umieć
  • odmiana imion i nazwisk
    25.09.2002
    25.09.2002
    Czy postępująca (?) maniera używania dopełniacza i wołacza w brzmieniu mianownika w stosunku do nazwisk i imion własnych została już „prawnie usankcjonowana” ? Czyli zgodnie z regułami poprawnej polszczyzny można informować o przyznaniu nagrody dla Michała Prosty? Bo zwracanie się do rozmówcy „Grzegorz, zechciej skomentować” jest już właściwie nagminne? Jeżeli tak, to przepraszam za zawracanie głowy.
    To pierwsze jest powszechną manierą polskich księży, którzy przy wyliczaniu intencji Mszy św. na cały tydzień preferują taką właśnie formę. Przecież jak parę tysięcy osób słyszy to tydzień w tydzień, to nawet podświadomie nabiera złych manier. Czy nie można by z tym czegoś zrobić? O telewizji już nie wspomnę, bo ona chyba niereformowalna.
    Jeżeli oczywiście trzeba, bo może ja ciągle tkwię w Średniowieczu, a ludzkość dokonała tu jakichś istotnych zmian, których nie umiałem przyswoić?
    Może rozesłać jakąś ulotkę do seminariów gdzie tych księży szkolą. Albo do kurii?
    Dziwny pewnie jestem, bo „techniczny”, a jakoś to mnie niemiło dotyka.

    Pozdrawiam,
    W.Reczek
    (dr inż.)
  • odmiana imion, nazwisk i przydomków żydowskich
    18.09.2014
    18.09.2014
    Szanowni Państwo,
    w jaki sposób należy odmieniać występujące w żydowskich imionach człony Cwi i ha-Lewi (np. Sabbataj Cwi, Chacham Cwi Aszkenazi, Jeszaja ha-Lewi Horowic, Icchak ben Mordechaj ha-Lewi) oraz przydomek Baal Szem Tow?
    Z wyrazami szacunku
    Barbara Linsztet
  • odmiana nazw własnych
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym się zapytać o sprawę odmiany nazw własnych. Dlaczego w naszym języku dopuszcza się, że poszczególna nazwa, jak na przykład nazwa Jeruzalem, jest jednocześnie odmienna i nieodmienna? Czy nie byłoby łatwiej, gdyby te nazwy, które można dostosować do jednego z wzorców odmiany, były odmienne, a pozostałe nieodmienne?
    Z wyrazami szacunku
    Krzysztof
  • odnośnie (do) czegoś
    11.02.2011
    11.02.2011
    Witam.
    Moje pytanie dotyczy zwrotu odnośnie. Spotykam się zarówno z formą odnośnie, jak i odnośnie do i mam pytanie o poprawność tej drugiej wersji. W moim odczuciu jest to pewnego rodzaju powtórzenie, gdyż samo odnośnie zawiera w sobie zwrot odnoszący się DO czegoś. Ponieważ nie umiem znaleźć w słownikach jednoznacznej odpowiedzi językoznawców, tą drogą proszę o opinię.
    Pozdrawiam
    Winicjusz
  • około
    12.09.2005
    12.09.2005
    Jak rozumieć słowo około w zdaniu: „Zadzwonię około 11”? Czy 'zadzwonię do godziny 11', czy 'zadzwonię przed godziną 11 lub po godzinie 11 (np. plus minus 15 minut)'?
  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
  • panika bożka Pana
    9.02.2014
    9.02.2014
    Dzień dobry!
    Proszę podać przykłady wyrazów o źródłosłowie mitologicznym, takich jak: panika, satyryczny, letarg, prometeizm, hermetyczny itp.
    Pozdrawiam
    R.K.
  • Partykuła nie z imiesłowami przymiotnikowymi w Biblii
    29.01.2018
    29.01.2018
    Dziękuję za odpowiedź dotyczącą modernizacji tekstu cytatów. Proszę o dalsze wyjaśnienia. V wydanie Biblii Tysiąclecia (1999) zachowuje pisownię rozdzielną. W moim egzemplarzu z roku 2015 nadal jest np. nie mający zapisane właśnie tak (Ef 2,12; 5, 27). Skoro w Biblii nie uwspółcześnia się zapisu, skoro nie modernizuje go wysoko utytułowany autor artykułu, dlaczego ma to robić zwykły korektor? Autor w przypisie powołuje się na źródło, z którego pochodzi cytat, a tam jest pisownia rozdzielna.
  • Peja, Pei
    30.04.2009
    30.04.2009
    Chciałabym zapytać o prawidłowe formy odmiany kilku nazw własnych. Jak powinien brzmieć w dopełniaczu pseudonim polskiego rapera Ryszarda Andrzejewskiego: Pei czy Peji (ta druga wydaje się przeważać na stronach internetowych)? Czy nazwa miejscowości Barcząca pod Mińskiem Mazowieckim powinna brzmieć w dopełniaczu Barczęcy czy Barczącej?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
  • Piekło – niebo czy piekło-niebo?
    5.03.2016
    5.03.2016
    Dzień dobry,
    nie umiem wskazać, jaki jest poprawny zapis nazwy zabawy piekło-niebo. Czy z dywizem (równorzędne człony), czy może z półpauzą (wyrazy o znaczeniach przeciwstawnych)?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
    Ewa J.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego