wykładnia
  • Pszczoła umiera czy zdycha?

    25.07.2021
    25.07.2021

    Sz. Państwo, jakiś czas temu spotkałem się ze stwierdzeniem, że pszczoły, w przeciwieństwie do innych zwierząt, umierają a nie zdychają. Czy jest to prawdą, gdyż nigdzie nie mogę znaleźć nawet ścisłej wykładni, że zwierzęta nie umierają a zdychają.

  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • Rzecz nieprefabrykowana

    22.09.2020
    22.09.2020

    Dzień dobry,

    zwracam się wielką z prośbą o wyjaśnienie znaczenia określenia: rzecz nieprefabrykowana.

    Z poważaniem,

    Adam Kłosiński

  • Skrót wyrażenia nie dotyczy
    5.06.2017
    5.06.2017
    Dla skrótów: wyżej wymieniony, do spraw (itp.) niektórzy interpretatorzy dopuszczają odpowiednio w/w, d/s, które to formy w oficjalnych wykładniach są niezgodne z polską ortografią. Szczególnie interesuje mnie jednak pomijany skrót od nie dotyczy. Czy powinno to być nd. (podkreślane na czerwono w edytorach tekstu jako błąd), czy też należy używać innej formy?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Agnieszka
  • Sto dolarów, sto złotychto, te czy tych?

    29.03.2017
    29.03.2017

    Szanowni Państwo,

    chciałem skonfrontować dwie porady:

    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/to-pierwsze-sto-dolarow;14901.html,
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/To-sto-zlotych-te-sto-zlotych-czy-tych-sto-zlotych;17183.html.

    Z jednej wynika, że poprawne są konstrukcje typu te sto rubli, a niepoprawnie to sto rubli; z drugiej na odwrót. Czy da się wskazać podstawę normatywną, która to rozstrzyga, np. słownik poprawnej polszczyzny?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • warunki promocji
    3.04.2015
    3.04.2015
    Witam,
    moje pytanie dotyczy zwrotu od… do…. w następującym kontekście: „W promocji mogą wziąć udział osoby, które od dnia xxx do dnia yyy nie posiadały konta…”. Który tok rozumowania jest poprawny:
    – z promocji są wykluczone osoby, które posiadały konto osobiste w cały okresie od dnia xxx do dnia yyy?
    – z promocji są wykluczone osoby, które posiadały konto osobiste w którymkolwiek z dni zawartych w przedziale od dnia xxx do dnia yyy?
    Uprzejmie proszę o odpowiedź
  • w celu
    17.11.2007
    17.11.2007
    Szanowni Państwo,
    proszę o poradę. Jaka jest zasada dotycząca przecinka przed wyrażeniem w celu? Piszę, albowiem w zasadach polskiej ortografii nie znalazłem odpowiedzi. Bardzo proszę o odpowiedź na to nurtujące mnie pytanie. Będę wdzięczny za wykładnię. Mimo że wydaje się on (interesujący mnie człon) być wprowadzeniem zdania podrzędnego okolicznikowego celu, to jednak w zdaniu: „Musisz pójść do lekarza w celu zdobycia recepty” nie postawiłbym przecinka.
  • Włożyć, założyć

    6.06.2022
    6.06.2022

    Zgodnie z wykładnią językoznawców ubierać można kogoś w coś i nie można ubrać kurtki. Jednak jako zastępstwo tej formy językoznawcy proponują "włożyć"; niektórzy warunkowo dopuszczają "założyć", które jednak jest niepoprawne. Z formą "włożyć" mam problem. Chyba jedynym precedensem związku "włożyć na" jest kontekst ubraniowy. Naturalny wydaje się związek "włożyć do" - "włożyć buty do szafki", "włożyć ser do lodówki", ... Czy nie lepiej jednak "założyć", łączące się naturalnie z "na"?

  • Współczesny polski alfabet
    18.09.2019
    18.09.2019
    Dzień dobry, mam pytanie – czy polski alfabet zawiera litery „q”, „X” i „V” ? Jaka jest oficjalna wykładnia w tym temacie na rok 2019?
    Pytam, bo mój syn (klasa 5 SP) otrzymał obniżoną ocenę z kartkówki z alfabetu, bo nie wymienił tych liter. Polonista, z tego co wiem, powołał się tu na normę szeregowania alfabetycznego PN-N-01223:1980. Czy jest ona obowiązująca w tym przypadku? Do klasy 4 syn był uczony, że są tylko 32 litery alfabetu bez „v”, „x” i „q”.

    Będę wdzięczna wyjaśnienie. Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego