usprawiedliwiać
  • Wymawiać się od czegoś

    30.12.2020
    30.12.2020

    Czy czasownik wymawiać się może być używany w znaczeniu 'usprawiedliwiać się'? Np. Nie przyszła na spotkanie. Potem wymówiła się migreną. Zawsze myślałam, że tak, ale nie znalazłam takiego znaczenia w słowniku.


    Dziękuję i pozdrawiam

    D.

  • anglicyzmy w terminologii komputerowej
    16.10.2012
    16.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Od jakiegoś czasu spotykam się w polszczyźnie z terminem upgrade i tworzoną od niego spolszczoną wersją czasownika. Bardzo mnie to (coraz częstsze i trwalsze) przenikanie do naszego języka terminów anglojęzycznych w ich niezmienionej w dodatku formie razi; tym bardziej że wspomniany wyraz spotykam w języku potocznym, nie zaś w żargonie komputerowym. Czy można to zjawisko wytłumaczyć? Czy coś poza lenistwem takie działanie usprawiedliwia?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Felicyta
  • ekskuzować
    11.05.2004
    11.05.2004
    Witam!
    W książce pt. Kariera Nikodema Dyzmy pojawia się słowo ekskuzować. Nie znalazłem tego wyrazu w Słowniku PWN, nie ma go także u Kopalińskiego. Choć znaczenie ekskuzować jest raczej jasne, chciałbym się jednak upewnić, co ono znaczy i czy można go używać.
    Pozdrawiam
  • gry językowe
    26.07.2002
    26.07.2002
    Co myślicie Państwo o hasłach bawiących się językiem, a przy tym łamiących zasady? Wydaje mi się, że to na tyle częste już zjawisko, że powszechnie akceptowalne, zwłaszcza jeśli chodzi o reklamy. Podobnie jest przecież z tytułami w prasie… Pytanie dotyczy hasła: „Wejscie nowego smaka”. Hasło jest aluzją do tytułu filmu (Wejscie smoka), zresztą cała reklama utrzymana jest w duchu kung-fu. I jest nadal czytelna, bo wiadomo, że chodzi o nowy smak. Czy można takiemu hasłu zarzucić niepoprawność? Przecież gry językowe rządzą się swoimi prawami…
  • liczebnik porządkowy i kropka
    11.05.2011
    11.05.2011
    Szanowni Państwo,
    który z poniższych zapisów jest poprawny?
    1. Jaką tezę autor stawia w akapicie 5.?
    2. Jaką tezę autor stawia w akapicie 5?
    Zatem – czy obecność pytajnika usprawiedliwia (lub może wymusza?) pominięcie kropki po liczebniku porządkowym?
  • Łączliwość leksykalno-semantyczna

    27.10.2022
    27.10.2022

    Pracując nad własnym tekstem, użyłam następującego wyrażenia: "jej płuca zaległa niebezpieczna duszność".

    Ktoś zwrócił mi uwagę, że jest ono błędne. Czy rzeczywiście nie można tak powiedzieć?

    Pozdrawiam,

    D.L.

  • łoś i Łoś
    20.04.2014
    20.04.2014
    Szanowni Państwo,
    niedawno wraz z koleżanką zastanawiałyśmy się nad odmianą rzeczownika łoś, a szczególnie nad formą dopełniacza liczby mnogiej. Doszłyśmy do wniosku, że właściwą formą jest łosi, jeśli mówimy o zwierzętach, natomiast łosiów, jeżeli w ten sposób żartobliwie nazywamy pewną grupę osób. Czy nasz tok myślenia jest właściwy?
    Z góry dziękuję!
  • masło maślane
    30.05.2001
    30.05.2001
    Czy zamiast bardzo rozpowszechnionego zwrotu tylko i wyłącznie nie wystarczy mówić np. tylko lub wyłącznie, lub jedynie? Uważam bowiem, że jest to takie samo przedobrzenie, jak: mocno i silnie, mało i niewiele itp. Jak mam rozumieć zwrot usłyszany z ust p. min. Lecha Kaczyńskiego; „nie tylko i wyłącznie będą rozpatrywane …, ale..”?
    Pozostaję z szacunkiem –
    Zdzisław Mrugalski
  • Moréas

    31.03.2021
    31.03.2021

    Dzień dobry, 

    bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: czy istnieją zasady pisowni usprawiedliwiające pisownię odmienionego nazwiska francuskiego: Moreasa – bez apostrofu? (reguła: „66.5. Nazwiska angielskie i francuskie … Po niewymawianej literze spółgłoskowej -s lub -x stawiamy apostrof, np. Beaumarchais, Beaumarchais’go, o Beaumarchais’m; Marais, Marais’go, o Marais’m; Rabelais, Rabelais’go, o Rabelais’m). Czy napiszemy z apostrofem, czy bez niego tę formę nazwiska?

  • Niestety…
    5.09.2013
    5.09.2013
    Dzień dobry Państwu!
    Bardzo proszę o informację dotyczącą pisowni nazw wyrobów przemysłowych. Przyzwyczaiłam się już do pisania nazw samochodów małymi literami np. mercedes atego, iveco, lublin, fiat itp. Ale czy tak samo należy napisać nazwę pompy pływającej niagara czy piły do betonu stihl?
    Kolejna grupa to komputery, np. deel, lenovo i telefony komórkowe – nokia, samsung. Nie chodzi mi o nazwę firmy produkującej, lecz nazwę telefonu czy komputera.
    Z wyrazami szacunku
    Anna Świtalska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego