Ciekawi mnie historia bardzo obraźliwego słowa czarnuch. Zastanawiam się, kiedy weszło ono do polskiego słownika. Jestem tłumaczem, problem polega na tłumaczeniu słowa nigger. Chodzi o tekst, który powstał pod koniec XIX wieku. W owym czasie słowo nigger nie miało tak negatywnych konotacji jak dziś. Obecnie najczęściej słowo nigger tłumaczy się jako czarnuch, aczkolwiek nie wydaje się, aby słowo czarnuch było używane pod koniec XIX wieku w Polsce.
Dziękuję.

Spotkałem się z tłumaczeniem „Czerwony Kapturek poszła”. Czy to jest taka sama hiperpoprawność jak „SLD zrezygnowała”, jak powiedział kiedyś premier Buzek, czy może rewizja starych błędów?

Szanowni Państwo!
W związku z perturbacjami wokół lustracji karierę zrobiło ostatnio sformułowanie dane wrażliwe. Uważam, że to bezmyślna kalka angielskiego sensitive data. Czy dane mogą być wrażliwe? Jaki mógłby być lepszy odpowiednik tego określenia?

Przygotowujemy do wprowadzenia program informatyczny, który działa na zasadzie „dataminingu”. Nie znajduję w języku polskim właściwego określenia dla tej nazwy. Polega to na kopaniu w danych, coś jak górnictwo informacyjne – przekopywanie się przez bazy danych. Czy istnieje jakieś polskie określenie takiej działalności, czy też konieczne jest zastosowanie definicji opisowej? Wdzięczny będę za odpowiedź.

Serdeczności

Grzegorz Łenczyk

Szanowni Państwo,

spotkałam się z tłumaczeniem słowa designer jako wzornik. Takie tłumaczenie wydaje mi się logiczne – w końcu design przekłada się jako wzornictwo. Czy sądzą Państwo, że upowszechnianie tego słowa ma sens?

Pozdrawiam serdecznie

Claudia Snochowska-Gonzalez

Dzień dobry,
na grupie dyskusyjnej dla tłumaczy pojawiła się dyskusja czy należy pisać sterownik (np. skanera) DLA systemu Windows, czy DO systemu Windows? Moim zdaniem forma dla systemu Windows jest poprawna, ale padł taki argument: „Windows nie jest żadnym bytem (kwiaty dla Ciebie, a nie do Ciebie), ale [sterownik] jest do – do systemu Windows, do Linuksa. Jest przeznaczony do użytku w tym systemie”.
Można poprosić o pomoc w rozstrzygnięciu sporu?
pozdrawiam,
Jarek Hirny

Czym gramatycznie i co oznaczają sformułowania: (1) umowach zawieranych, (2) umowach zawartych?

umowy zawierane

Kontekst:
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.

Czym jest słowo zawieranych? Czy jest to strona bierna czasownika, czy imiesłów przymiotnikowy bierny (niedokonany żeński w liczbie mnogiej). Jak określa czynność? Czy jest to czynność dokonana czy niedokonana? A może jest to cecha umowy? Czy ta umowa jest już zawarta, czy jeszcze nie? Czy zdanie dotyczy umów już zawartych czy tylko zawieranych?

umowy zawarte

Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie używaniu nieuczciwych warunków w umowach zawartych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.

Tu rozumiem, że jest to przymiotnik – pewna cechy umowy, która jest zawarta i wywołuje skutki prawne.

Z wyrazami szacunku,
Ryszard Styczyński

W książkach informatycznych tłumaczonych z angielskiego, gdzie mowa jest o pewnych zależnościach między obiektami, występuje pojęcie dziedziczenia (jedna klasa obiektów może dziedziczyć cechy po innej). Jednak w polskich tłumaczeniach występują różne wersje. Proszę o sugestię, która forma jest poprawna, bo co książka, to jest inaczej:
- klasa dziedziczy z klasy
- klasa dziedziczy od klasy
- klasa dziedziczy po klasie.
W wersji ang. jest inherit from.

Mam wątpliwości co do poprawności składni dwóch zdań. Są to fragmenty tłumaczeń czytanych przez zawodowych lektorów; pochodzą z anglojęzycznych seriali amerykańskich. Oto one:

1. Gra, w którą pożałujesz, że zagrałeś.
2. Mamy zatrzymać Bauera w miejscu, gdzie sądzi, że trzymają Walsh.

W moim mniemaniu taka składnia brzmi dziwacznie i jest niepoprawna, a w najlepszym razie mocno naciągana (być może wnikająca z kalek językowych z angielskiego). Czy mam rację?

W przedmowie do swojego tłumaczenia Iliady z 1815 r. Stanisław Staszic pisał: „Uważałem […], iż dotąd pisarze nasi bądź w sworodnych dziełach, bądź w tłumaczeniu nie mieli jeszcze dosyć zamiaru stosowania dźwienności wyrazów do rzeczy”. Co dokładnie oznacza dźwienność i jaka jest etymologia tego słowa? Czy sworodny to wyraz notowany przez ówczesne słowniki?