-
Hey 29.05.201929.05.2019Szanowni Państwo,
czy nazwa polskiego zespołu rockowego Hey jest odmienna? WSO twierdzi, że nie, ja jednak mam co do tego wątpliwości. Podobnie brzmiące słowa Tey (kabaret) i May (nazwisko męskie) według autorów tego słownika odmieniają się. Skoro jedną z cech polszczyzny jest bogata fleksja, a językoznawcy zżymają się na nieodmienianie różnych wyrazów przez użytkowników języka, to czy zasadny jest „zakaz” odmiany nazwy rodzimego zespołu?
Z wyrazami szacunku,
Tomasz Kulicki
-
kusz 8.12.20158.12.2015W jednej z powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza pt. „Jedyne wyjście” znajduje się taki oto dwuwiersz:
Pusz się, draniu, pusz się, pusz –
Potem hycniesz w grób i kusz
Czym jest ów kusz? Bo na pewno nie błędem Autora lub Wydawcy, bo byłoby coś o tym wspomniane w erracie lub nocie wydawniczej. Archaizm? Czy może typowy dla Witkacego żart językowy?
-
Pauza i półpauza
24.06.202224.06.2022Szanowni Państwo,
na pewnym blogu poprawnościowym autor explicite nazwał półpauzę i pauzę znakami interpunkcyjnymi (cytuję: „półpauza lub pauza (inaczej myślnik) to znak interpunkcyjny”). Czy to utożsamienie jest naukowo poprawne?
Źródłem moich wątpliwości są słowniki (w tym NSIJP J. Podrackiego i SJP PWN). Znakiem interpunkcyjnym nazywają one myślnik, natomiast pauza i półpauza są znakami typograficznymi (ściślej glifami), którymi można w druku (i tylko w druku) oddać np. myślnik.
-
samogłoski ścieśnione11.09.200611.09.2006W tekstach staropolskich znajdujemy często literę é. Pamiętam, że na lekcjach języka polskiego zawsze czytało się ją jak współczesne e, często ze szkodą dla rymu. Jak powinno się wymawiać tę literę?
Pozdrawiam,
W. -
Czym się różni opodal i nieopodal?
13.02.202113.02.2021WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?
-
drop i drób – ciąg dalszy6.04.20126.04.2012Ad. pyt. z dn. 4.04 br. co to znaczy, że „spółgłoski są historycznie miękkie"? Zdanie, które przytoczyłam, w druku wygląda dokładnie tak: „w alfabecie pomieszczono także spółgłoski miękkie b', k', p', w', choć w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych się nie oznacza i nie pisze drób', drop', paw'”. Może błędnie utożsamiłam b' z „bi” itd – czy wie Pan Profesor, co innego autor mógł mieć na myśli w 1908 roku pisząc o spógł. miękkich b’, k’, p’ i w’ w związku ze sł. „drób”, „drop” i „paw”?
-
gałganek aliny
20.10.202120.10.2021Dzień dobry, będę wdzięczna za roztrzygnięcie dylematu związanego z pisownią pewnej autorskiej receptury pomocnej przy przeziębieniach. Jej nazwa własna brzmi: Gałganek Aliny - tak przynajmniej zapisują to zwykle internauci. No i tu pojawia się problem, gdyż owa "alina" nie jest imieniem żeńskim, a nazwą substancji chemicznej (składowej czosnku) odpowiedzialnej za charakterystyczny zapach tej rośliny. Jak więc należy zapisać: Gałganek Aliny, Gałganek aliny czy może gałganek aliny?
-
gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna
31.05.202331.05.2023Dzień dobry,
znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)
-
Kretek12.07.201612.07.2016Szanowni Państwo,
zwracam się z zapytaniem odnośnie do odmiany nazwiska Kretek. Problem polega na tym, czy może ono stanowić wyjątek i należy je odmieniać z powodu:
- jakiejś zasady o nieodmienności nazwiska z końcówką -ek, -tek,
- pochodzenia od niemieckiego nazwiska Krettek,
- zmiany znaczenia nazwiska na Kretka, co stanowi zupełnie inne nazwisko i stwarza możliwość pomylenia nazwiska z nazwiskiem Kretka.
Z wyrazami szacunku
- jakiejś zasady o nieodmienności nazwiska z końcówką -ek, -tek,
-
ortografia a historia języka13.05.201513.05.2015Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K.