za-pomocą
  • za pomocą której, na podstawie którego itp.
    9.04.2009
    9.04.2009
    Witam Państwa!
    Mam pytanie dotyczące wyrażeń przyimkowych tworzonych z zaimkiem który. Otóż SPP zabrania przestawiać ich szyku, wyjąwszy takie wyrażenia, jak: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy to naprawdę są wszystkie możliwe przypadki? Co np. z wyrażeniem w ciągu którego? Czy należy pisać np. „Żyjemy w okresie, w którego ciągu (…)”?! Albo – zgodnie z SPP – możemy pisać „Nowelizacja, na mocy której (…)”, ale nie wolno już „Nowelizacja, mocą której (…)”?
  • przy pomocy czy za pomocą?
    12.01.2005
    12.01.2005
    Witam serdecznie.
    Ostatnio od znajomej redaktorki i tłumaczki dowiedziałem się, iż forma przy pomocy może być używana tylko z osobami (przy pomocy kogoś), natomiast do przedmiotów powinno być stosowane za pomocą (czegoś). Szybkie badanie w internecie – w tym również na stronach poradni – wykazało, iż jest to rozróżnienie praktycznie nieistniejące. Czy tak jest faktycznie, czy tak kiedyś było, ale już nie jest, czy tak w ogóle nie było i nie jest?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Za tym rokiem
    11.09.2018
    11.09.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna poradnio,
    Dziękuję za pomoc.
    Proszę o odpowiedź czy przyimek za może oznaczać, być synonimem „za tym + okres czasu”. Za tym rokiem, za tym tygodniem itp. jako za rok, za tydzień w jakimkolwiek kontekście czy będzie to niepoprawne? Wydaje się, że potocznie tak się mówi i myśli więc powinno zostac dodane takie znaczenie do słownika?

    Pozdrawiam
  • Wyrażenie za rok – tym razem z rykowiskiem
    3.12.2019
    3.12.2019
    Jakieś wydarzenie trwa miesiąc i jest co roku, zaczyna się o tej samej porze, np. rykowisko. Mówiąc na końcu tego zdarzenia: Za rok znów tu przyjdą jelenie, jak rozumieć za rok, jako za rokiem trwającym, za rok jako mniej więcej 12 miesięcy, czy za rok jako wskazanie następnego roku nieważne jaka chwila? Czy rok rocznikowo, czy zawsze 12 miesięcy? Jak jest w podobnych przypadkach z określeniem za dwa lata, za piec lat itp.?
    Pozdrawiam, proszę o pomoc, nie dostaję odpowiedzi.
  • Nieustannie liczymy czas, czyli o wyrażeniu za tydzień
    17.12.2018
    17.12.2018
    Szanowna Poradnio,

    Dziękuję za poświęcony czas i pomoc.

    Ostatnie! pytanie w kwestii czasu, będę wdzięczny za pomoc.

    Czy poprawnym jest mówić np. we wtorek, za tydzień w piątek, należy to rozumieć, za tydzień od wtorku i doprecyzowanie, że chodzi o piątek, czy za tydzień licząc od piątku trwającego tygodnia?

    Pozdrawiam
  • być za kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc.
  • Jak nazwać spotkanie odbywane za pośrednictwem mediów elektronicznych?
    27.04.2020
    27.04.2020
    Proszę o pomoc w nazywaniu elektronicznych sposobów komunikacji. Jak jest poprawnie?
    Spotkanie elektroniczne – wideo-spotkanie, e-spotkanie, elektrospotkanie, wideospotkanie?
    List elektroniczny – e-mail, mejl, e-list?
    Może jest jakaś zasada ogólna tworzenia takich słów.
    Dziękuję!
  • pomoc
    7.09.2013
    7.09.2013
    Dzień dobry!
    Mam pytanie czy jest różnica w znaczeniu i czy obie formy są poprawne: pomoc komuś i pomoc dla kogoś? Konkretny przykład z życia wzięty, w raporcie wysyłanym kierownictwu należy pisać: pomoc działowi kadr czy pomoc dla działu kadr.
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie wątpliwości!
    Serdecznie pozdrawiam
    Emilia Malec
  • pomoc dla onomatopeistów
    9.05.2012
    9.05.2012
    Witam ponownie,
    zauważyłem, że obecnie młodzież (i nie tylko), na forach internetowych, nie tłumaczey obcojęzycznych onomatopej (pozostawia angielskie hmph, argh, wow, boom, yikes itd. itp.). W związku z tym prosiłbym o podanie 1–2 publikacji, które wprowadzałyby i pokrótce omawiałyby zagadnienie polskich wyrazów dźwiękonaśladowczych. Jestem przekonany, że informacja ta przyda się nie tylko mnie.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Paweł M. a.k.a. Personidas
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego