W lekturze szkolnej występuje forma łebek. Czy można lub należy dzieciom w zeszytach poprawiać łepek na łebek, skoro w słownikach te formy występują jako oboczne? Co robić, jeśli w klasie część dzieci wybiera jedną, część drugą formę? Łepka słowniki nie uznają za formę potoczną, gorszą…

Dzień dobry. Od czasu do czasu w wiadomościach można usłyszeć zdanie w rodzaju: "X miał powiedzieć, że...". Nie oznacza ono jednak, że X miał coś powiedzieć, ale tego nie zrobił, tylko raczej że "podobno X powiedział...". Czy to użycie czasownika "mieć" ma swoją nazwę? Od kiedy taka forma gramatyczna istnieje w języku polskim? Czy jest o niej wzmianka w programie nauczania języka polskiego?

Niektóre źródła (np. Inny słownik j.p.) klasyfikują wyraz ale – w jednym ze znaczeń – jako rzeczownik (= zastrzeżenia). Czy przez analogię za rzeczownik można uznać wyrazy tak (np. sakramentalne tak) oraz nie (np. moje stanowcze nie)?

Wyraz Niemcy oznaczał kiedyś u Słowian 'ludy, które nie mówią, są nieme'. Czy w słowie niemy można dopatrywać się znaczenia nie jeden z nas (nie my)?

Czy nie najgorzej zawsze pisze się oddzielnie? Czy w zdaniu: „Poradził sobie nie najgorzej” (w znaczeniu: 'Poradził sobie bardzo dobrze') dopuszcza sie użycie formy łącznej nienajgorzej? Czy taka forma jest zawsze niedopuszczakna?

Wiem, że problem odmiany nazwisk był poruszany w poradni już wielokrotnie i powinniśmy je odmieniać, ale jak postąpić w przypadku, gdy właściciel nazwiska sobie tego nie życzy? Zapraszamy Wojciecha Spirydowa czy Wojciecha Spirydow, Kamila Jacobsa czy Kamila Jacobs, Damiana Odora czy Damiana Odor, Adriana Fąsa czy Adriana Fąs, Zofię Tyburczą czy Zofię Tyburczy?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Wyraz onanizm jest często stosowany jako synonim słowa masturbacja. Określenie to pochodzi od biblijnego Onana, który podpadł Bogu (i to bardzo mocno, ostatecznie został za to zgładzony… ach, ta erotyka) grzechem „upuszczenia nasienia”.
Często spotykam się z zastosowaniem onanizmu w kontekście także damskiej masturbacji, ale w mojej ocenie jest to niepoprawne. Ponieważ czyn Onana wiązał się z przelaniem nasienia, jakoś nie pasuje mi to do damskiej autoerotyki. Czy mam rację?

Ostatnio ze zdumieniem stwierdziłem, że rzeczownik opus mimo odmiany charakterystycznej dla rzeczowników rodzaju męskiego sam jest rodzaju nijakiego, co determinuje (na przykład) nienaturalne dla mnie konstrukcje w rodzaju np. opus dziesiąte. Jestem ciekaw, dlaczego tak jest i jakie inne rzeczowniki wykazują podobne „anomalie”.
Serdecznie pozdrawiam,
Radek Gontarek

Jak brzmi dopełniacz słowa patogen? Słowniki podają patogenu, ale naukowcy fitopatolodzy upierają się przy formie patogena, uzasadniając, że to coś jest żywe. Proszę o rozstrzygnięcie tej niezwykle spornej kwestii. Dziękuję.
Maria Wiśniewska, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu.

Szanowni Państwo, 

zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie porady językowej, dzięki której – taką mam nadzieję – społeczność Gminy Żołynia pozna etymologię słowa „Żołynia”.