-
Lżyć, powaga, zniewaga 20.03.201620.03.2016Podczas rozmów politycznych i prawnych dotyczących zniewagi zacząłem się zastanawiać nad poprawnością językową – słowa zelżyć i powaga odnoszą się do sił grawitacyjnych.
Czy można mówić, że ważny urząd zelżył się, gdy łamie umowę społeczną?
Czy znieważamy, mówiąc, że utracił powagę?
-
Łagier, łagiernik
12.01.202116.05.2017Czy można używać określeń łagry i łagiernicy w odniesieniu do czeskich obozów koncentracyjnych oraz ich więźniów?
-
Metaforyczny szczyt
22.06.202122.06.2021Dzień dobry!
Jaka jest etymologia słowa szczyt w znaczeniu 'szczyt polityczny'/ 'spotkanie najważniejszych polityków różnych krajów' (odpowiednika angielskiego summit)?
-
miasto Warszawa raz jeszcze29.02.201229.02.2012Władze mojego miasta w dokumentach urzędowych, ale i w wypowiedziach, używają formy Prezydent Miasta Legionowo. Czy obie formy: Prezydent Miasta Legionowa i Prezydent Miasta Legionowo są poprawne? Wśród znajomych polonistów zdania są podzielone. W powszechnym użyciu jest np. forma Prezydent Miasta Warszawy lub Prezydent Miasta Poznania, ale już Wójt Gminy Jabłonna. Czy może użycie przydawki rzeczownej lub dopełniaczowej zależy od wielkości albo rangi miejscowości?
-
Najlepiej wszystko wielkimi literami?30.05.201930.05.2019Ad https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Janko-muzykant-czy-Janko-Muzykant;19410.html
Czy rzeczywiście wielka reforma ortografii z lat 1934-1935 (lub jakakolwiek) zajmuje się takimi sprawami jak tytuły? Jest tego trochę: Ojciec [C/c]hrzestny, Władca [P/p]ierścieni, Raport [P/p]elikana… A może jest to tylko niefrasobliwie dopisana przez kogoś wersja taka, jak mu się wydawało? Podobny przypadek dotyczy np. [M/m]ałpki Fiki-Miki (zob. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mis-Colargol;14752.html
-
należeć się – przysługiwać
1.05.20221.05.2022Chciałabym dowiedzieć się jaka jest i czy jest różnica między „należy się” a „przysługuje”. Nurtuje mnie czy jeśli mówimy np. o sytuacji, w której pracownik przepracował rok i posiada on prawo do urlopu, możemy powiedzieć, że urlop „mu się należy” czy „przysługuje”? Czy w tym kontekście słowa mają takie samo znaczenie? Czy każde z nich możemy zastosować według upodobania, czy któreś jest preferowane i dlaczego?
-
na pole, czyli na dwór16.05.200616.05.2006Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
-
na tę chwilę, na dzień dzisiejszy14.07.200614.07.2006Witam!
Czy poprawne jest wyrażenie: na tą chwilę i na dzień dzisiejszy? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam. -
Nazwisko Nydza 16.10.201816.10.2018Miałem pewien problem z nazwiskiem. Zleceniodawca nazywa się Nydza. Nazwisko jest odmienialne. Sprawdziłem – googluje się. W dokumentach dyplom trzeba było przyznać Panu Krzysztofowi – no i tutaj problem: Nydze czy Nydza. Wpisałem (komu, czemu) Nydze, człowiek zaś się oburzył. Powiedział, że nie wiem, jak się odmienia jego nazwisko. Sprawdziłem jeszcze raz w necie. Wszędzie znajdowałem dyplom, pismo, mieszkanie, itd. przyznano Panu Nydze. Nie znalazłem Panu Nydza. Proszę o poradę.
-
nazwy męskie o referencji żeńskiej i na odwrót21.11.201221.11.2012Rzeczowniki męskie, kiedy opisują kobiety, zachowują się jak żeńskie, np. „Jedna profesor wstała”. Gdzie leży granica takiego użeńszczenia? „Młoda przewodnik wskazała” – jeszcze może być? Bo zdolna uczeń to już chyba nie.
Czy to samo można stosować – a jeśli tak, to w jakich wypadkach – w drugą stronę, np. „Ten świnia powiedział” albo „Ten prostytutka wyszedł”?