-
dopełniacz12.02.200712.02.2007Z wyjątkiem ojca, rola ojca (w teatrze, przy wychowywaniu dzieci), postać ojca. Czy to są konstrukcje dzierżawcze? A jeśli nie, to jakie jest tu znaczenie dopełniacza (szczególnie w tym pierwszym połączeniu)?
-
egoizm12.10.200912.10.2009Szanowni Państwo!
Trzytomowy słownik języka polskiego PWN z 1988 roku podaje, że egoizm to postawa człowieka myślącego wyłącznie o sobie, kierującego się jedynie własnym interesem ze szkodą dla innych. Element „szkody dla innych” nie występuje już w definicji proponowanej przez Poradnię PWN. Czy oznacza to, że zmianie uległo znaczenie tego słowa i na przykład można już być egoistą na bezludnej wyspie? Co z pojęciem zdrowy egoizm? -
Jesteście pierwsi, gospodarzu22.09.201222.09.2012W jakiej formie stawia się przymiotnik po jesteście, kiedy mówi się do kogoś per wy? „Jesteście pierwsi” – do wszystkich czy:
– „Jesteście pierwszy” – do mężczyzny;
– „Jesteście pierwsza” – do kobiety;
– „Jesteście pierwsi” – do kilku osób;
– „Jesteście pierwsze” – do kilku kobiet?
-
Jesteśmy piąci?
15.05.201715.05.2017Podczas świątecznego obiadu powstał u nas w rodzinie spór, czy możemy być dwudzieści piąci. Siostrzeniec twierdził, że konsultował tę formę z dwiema polonistkami, które potwierdziły ją jako poprawną. Wydało mi się to wielce nieprawdopodobne, zaczęłam więc szukać odpowiedzi. Znalazłam m. in. Pani audycję http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/216839,Jestesmy-piaci potwierdzającą moje wątpliwości. Jednocześnie jednak czytam w Słowniku gramatyki języka polskiego, że – przynajmniej teoretycznie – możemy:
http://sgjp.pl/leksemy/#105136/dwudziesty
http://sgjp.pl/leksemy/#131203/piąty
Podobnie jest w Wielkim słowniku języka polskiego:
https://wsjp.pl/haslo/podglad/39581/dwudziesty
https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=pi%C4%85ci
Może mi Pani wyjaśnić, na czym opiera Pani tezę, że język polski nie dopuszcza takiej możliwości? Sama chętnie bym jej nie dopuściła, w obliczu powyższych danych ze słowników brak mi jednak argumentów.
Pozdrawiam serdecznie
Marta
-
kierpec czy kierpeć?6.10.20096.10.2009Kierpeć (pisany przez ć, jako oboczność dla formy kierpec) jest w Małym słowniku języka polskiego M. Arcta oraz w Słowniku języka polskiego S. Skorupki. Jednak inni słownikarze, od Brücknera przez Doroszewskiego aż po Dubisza, formy tej nie wspominają. Czy zatem te dwa wspomniane na wstępie źródła odnotowały formę rzadką, czy też przytrafił im się błąd?
-
kłopotliwe liczebniki5.09.20075.09.2007Szanowna Poradnio,
proszę o ocenienie, która z poniższych wersji zdania jest najwłaściwsza:
(a) Wszystkie 10 kandydatek zostało przyjęte.
(b) Wszystkie 10 kandydatek zostało przyjętych.
(c) Wszystkich 10 kandydatek zostało przyjęte.
(d) Wszystkich 10 kandydatek zostało przyjętych.
Łączę pozdrowienia,
Michał Gniazdowski
-
kompatybilny21.02.200321.02.2003Słowo kompatybilny – czy używane jest tylko w tekstach dotyczących komputerów i informatyki, czy też można powiedzieć że „farby muszą być kompatybilne z podłożem”? Mam z tym problem, bo autor tekstu uważa, że jest wszystko w porządku i wszyscy wiedzą, o co chodzi. Pewnie tak jest, ale dla mnie to jest mieszanie pewnych zakresów słownictwa, kompatybilność jest „z innej bajki”. Czy mam rację i dlaczego, jeśli mam? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź!
Irena -
liczebniki17.01.200317.01.2003Jak powinno być poprawnie: wszystkie dwanaście wygląda czy wszystkie dwanaście wyglądają? (Chodzi o balony).
-
łebek i łepek15.03.200515.03.2005W lekturze szkolnej występuje forma łebek. Czy można lub należy dzieciom w zeszytach poprawiać łepek na łebek, skoro w słownikach te formy występują jako oboczne? Co robić, jeśli w klasie część dzieci wybiera jedną, część drugą formę? Łepka słowniki nie uznają za formę potoczną, gorszą…
-
najprawdopodobniej
4.09.202128.12.2011Niektóre słowniki nie uznają słowa najprawdopodobniej – czy znaczy to, że nie powinno się go używać? Czy prawdopodobieństwo można stopniować? Na pewno ekonomiczniejszy jest wariant prawdopodobnie, ale czy najprawdopodobniej należy bezwarunkowo unikać?