z-pełną-świadomością
  • z pełną świadomością czy z całą świadomością?
    18.09.2014
    18.09.2014
    Zadać pytanie w poradni językowej można z pełną świadomością czy też z całą świadomością tego, co się czyni? Internet, również strona PWN, znają użycia zarówno pierwszego, jak drugiego z wyrażeń. Czy obydwa są poprawne? Czy istnieje (jeśli tak – jaka?) różnica między tymi formułami?
    Z góry dziękując, pozdrawiam!
  • Czym się różni opodal i nieopodal?

    13.02.2021
    13.02.2021

    WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?

  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Święty Mikołaj i Myszka Miki
    21.12.2004
    21.12.2004
    Krótkie i bardzo na czasie pytanko: czy piszemy święty Mikołaj, czy Święty Mikołaj? Zaryzykuję i powiem, że ani razu nie widziałem pierwszego wariantu (kiedy święty było napisane pełnym słowem), a mnie się wydaje, że zgodnie z regułami poprawnościowymi właśnie pisanie święty małą literą jest w tym wypadku poprawne.
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • na Serafitkach czy Serafitek?
    19.05.2009
    19.05.2009
    Dzień dobry!
    Mam pytanie związane z nazwą ulicy – ul. Serafitek. Zastanawiam się, czy nazwa ta odmienia się – jak powiedzieć poprawnie: „Wysiadłam na Serafitkach” czy „Serafitek”?
    Dziękuję uprzejmie za wyjaśnienie.
  • zapis roku i wieku
    21.05.2010
    21.05.2010
    Witam,
    robię korektę językową tekstu. Ważna jest tu systematyczność. Przyjęłam użycie skrótów r. (od rok1979 r.) i w. (wiekXX w.). Czy skróty powinnam stosować też, gdy rok poprzedza datę tj. w r. 1979 (czy jednak w roku 1979)? I jeszcze jedno, miejscami autor umieszcza tylko cyfrę: 1979, czy mogę to zostawić bez r.?
    Dziękuję
  • przecinek musi być
    17.04.2009
    17.04.2009
    Dzień dobry,
    od jakiegoś czasu próbuję dowieść, że przecinek w zdaniu „Wiesz co dobre” nie jest potrzebny. Mam pełną świadomość tego, że jego użycie byłoby prawidłowe. Jak jednak przekonać nieprzekonanych, że bez przecinka to zdanie też jest poprawne? Tłumaczenie się tzw. licentią reclamicą niestety nie wystarcza.
    Z góry dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam,
    Janek Majle
  • W-wa itp.
    1.10.2002
    1.10.2002
    Czy skróty nazw miast W-wa, Sz-n (dla Szczecina) mogą być stosowane w dokumentach oficjalnych, czy też mają tylko charakter umowny? Czy istnieje słownik tego typu skrótów?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Magdalena Stanek
  • Zdrobniały czy zdrobniony?

    5.12.2021
    5.12.2021

    Szanowni Państwo,


    spotkałam się ostatnio (w artykule naukowym) z użyciem wyrażenia: „imię własne w formie pełnej, zdrobnionej lub spieszczonej”. W tym wypadku zastosowałabym raczej określenie „zdrobniały” (np. wyraz zdrobniały, forma zdrobniała imienia). Czy użycie określenia „zdrobniony” jako komponentu terminu językoznawczego jest dopuszczalne? Z góry dziękuję za komentarz.


    Łączę wyrazy szacunku

    Agnieszka G.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego