władza
  • Lżyć, powaga, zniewaga
    20.03.2016
    20.03.2016
    Podczas rozmów politycznych i prawnych dotyczących zniewagi zacząłem się zastanawiać nad poprawnością językową – słowa zelżyć i powaga odnoszą się do sił grawitacyjnych.
    Czy można mówić, że ważny urząd zelżył się, gdy łamie umowę społeczną?
    Czy znieważamy, mówiąc, że utracił powagę?
  • Łagier, łagiernik

    12.01.2021
    16.05.2017

    Czy można używać określeń łagry i łagiernicy w odniesieniu do czeskich obozów koncentracyjnych oraz ich więźniów?

  • Metaforyczny szczyt

    22.06.2021
    22.06.2021

    Dzień dobry!

    Jaka jest etymologia słowa  szczyt  w znaczeniu 'szczyt polityczny'/ 'spotkanie najważniejszych polityków różnych krajów' (odpowiednika angielskiego summit)?

  • miasto Warszawa raz jeszcze
    29.02.2012
    29.02.2012
    Władze mojego miasta w dokumentach urzędowych, ale i w wypowiedziach, używają formy Prezydent Miasta Legionowo. Czy obie formy: Prezydent Miasta Legionowa i Prezydent Miasta Legionowo są poprawne? Wśród znajomych polonistów zdania są podzielone. W powszechnym użyciu jest np. forma Prezydent Miasta Warszawy lub Prezydent Miasta Poznania, ale już Wójt Gminy Jabłonna. Czy może użycie przydawki rzeczownej lub dopełniaczowej zależy od wielkości albo rangi miejscowości?
  • Najlepiej wszystko wielkimi literami?
    30.05.2019
    30.05.2019
    Ad https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Janko-muzykant-czy-Janko-Muzykant;19410.html
    Czy rzeczywiście wielka reforma ortografii z lat 1934-1935 (lub jakakolwiek) zajmuje się takimi sprawami jak tytuły? Jest tego trochę: Ojciec [C/c]hrzestny, Władca [P/p]ierścieni, Raport [P/p]elikana… A może jest to tylko niefrasobliwie dopisana przez kogoś wersja taka, jak mu się wydawało? Podobny przypadek dotyczy np. [M/m]ałpki Fiki-Miki (zob. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mis-Colargol;14752.html
  • należeć się – przysługiwać

    1.05.2022
    1.05.2022

    Chciałabym dowiedzieć się jaka jest i czy jest różnica między „należy się” a „przysługuje”. Nurtuje mnie czy jeśli mówimy np. o sytuacji, w której pracownik przepracował rok i posiada on prawo do urlopu, możemy powiedzieć, że urlop „mu się należy” czy „przysługuje”? Czy w tym kontekście słowa mają takie samo znaczenie? Czy każde z nich możemy zastosować według upodobania, czy któreś jest preferowane i dlaczego?

  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • na tę chwilę, na dzień dzisiejszy
    14.07.2006
    14.07.2006
    Witam!
    Czy poprawne jest wyrażenie: na tą chwilę i na dzień dzisiejszy? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Nazwisko Nydza
    16.10.2018
    16.10.2018
    Miałem pewien problem z nazwiskiem. Zleceniodawca nazywa się Nydza. Nazwisko jest odmienialne. Sprawdziłem – googluje się. W dokumentach dyplom trzeba było przyznać Panu Krzysztofowi – no i tutaj problem: Nydze czy Nydza. Wpisałem (komu, czemu) Nydze, człowiek zaś się oburzył. Powiedział, że nie wiem, jak się odmienia jego nazwisko. Sprawdziłem jeszcze raz w necie. Wszędzie znajdowałem dyplom, pismo, mieszkanie, itd. przyznano Panu Nydze. Nie znalazłem Panu Nydza. Proszę o poradę.
  • nazwy męskie o referencji żeńskiej i na odwrót
    21.11.2012
    21.11.2012
    Rzeczowniki męskie, kiedy opisują kobiety, zachowują się jak żeńskie, np. „Jedna profesor wstała”. Gdzie leży granica takiego użeńszczenia? „Młoda przewodnik wskazała” – jeszcze może być? Bo zdolna uczeń to już chyba nie.
    Czy to samo można stosować – a jeśli tak, to w jakich wypadkach – w drugą stronę, np. „Ten świnia powiedział” albo „Ten prostytutka wyszedł”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego