-
Kto ma jaką władzę?23.03.200123.03.2001Szanowny Panie Profesorze,
1) Jak należy pisać skrót od określenia „spółka akcyjna": S.A. (z kropkami) czy: SA, jak inne skróty (PKP, PZU, PKO itp.). Nowy Kodeks spółek handlowych w odniesieniu do spółki akcyjnej w art. 305 stanowi: par. 1: „Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie: spółka akcyjna. Par. 2: „Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S.A.” Zatem Sejm dopuszcza używanie skrótu z kropkami, a co na to językoznawcy?
2) Dlaczego w nazwie wydawnictwa Dziennik Ustaw skrót wyrazu numer jest pisany wielką literą: Nr (podobnie, podając miejsce opublikowania przepisu prawnego, powszechnie podaje się: „Dz.U. Nr …”). Czy nie jest to germanizm?
3) Jaka jest moc obowiązująca norm językowych i kto je ustala? Czy jest możliwe, aby w języku pewnej grupy zawodowej obowiązywały inne normy, niż powszechnie przyjęte (np. S.A., Dz.U. Nr w języku prawniczym)? Czy Sejm może ustanawiać normy językowe w drodze ustaw?
Będę wdzięczny za odpowiedź. Pozdrawiam.
Kazimierz Kucharski -
Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa25.06.201825.06.2018Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
-
Nie byłam (czy nie jestem) karana?26.06.200726.06.2007Jak poprawnie napisać oświadczenie o niekaralności: „Nie byłam karana za przestępstwa…’’ czy „Nie jestem karna za przestępstwa…’’? Która forma – teraźniejsza czy przeszła – ma szerszy zakres? Która forma może zastąpić inną formę? Której bezpieczniej używać?
Pytam, bo instytucje różnie interpretują „Oświadczenie": jedne życzą sobie nie byłam, inne nie jestem.
Dziekuje za pomoc
-
Odmieniać nazwiska czy nie?2.01.20062.01.2006Witam! Mojemu narzeczonemu zdarzyło się, że podając swoje imię i nazwisko w dopełniaczu, otrzymywał korespondencję na nazwisko Waldemar Majka zamiast Waldemar Majek, postanowił więc nie odmieniać swojego nazwiska, twierdząc, ze jest ono wyrazem obcym (nadmienię, że pochodzi z Mazur) i że wolno mu nie odmieniać. Czy pochodzenie nazwiska Majek rzeczywiście może być obce i czy właściciel nazwiska ma prawo zadecydować o jego nieodmienianiu?
Z poważaniem, Ewa Sitko -
-owiać czy -awiać?7.07.20097.07.2009Szanowni Państwo,
czy mogą mi Państwo podać choć jeden powód, dla którego słowniki (SJP PWN; Wlk. Słownik Ort.-Fleks., Świat Książki) podają jako poprawny czasownik urzeczowiać od urzeczowić? Próbowałam znaleźć inny taki przykład, ale mi się nie udało. Wszędzie o przechodzi w a: ustanowić – ustanawiać, wznowić – wznawiać, wyłowić – wyławiać, upaństwowić – upaństwawiać, uzdrowić – uzdrawiać, uzmysłowić –uzmysławiać.
Z poważaniem
Barbara Słomka -
Pochodzenie spójnika zanim.
26.03.202126.03.2021Szanowni Państwo,
skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.
Pozdrawiam, P.R.
-
stanowić12.09.200212.09.2002Czy używanie wyrazów – jak podaje Słownik języka polskiego -przestarzałych jest błędem? Którą formę lepiej wybrać: przestarzałą a lepiej pasującą do tekstu czy nową? Chodzi mi przede wszystkim o słowo stanowić. Wydaje mi się, iż lepiej byłoby powiedzieć „Ma pełną swobodę w stanowieniu prawa” niż „Ma pełną swobodę w ustanawianiu prawa”.
Dziękuję za odpowiedź. -
tingel-tangel czy tingeltangel4.11.20044.11.2004Witam. W Nowym słowniku ortograficznym pod red. Arkadiusza Latuska, Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2004, podają pisownię: tingeltangel. Zaś pozostałe dostępne mi słowniki stosują pisownię z łącznikiem – tingel-tangel. Która zatem forma jest poprawna?
Dziękuję. -
uciec przed DORSZ-em27.04.201527.04.2015Szanowni Państwo,
Proszę o wyjaśnienie kwestii poprawności tworzenia akronimu od nazwy Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Samo zainteresowane dowództwo używa skrótu DO RSZ, podobnie jak DG RSZ (Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych), jednak na etapie opracowywania reformy ustanawiającej oba dowództwa skróty te były pisane łącznie: DORSZ i DGRSZ.
Korzystając z okazji, pozdrawiam wszystkich Państwa serdecznie, a szczególnie prof. Mirosława Bańko, którego byłam studentką w 1990 r. -
wielkie litery w nazwach aktów prawnych16.05.200716.05.2007Szanowni Państwo!
1. Czy świadome posługiwanie się wielkimi literami w nazwach traktatów w zamiarze tworzenia zwyczaju językowego (np. w publikacjach naukowych czy zbiorach dokumentów) jest rażąco niepoprawne, czy jednak dopuszczalne?
2. Czy zgodzą się Państwo, że jest pewne uzasadnienie dla pisowni nazw aktów prawa międzynarodowego (nawet o charakterze tzw. prawa „miękkiego”) o szczególnym znaczeniu, np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych UE?
Dziękuję i pozdrawiam,
M. Balcerzak