Proszę o pomoc w sprawie ustalenia etymologii nazwy rzeki Kacza w Gdyni. Rzeka pod tą nazwą wzmiankowana jest już w 1236 roku jako Cacza i Kacza. Raczej nie może chodzić tu o kaczkę, gdyż to słowo pojawiło się dopiero w XIV wieku. Prawdopodobnie jest to nazwa swojska – ludowa. Czy może nawiązywać do imienia Katarzyna lub czasownika kakać? Dziękuję za wszelkie wskazówki.

Pozdrawiam

Anna Purtkowska

Szanowni Państwo,
jeśli do tekstu wstawiamy wykres lub tabelę i podajemy źródło:

Źródło: ZUS, KRUS
Ź: opracowanie własne na podstawie: […], str. 12
Ź: opracowanie własne na podstawie monitoringu XY

czy na końcu stawiamy kropkę? Spotkałam się z zapisami bez kropki:

Źródło: GUS

ale i z kropką, gdy źródło przypomina przypis:

[…], s. 12.

W Edycji tekstów znalazłam tylko przykład informacji o źródle danych w tabeli (z kropką):

Rocznik Statystyczny, 1992, str. 26.

B. Kamola

Proszę wybaczyć niezręczność, ale kogo mam spytać, jeśli nie Państwa? Podpisując się jako czytelnik, zawsze mam wątpliwość co do wielkiej litery. (Abstrahuję od tego, że mamy prawo do wyróżnienia siebie). Z jednej strony skromność w korespondencji przemawia za małą, z drugiej szacunek do adresata wiąże się z szacunkiem do samego siebie. Kiedy podpisujemy się wielką, to tak jakbyśmy nadawali naszej wypowiedzi wartość, zaznaczając, że adresatowi nie zawraca głowy byle kto, tylko konkretna osoba.

Korzystam na co dzień z zielonego słownika poprawnej polszczyzny. Obecnie szukam jakiegoś dodatkowego produktu, gdzie mógłbym sprawdzić precyzyjnie zasady wymowy w języku polskim. W pracy spotykam się z problemem hiperdykcji wśród mówców i potrzebuję źródła rzetelnej wiedzy na ten temat, aby rozwiewać wszelkie wątpliwości.

W zielonym słowniku są oczywiście wyjaśnienia dla takich przykładów jak „sześćset” (wymawiać: „sześset”) i tym podobne. Natomiast zagadnienia, które mnie interesują, dotyczą np. wymowy zbitek jak w poniższym zdaniu:

„Jak oni z zaangażowaniem śpiewają!”

Jeden mówca powie płynnie „jakoni”, a drugi mocno oddzieli „k” od „o”, atakując „o” w ostry sposób, a nie w miękki i łagodny, jak pierwszy mówca.

Jeden mówca powie „zzangażowaniem”, przedłużając po prostu pojedyncze „z”, a drugi odbije jedno „z” od drugiego z pewną cezurą.

Chciałbym znaleźć porady dotyczące tego typu problemów, być może podparte opiniami językoznawców sugerującymi korzystniejszą wymowę.

Czy w Państwa księgarni jest pozycja, która byłaby odpowiednim dla mnie rozwiązaniem?

Z poważaniem

Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
Dziękuję.

Witam,
mam pytanie o pisownię pojęć kluczowych w edukacji globalnej: GLOBALNA PÓŁNOC i GLOBALNE POŁUDNIE. Zastąpiły one dawne określenia: Kraje rozwinięte i rozwijające się oraz Kraje Trzeciego Świata. W publikacjach spotykam się ze wszelkimi możliwymi wersjami pisowni – z użyciem wielkiej i małej litery. A dostępne mi słowniki milczą na ten temat.
Z góry dziękuję za pomoc.
Pozdrawiam
Aniela

Czy poprawne jest używanie wyrażenia prawda oczywista?

Witam.
Mam pewien problem dotyczący interpunkcji. Chciałem zapytać, czy w poniższych zdaniach MUSI występować przecinek:

1. Owładnięta przez obłęd nieznany dotąd światu, ryknęła głosem zwierzęcym i przerażającym.
2. Uspokojony jej słowami, wzbił się ku niebu.
3. Siedzący na pobliskim kamieniu, elf zerwał się na równe nogi.
4. — Potem wyjdziemy — zarzekł się ogolony na łyso krasnolud, znajdujący się w identycznej jak elf pozycji.

Za wszelką pomoc z góry dziękuję!

Szanowni Eksperci,
czy w przykładowym zdaniu: „Wybierając ananasy należy pamiętać o…” powinien być przecinek pomiędzy ananasy a należy? Chodzi mi o to, że czasem część zdania z imiesłowem jest tak krótka, że przecinek wydaje się być niepotrzebny.
Dziękuję i pozdrawiam serdecznie,
Joanna

Czy w poniższych przykładach można postawić przecinek przed oraz i lub?
1. Wyrzuć uczniów, którzy spełniają wszelkie kryteria, oraz tych, którzy się spóźniają.
2. Pójdę do doktora, który mi pomoże, lub do znachora, który może mi zaszkodzić.
Z góry dziękuję za pomoc.