wkrótce
  • Kozacja
    27.04.2020
    27.04.2020
    Ostatnio spotkałam się ze słowem kozacja w znaczeniu ‘naukowe potwierdzenie korelacji’. Google nie dają definicji słowa kozacja. Czy w ogóle takie słowo istnieje, np. w języku naukowym?
  • krzyż, sklep, niebieski i król
    23.04.2003
    23.04.2003
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się dowiedzieć jaka jest etymologia słów: krzyż, sklep, niebieski i król.
    Z góry dziękuję.
  • Lapończycy czy Samowie?
    11.05.2005
    11.05.2005
    Piszę pracę magisterską dotyczącą Samów, czyli Lapończyków. W Słowniku języka polskiego odnalazłam słowo Lapończyk, nie ma natomiast wyrazu Sam. Jednak członkowie tej grupy etnicznej uważają określenie Lapp za obraźliwe i domagają się używania nazwy Sami. Większość badaczy przychyla się do tej prośby i np. w całej literaturze angielskojęzycznej w ostatnich latach zamiast wyrazu Lapp pojawia się Sami. Co myślą Państwo o takich słowach jak Sam, Samowie, samski?
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Można by dopuścić przysłówek niechcąco
    18.10.2018
    18.10.2018
    Czemu piszemy niechcący, a nie niechcąco? Ta druga forma jest zbudowana analogicznie do innych przysłówków, a jednak jest niepoprawna.
  • na dniach, ale w tygodniu
    25.03.2010
    25.03.2010
    Moje uszanowanie.
    Ostatnimi czasy coraz częściej słyszę tego typu zwroty: na tygodniu, na nowym roku czy na dniach. Jakoś nie mogę się co do tych stwierdzeń przekonać, szczególnie razi mnie na tygodniu. Czy są one w ogóle poprawne? Nie lepiej powiedzieć w tygodniu et caetera?
    Pozdrawiam
  • nowelizacja
    12.05.2008
    12.05.2008
    Czy nowelizacja oznacza unowocześnienie? W internecie można czasem przeczytać o nowelizacjach stron. Mało tego, wśród kinomanów słowo to jest dość popularne i oznacza powieść napisaną na podstawie scenariusza filmowego, np. „Przeczytałem nowelizację tego filmu”. Takiego znaczenia słowa nowelizacja nie podaje chyba żaden słownik. Czy można spodziewać się, że już wkrótce będzie się powszechnie mówić o nowelizacjach filmów, tak jak o ekranizacjach powieści? Nie bardzo mi się to podoba…
  • odmiana nazwisk żeńskich
    9.07.2007
    9.07.2007
    Wkrótce zmieniam stan cywilny, do mojego nazwiska dołączone zostanie nazwisko męża. Jak moje nazwisko (a właściwie jego drugi człon) będzie odmieniane przez przypadki – w mianowniku brzmieć będzie Emilia Lewicka-Kalka (ale czy „Rozmawiam z Emilią Lewicką-Kalką” czy Kalka, a „Szukam Emilii Lewickiej-Kalki”)? I czy razem z mężem będziemy Państwo Kalka czy Kalkowie, a może jeszcze inaczej?
    Z poważaniem,
    Emilia Lewicka
  • panna cotta
    23.06.2020
    23.06.2020
    Nazwa włoskiego deseru panna cotta znaczy dosłownie ‘śmietanka gotowana’. Słowniki ortograficzne podają, że powinno się to odmieniać panna cotty, panna cottę itd. Zastanawia mnie, dlaczego odmieniać ma się tylko jeden człon. I to przymiotnik, a rzeczownik (panna = śmietanka) pozostaje nieodmienny. Odmiana wygląda tak, jakby to był jeden wyraz pannacotta. W języku włoskim panna cotta oczywiście nie odmienia się przez przypadki, ale w języku polskim mamy możliwość odmiany obu wyrazów.
  • partie dialogowe
    27.09.2005
    27.09.2005
    Jeśli w książce przytacza się dłuższą – podzieloną na kilka akapitów – wypowiedź jakiejś postaci, czy powinno się wówczas każdy akapit rozpoczynać od nowego myślnika? W różnych książkach spotyka się i taką, i taką formę zapisu. Nowy myślnik sugerowałby, że przytacza się wypowiedź innej osoby, a z kolei jego brak mógłby oznaczać powrót do narracji. Jaką opcję lepiej wybrać?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego