Dzień dobry,

Bardzo proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu nazw zabytków związanych z fortyfikacjami.

Czy poprawną formą jest zapis: Twierdza "Kraków", twierdza "Kraków", Twierdza Kraków, czy twierdza Kraków? Identyczną wątpliwość mam w odniesieniu do określeń: fort "Borek", Fort "Borek", fort Borek, bądź Fort Borek.

Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam,

Dominik Kasprzak

Nazwy programów, strategii i planów miejskich

Proszę podać poprawną pisownię poniższych nazw oficjalnych programów miejskich: „Plan Zarządzania Miejscem Światowego Dziedzictwa UNESCO dla Średniowiecznego zespołu miejskiego Torunia”, „Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia”, „Program Rewitalizacji Miasta Torunia”, „Program Aktywności Lokalnej”, „Program Wykrywania Zakażeń WZW B i C w Województwie Kujawsko-Pomorskim”, „Strategia Rozwoju Kultury Miasta Torunia”, „Plan Adaptacji Miasta Torunia do zmian klimatu”. Czy należy je traktować wyłącznie jako tytuły dokumentów i powinno się stosować tu wyłącznie duże litery w pierwszym wyrazie, a w pozostałych litery małe?

Andrzej, Toruń

Dzień dobry,

chciałbym zapytać, jak należy zapisywać wyrażenie „ścieżka dydaktyczna piaskowego gacka” jako nazwę ścieżki dydaktycznej? Gdzie należałoby użyć wielkich liter?

Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

Dzień dobry,

zastanawia mnie geneza w języku polskim wykrzyknień takich jak ajajaj! oraz ojojoj!

Skąd one się wzięły? Nasuwa mi się podobieństwo do języka francuskiego w którym bardzo podobne wykrzyknienia występują, jednak nie mam pewności.

Jak poprawnie powinniśmy zapisywać wyrażenie „zespół staromiejski Torunia”? Wielkich liter w tej nazwie używają najczęściej konserwatorzy zabytków i urzędnicy. Ale "Encyklopedia PWN" zaleca pisownię od małych liter. Nie jest to urzędowa nazwa własna, bo oficjalnie toruńska starówka to albo Stare Miasto, albo osiedle Staromiejskie. Historycznie zaś zespół staromiejski to połączenie dwóch sąsiadujących ze sobą osad: Starego Miasta i Nowego Miasta. Czy uprawniona jest możliwość zapisu tego wyrażenia zarówno małymi, jak i dużymi literami? A może „zespół staromiejski” to tyle samo co osiedle mieszkaniowe, zespół zabytkowych budynków – czyli byłyby to wyrażenia pospolite.

Dzień dobry!

Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?

Pozdrawiam

Marcin Nowak