Witam Poradnię.
Mam kilka pytań odnośnie przysłowia i powiedzenia oraz zwrotu przysłowiowego i związku frazeologicznego. Czy przysłowie jest szczególnym przypadkiem powiedzenia, zawierającym w sobie jakąś naukę, morał? Czy są powiedzenia z morałem, ale nie będące przysłowiem? Jaka jest zależność między frazeologizmem a zwrotem przysłowiowym?
Pozdrawiam,
Beija Flor

Szanowni Państwo,
zastanawiam się czasem, kiedy coś jest psychiczne, a kiedy psychologiczne. Na przykład: Moje problemy ze snem mają podłoże psychiczne/psychologiczne, Nad moim rywalem mam przewagę psychiczną/psychologiczną.

Z wyrazami szacunku

Dzień dobry! Chciałabym zapytać o Państwa zdanie dotyczące interpunkcji w pytaniach testowych. Wydaje mi się, że dominuje tendencja do traktowania ich jako list wyliczeniowych, tak też uczyniono w niniejszej poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/interpunkcja-w-listach-wyliczeniowych;9367.html. Mnie natomiast bardzo jasne i słuszne wydają się reguły zaproponowane na stronie Rady Języka Polskiego: https://rjp.pan.pl/porady-jezykowe-main/234-niespojnoci-w-testach-egzaminacyjnych. Czy stosowanie się do nich i np. kończenie każdej odpowiedzi kropką będzie błędem?

Łączę pozdrowienia i z góry dziękuję za odpowiedź

Joanna

Szanowna Poradnio
Czy zwrot radni opozycyjni jest zarezerwowany tylko dla prasy komercyjnej i prywatnej? Jako rzecznik prasowy zamieszczający informacje na stronie urzędowej spotkałem się z zarzutem radnego opozycyjnego, który uważa, że powyższy zwrot nie licuje z powagą oficjalnego tekstu i medium, jakim jest strona internetowa. Osobiście takie stanowisko uważam za hipokryzję językową, bowiem ww. zwrot i jego synonimy używane są powszechnie we wszystkich mediach. Proszę o opinię.

Ryszard

Dzień dobry,
dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
w związku z interpretacją:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
Pozdrawiam
Agnieszka

Szanowni Państwo,
Jakie jest znaczenie słownikowe pojecia rodzicielstwo i jak wyrazić spełnianie owego rodzicielstwa nad dzieckiem niepełnosprawnym: rodzicielstwo dziecka niepełnosprawnego czy rodzicielstwo nad dzieckiem niepełnosprawnym?
Z wyrazami szacunku,
marta wiatr

Witam,
doktor i magister to stopnie czy tytuły? „Ktoś otrzymał tytuł doktora” czy „zdobył stopień doktora”? Powiemy: „Wybrano cztery organizacje, które ze względu na liczebność…” czy „na liczebności”? Opera buffa czy opera buffo? Dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo!
Nie mogę znaleść w internecie ani na Państwa stronach www wyjaśnienia słowa rusek określającego Rosjanina. Rusek jest to słowo b. często używane w j. polskim, ale pominięte w słownikach. W jakich sytuacjach wyraz ten jest używany? Czy jest to określenie obraźliwe i czy użycie go ma na celu obrazę innej osoby? Czy może jest to potoczne określenie osoby z pochodzenia Rosjanina?
Mam nadzieję, że będziecie Państwo w stanie udzielić mi odpowiedzi na to pytanie. Za co z góry jestem ogromnie Państwu wdzięczny.
Z poważaniem
Fiodor Griniewicz

Witam Państwa!
Chciałbym zadać pytanie dotyczące pisowni zwrotu Drodzy Gubinianie bądź Drodzy gubinianie. Znam zasady pisowni dotyczące nazwy mieszkańców miast i nie mam wątpliwości, iż gubinianie piszemy małą literą, mam pytanie dotyczące pisowni w zwrocie Drodzy…

Dzień dobry,

Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?

Pozdrawiam