Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję.

Mam problem z wyrażeniem a także. Według jednej opinii zawsze stawiamy przecinek przed tymże zwrotem, według innej – nie, bo wyrażenie to występuje w znaczeniu 'oraz', a nie rozdziela się przecinkiem zdań złożonych współrzędnie, połączonych tym spójnikiem. Która z tych reguł jest właściwa? A może obie – w tym sensie, że w zadaniach współrzędnie złożonych przed a także nie stawia się przecinka, a w pojedynczych stawia się? Czy już coś przekombinowałam?
Pozdrawiam i dziękuje za odpowiedź.
Anna

Autorzy tekstów, które redaguję – powołując się na powszechne już użycie w tekstach reklamowych, internetowych i prasowych – nie chcą zrezygnować z czasownika bankować, używanego w sensie 'korzystać z produktów/usług bankowych'. Argument, że czasownik bankować nie znajduje się w słowniku poprawnej polszczyzny ani w Korpusie Języka Polskiego ich nie przekonuje.
Jak wytłumaczyć zasadę ograniczonej możliwości tworzenia w polszczyźnie takich derywatów? Np. szufladkować jest poprawne.

Szanowni Państwo,
w publikacjach branżowych na temat rynku magazynowego pojawia się określenie build to suit jako rodzaj magazynu budowanego przez deweloperów na zamówienie klientów. W publikacjach prasowych nazwa pojawia się pisana zarówno dużą, jak i małą literą. Jaka jest poprawna pisownia?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,

chciałbym zapytać o odmianę nazwiska (i imienia) Ceki Gülcü (jego nosicielem jest mężczyzna). Pozostawić we wszystkich przypadkach w formie mianownikowej czy może jednak odmieniać? A jeśli tak, to według jakiego paradygmatu?

Dziękuję za pomoc i pozdrawiam

Adam

Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

Szanowni Państwo,

bardzo proszę o rozstrzygnięcie i podanie paradygmatu odmiany nazwiska Chojna-Duch, którego nosicielką jest kobieta. Czy odmienia się ono według paradygmatu rzeczownikowego czy przymiotnikowego.

Dziękuję i pozdrawiam serdecznie.

Szanowni Państwo,

Czy wyrażenie pościełam łóżko jest wyrażeniem prawidłowym, czy też raczej powinno się powiedzieć ścielę łóżko?

Z wyrazami szacunku,

Anna Żurawska

Pytanie jest z pozoru błahe, jednakowoż stało się już tematem wielu kłótni. Przyjmując, że urządzenie kuchenne o nazwie toster „produkuje” tosta, to w takim razie co jest tworem tzw. opiekacza? Wiele osób skłania się do używania również słowa tost czy zapiekanka, co w mojej opinii wydaje się stwierdzeniem błędnym, źle opisującym rzeczywistość. Czy zatem zasadny byłby tutaj nowy twór językowy, dla przykładu opiekanka?

Witam.
Pytanie dotyczące odmiany nazwy miejscowej Litomyšl (miasto w Czechach, pisze się też: Litomyśl). W języku czeskim gramatycznie jest ona rodzaju żeńskiego, chociaż bywa odmieniana jak rodzaj męski. Jaką odmianę przyjąć w języku polskim?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Michał Łuczyński