-
kościół, kościołek/kościółek, kościołeczek29.09.201229.09.2012Wyrazy kończące się na -ół mają zdrobnienia z końcówką -ołek (tobołek, wołek, wądołek), ale kościół tworzy dodatkowy – popularniejszy, jak wynika z Google'a – wariant z -ółek. Jednak przy kolejnym stopniu zdrobnienia słowniki (Doroszewski, Podracki) notują już wyłącznie kościołeczek. Czy brak formy kościółeczek jest przeoczeniem, czy przeciwnie – z jakichś powodów należy uznać ją za niepoprawną?
-
krzyczeć po kimś12.03.201612.03.2016Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
-
ksiądz26.11.200426.11.2004Witam serdecznie!
Niedawno znajomy poinformował mnie, że współczesny wyraz ksiądz pochodzi od dawnego książ, co oznaczało ponoć diabła, demona, ucieleśnienie zła. Czy rzeczywiście mamy do czynienia z aż taką ironią?
Pozdrawiam.
-
Kto mieszka w Rydułtowach?5.01.20095.01.2009Szanowni Państwo!
Mieszkaniec Rydułtów to rydułtowik czy rydułtowianin? Wiem, że kobiety mieszkające w Rydułtowach są rydułtowiankami, jednakże co roku odbywa się tam konkurs na rydułtowika roku, dlatego zastanawiam się nad poprawną formą. Z góry dziękuję za odpowiedź. -
Łotwa
13.10.202313.10.2023Czy znana jest etymologia nazwy Łotwa? Zawsze ciekawiło mnie to, że w niemal każdym innym języku nazwa tego kraju wywodzi się albo z łacińskiego „Lettonia” albo z łotewskiego „Latvija”. Najbliższy sąsiad Łotwy ma blisko brzmiącą nazwę „Lietuva”, w naszym języku wymawiany jako „Litwa”. Idąc tym przykładem, dlaczego Łotwa nie nazywa się „Latwia”?
-
Medycyna personalizowana, terapia personalizowana
28.06.202128.06.2021Szanowni Państwo,
mamy w genomice od dłuższego czasu taki problem: medycyna personalizowana czy medycyna spersonalizowana? To samo tyczy się terapii czy leczenia – będzie ono personalizowane czy spersonalizowane? A może obie frazy są poprawne, ale należy używać ich w innym znaczeniu? W języku angielskim (tam powstały te pojęcia) mamy personalised medicine, personalised therapy etc. Podobnie mamy w języku niemieckim, gdzie używa się individualisierte Medizin oder Präzisionsmedizin.
-
miesięcznica28.09.202217.03.2014Szanowni Państwo!
Od pewnego czasu karierę w mediach robi słowo miesięcznica, używane do nazwania zgromadzeń pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie. Nie znalazłem tego słowa w słowniku języka polskiego ani w Korpusie Języka Polskiego. Czy zatem miesiącznica jest poprawna? Czy można tworzyć w analogiczny sposób nazwy wydarzeń odbywających się cyklicznie, np. półrocznica, półtorarocznica itd.? Brzmi to – moim zdaniem – dziwnie i sztucznie…
Z pozdrowieniami,
Krystian Gaik -
Nazwy dokumentów12.09.201912.09.2019Dzień dobry. Mam jedno pytanie, które od dawna mnie nurtowało. Czym różni się legitymacja (szkolna, służbowa) od np. karty (rowerowa), dowodu (osobistego) lub od prawa (jazdy).
-
nazwy dokumentów4.07.20054.07.2005W pełnych nazwach ustaw i uchwał piszemy wielką literą pierwszy wyraz, a resztę z małej. Ale co z nazwami takich dokumentów jak: Statut Gminy X (jest aktem prawnym tak jak ustawa), Strategia Rozwoju Gminy X, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy X na lata 2004–2006, Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004–2006, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego? Czy tu stosuję się taką zasadę jak w wypadku tytułów czasopism (ja tak zrobiłam)? Czy stosować cudzysłów?
-
-nczy czy -ńczy?20.09.200620.09.2006Chciałbym zapytać o pisownię przymiotników pojedynczy i opiekuńczy. Dlaczego nie pisze się tego pierwszego przez ń, jak szeregu podobnych wyrazów? (W przypadku wyrazów pospieszny i pośpieszny jest oboczność). Jak długa jest tradycja tej pisowni, a jaka jest rzeczywistość fonetyczna? Znalazłem tylko jeden wyraz kończący się tak samo – słonczy (od nazwy ptaka drapieżnego – słonki). Jakie jest uzasadnienie pisowni końcówek -nczy i -ńczy i dlaczego nie można ich zastąpić jedną?