Szanowni Państwo!
Temat pisowni skrótu dr był już wielokrotnie poruszany, zarówno jeśli chodzi o wielkość liter, jak i gdy chodzi o kropkę po skrócie. Wciąż jednak nie mogę się doszukać jednoznacznej odpowiedzi, czy jeżeli skrót ten wystąpi na początku zdania, to również powinien być zapisany małą literą? Np. „dr Kowalski urodził się…”.
Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.

Jednoliterowe spójniki i przyimki jak: i, w, u, a, z, o oraz do, przy, nad, pod itd. czy mogą pozostawać na końcu wiersza w tekście, czy należy je przynieść do nowego wiersza?

Chciałbym zapytać, która forma jest poprawna: sortownik czy sortownica? W odniesieniu do maszyn sortujących np.: warzywa.

Szanowni Państwo,
czy stosunek (w znaczeniu matematycznym) może być szeroki bądź wąski? W literaturze spotkać można np. zdania: „Gleby charakteryzują się zbyt szerokim stosunkiem Ca:Mg”, „Wyrazem intensywności procesu mineralizacji azotu jest wąski stosunek C:N”. Ostatnio spotkałam się z zarzutem, że jest to połączenie niepoprawne. Ponadto, które z poniższych zdań jest poprawne?
– Gleby charakteryzują się nadmiernym nagromadzeniem Cl.
– Gleby charakteryzuje nadmierne nagromadzenie Cl.
Dziękuję,
Magda

Nosimy się z zamiarem założenia stowarzyszenia. Bazując na adresie internetowym, chcemy je nazwać: Stowarzyszenie pastwisko.org. Zapis małymi literami jest typowy dla adresów internetowych, więc taka nazwa lepiej wskaże źródło informacji na temat Stowarzyszenia.
Jednak mamy wątpliwości, czy ta forma będzie poprawna gramatycznie (w statucie organizacji). Czy należy zapisać wyraz Pastwisko.org wielką literą i czy użyć cudzysłowu?
Z poważaniem
Założyciele pastwiska.org :)

Witam!
Chciałbym zapytać się, czy powiedzenie słowa straszny w zdaniu „Moja nowa komórka jest strasznie wielka” jest poprawne. I czy w ogóle używanie tego wyrazu w kontekście wielkości jest poprawne?

Szanowni Państwo,
nurtuje mnie pytanie dotyczące pisowni związków chemicznych, które czasem bywają lewoskrętne, co zapisujemy literą l przed nazwą substancji. I tu wątpliwość – czy litera l ma być wielka (także w środku zdania) czy mała. L-leucyna czy l-leucyna?
Przesyłam pozdrowienia,
Anna Kaczmarek

Szanowni Państwo, mój niepokój wzbudzają słowa typu sześciopak. W języku potocznym funkcjonują one na pewno, ale co zrobić z takim słowem w tekście do druku, zostawić? I czy poprawny byłby też zapis z cyfrą na początku?
Agnieszka Kajak

Szanowni Państwo,
Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Serdecznie pozdrawiam
Janusz Gramse
Gniezno

Szanowni Państwo,
Lektura Waszych odpowiedzi dotyczących używania małych i wielkich liter w tytułach urzędowych nie wyjaśnia w pełni moich wątpliwości. Dotyczą one nie tylko pisowni tytułu z małej lub wielkiej litery, ale też interpretacji, kiedy należy używać imienia i nazwiska przed, a kiedy po tytule. Proszę o odpowiedzi na następujące pytania poparte przykładami:
Która forma w adresie listu, np. do ministra, jest właściwa (wielkość liter i kolejność)?
1.
Szanowny Pan
Jan Kowalski
minister Gleboznawstwa
2.
Szanowny Pan
Jan Kowalski
Minister Gleboznawstwa
3.
Minister Gleboznawstwa
Szanowny Pan
Jan Kowalski

Która forma w podpisie pod listem jest właściwa?
1.
Jerzy Szczepanik
sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
2.
Jerzy Szczepanik
Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
3.
Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
Jerzy Szczepanik

Gdzie składamy podpis?
1.
własnoręczy podpis
Jerzy Szczepanik
Sekretarz…
2.
Jerzy Szczepanik
własnoręczny podpis
Sekretarz…

Dziękuję z góry i proszę o przyjęcie wyrazów szacunku,
Jerzy Szczepanik – Dzikowski