Szanowni Państwo!
Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
Mirosław Sochalski, Bydgoszcz

Szanowni Państwo,
czy coś może zainspirować coś? Na przykład w zdaniach: Ruch na rzecz kobiet zainspirował powstanie takich ośrodków jak X i Y, Do najważniejszych polemik z zainspirowaną przez Adama krytyką przedmieść należą: [i tu tytuły książek].

Z poważaniem
Barbara S.

Witam,
na niektórych mapach, że o prasie i internecie nie wspomnę, coraz częściej pojawia się Jezioro Zegrzyńskie czy jezioro Solińskie, choć są to sztucznie utworzone zbiorniki i wydawałoby się, że powinny nadal nazywać się zalewami. Tymczasem prawie nie spotykam już w druku Zalewu Zegrzyńskiego, wszędzie jest jezioro. Czy coś się zmieniło, czy niepotrzebnie się czepiam?

Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z zapisem liczebników. Czy można mieszać zapis słowny i cyfrowy w różnych kategoriach liczebników, np. Byłem 8 razy pierwszy i 3 razy trzeci? Czy lepiej pisać zarówno liczebniki główne, jak i porządkowe albo słownie, albo cyfrowo?
Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Szanowna Poradnio!

Czy można kogoś zaprosić w podróż? Czy jest to niepoprawne wyrażenie?

Pozdrawiam

Mira

Szanowni Państwo,
czy poprawne jest użycie samego spójnika jak i, niepoprzedzonego wyrazem zarówno? Np. W grupie pozytywnych postaci znajduje się oczywiście sama Anna, jak i jej poplecznik, Duży dystans pomiędzy spisywaniem wspomnień a czasem ich doświadczania, jak i niemożność przypomnienia sobie pewnych szczegółów, mogły powodować (…).

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo, mam pytanie dotyczące nazw obiektów, np. restauracji. Jak rozpoznać, kiedy nazwa obiektu jest częścią nazwy własnej, a kiedy nie? Czy w przypadku restauracji „Galicyjska” będzie to tylko nazwa pospolita? Skoro, mówiąc „Galicyjska”, w „Galicyjskiej”, rozmówcy wiedzą, że chodzi o obiekt, w którym można zjeść, to nazwą własną (tak sądzę) będzie tylko „Galicyjska”. Czy spotkanie odbędzie się w restauracji „Galicyjska” czy w restauracji „Galicyjskiej”?
Dziękuję za odpowiedź, Ina.

Szanowni Państwo,
w procesie apelatywizacji dokonuje się zmiana pisowni (wielka litera na małą) oraz adaptacja do polskiej pisowni i fonetyki (w przypadku propriów o proweniencji obcej). Żadne ze znanych mi źródeł nie wspomina zaś o zmianie sposobu akcentowania. Wydaje mi się, że nazwisko Kałasznikow zaakcentujemy proparoksytonicznie, a w nazwie karabinu kałasznikow akcent położymy na drugiej sylabie od końca. Czy mam rację? Czy można zatem sformułować ogólną regułę?
Z wyrazami szacunku
D.

Na internetowej stronie Sejmu niektóre nieaktualne akty prawne określane są mianem nieobowiązujący, a inne – uchylony. Czy jest jakaś różnica znaczeniowa między tymi dwoma określeniami, czy też są one tożsame i używane zamiennie?

Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?