wybór
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • zły czy Zły?
    26.11.2004
    26.11.2004
    Często spotykanym synonimem szatana jest ZŁY. Czy należy ten wyraz pisać małą czy dużą literą? Skoro szatan, diabeł, bies piszemy literą małą, to i zły powinno się też tak pisać. Nie jest to przecież imię własne szatana, jak na przykład Lucyfer czy Belzebub.
    Proszę o wyjaśnienie.
    Halina Mastalska
  • związanych jest, związane jest
    20.10.2004
    20.10.2004
    Witam! Proszę o odpowiedź, która forma jest poprawna (i dlaczego): „90 procent gatunków związanych jest z…” czy „90 procent gatunków związane jest z…”.
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Małgorzata
  • Zwrot grzecznościowy kierowany do osób niebinarnych

    17.12.2022
    17.12.2022

    Szanowni Państwo,

    tłumacząc stronę sklepu internetowego, napotkałam na niespodziewaną dla mnie trudność. Tworząc konto na stronie, jest do wyboru zwrot grzecznościowy. Jest dla mnie jasnym, że „Pan” jest dla osób identyfikujących się jako męskie, „Pani” dla osób identyfikujących się jako żeńskie. Zastanawia mnie jednak, jaki zwrot grzecznościowy wybrać dla osób niebinarnych. W języku niemieckim rozwiązano to jako „divers”. „Inne”? „Osoba”?

    Proszę o pomoc i życzę miłego dnia.


  • żeby czy aby?
    16.06.2009
    16.06.2009
    Czy zauważyli Państwo nagminne we współczesnej polszczyźnie zastępowanie słowa żeby slowem aby? Robią to wszyscy – od dziennikarzy po polityków. Czy nie czas poprawić ich błąd?
    Z szacunkiem,
    prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski, Columbus, Ohio, USA
  • żeńskie nazwiska przymiotnikowe
    9.04.2002
    9.04.2002
    Szanowni Panowie,
    Nazywam się Izabela Chuda, chciałam się dowiedzieć, czy moje nazwisko się odmienia przez przypadki, w jakiej formie powinno byc używane, mój ojciec nazywa się Chudy.
    Z poważaniem

    Izabela Chudy? Chuda?
  • żeńskie nazwy stanowisk
    15.12.2009
    15.12.2009
    Szanowni Państwo,
    moje watpliwości dotyczą następującej kwestii: Podziękowanie dla Pani Anny Nowak dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Warszawie czy Podziękowanie dla Pani Anny Nowak dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 w Warszawie? I podobnie: Podziękowanie dla Pani Anny Nowak poseł RP czy Podziękowanie dla Pani Anny Nowak posła RP?
    Iwona Kowalska
  • żeśmy byli
    26.03.2014
    26.03.2014
    Panie Profesorze {zreflektowałem się, że pisanie do Pana może być również bardzo ryzykowne},
    co Pan myśli o używaniu formy żeśmy, czy nie prościej i piękniej jest mówić i pisać byliśmy zamiast żeśmy byli?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego