    Szanowna Poradnio!
    Jak po polsku należy pisać o Paryżu? Czy rue de Rivoli to ulica Rivoli, czy ulica de Rivoli? A 9ème arrondissement to dzielnica dziewiąta, dziewiąta dzielnica, dzielnica 9 czy dzielnica IX? Rive gauche to lewy brzeg czy Lewy Brzeg?
    Merci d’avance
    Dorota
  • geneza frazeologizmów
    2.11.2013
    2.11.2013
    Dzień dobry,
    interesuję się genezą związków frazeologicznych w języku polskim. Gdzie mogę znaleźć takie informacje? Chodzi mi o literaturę, którą będę mogła wykorzystać do napisania pracy magisterskiej na ten temat. Niestety wszystkie słowniki, które do tej pory przejrzałam nie wspominają o pochodzeniu frazeologizmów, a jedynie tłumaczą ich znaczenie.
  • harfiarz i harfista
    12.05.2009
    12.05.2009
    Dzień dobry!
    Spotkałam się z rozróżnieniem: harfiarz – człowiek grający na harfie celtyckiej oraz harfista – człowiek grający na zwykłej harfie. Chciałam się spytać o jego zasadność.
    Pozdrawiam
  • hetero- czy homosolidarni?
    23.06.2014
    23.06.2014
    Szanowni Państwo,
    Kampania Przeciw Homofobii na swojej stronie napisała o Małgorzacie Braunek: „Była heterosolidarna”. Wydaje mi się, że właściwsze byłoby określenie homosolidarna, jednak KPH odpisała mi, że osoby heteroseksualne, które solidaryzują się z osobami LGBT w ich działaniu na rzecz równych praw nazywa się heterosolidarnymi (z ang. straight ally). Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, kto ma rację.
    Z wyrazami szacunku
    Karol Górski
  • i/lub
    24.02.2023
    21.06.2007
    Witam!
    W języku angielskim funkcjonuje wyrażenie and/or. Podobno przetłumaczenie tego zwrotu jako i/lub jest niewłaściwe. Dlaczego? Podobno słowo lub samo w sobie oznacza i/albo. Czy to prawda? Chyba każdy używa tego słowa jako synonimu wyrazu albo, a nie i/albo.
    Czy można więc potraktować ten błąd jako rozpowszechniony i przetłumaczyć ten zwrot jako i/lub pomimo (teoretycznego) błędu, tak jak robi się z innymi rozpowszechnionymi w języku polskim błędami?
  • imiona obce i ich polskie odpowiedniki
    3.02.2010
    3.02.2010
    Czy tłumaczeniem imion obcych na język polski rządzi jakaś jednoznaczna reguła? Pisze się np. Paweł Apostoł, ale Paul McCartney. W przedwojennym piśmiennictwie tłumaczono wszystkie imiona i to chyba było rozwiązanie lepsze od dzisiejszego, które jest chwiejne.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego