zachowanie
  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • Balans

    8.10.2021
    8.10.2021

    Dzień dobry! Od pewnego czasu nurtuje mnie użycie słów  równowag i  balans  - coraz częściej w przestrzeni publicznej pojawiają się jako synonimy, prawdopodobnie ze względu na język angielski. Kiedy jednak czytamy ich definicję w słowniku, to widzimy, że mają trochę inne znaczenie. Czy można w związku z tym mówić, że Trzeba zachować balans w życiu prywatnym i zawodowym, czy jednak jest to forma niepoprawna?

  • Camariña
    10.09.2008
    10.09.2008
    Jeden z bohaterów pewnej książki nosi nazwisko Camariña. Tłumacz odmienia je z zachowaniem -n- (Camariñę), ale nie w dopełniaczu (tu: Camariny). Czy nie powinno być raczej Camariñi albo Camarini?
  • coś w podobie
    9.03.2008
    9.03.2008
    Chciałbym prosić Szanowną Poradnię o wypowiedź na temat obecnego w języku potocznym zwrotu w podobie. W żadnym wydawnictwie normatywnym nie znalazłem ani słowa na jego temat. Cóż to za dziwoląg?
  • dom, pan, syn
    5.11.2001
    5.11.2001
    Która forma jest poprawna: na domie czy na domu? Bardzo proszę o uzasadnienie.
  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • fleksja dawnych imiesłowów
    10.05.2011
    10.05.2011
    Chciałbym zapytać o fleksję dawnych imiesłowów: jak odmieniały się imiesłowy przysłówkowe, jak tworzyło się imiesłowy przymiotnikowe teraźniejsze bierne (typu rzekomy, znajomy) oraz jakie formy imiesłowy (w tym wspomniane wcześniej typy) przybierały w liczbie podwójnej?
  • Grudzień ’80
    28.11.2008
    28.11.2008
    Słownik ortograficzny PWN zaleca pisownię Grudzień ’70, zatem poprawną formą będzie również Sierpień ’80. Czy w związku z tym powinniśmy pisać Wolny Związek Zawodowy „Sierpień ’80” (z zachowaniem apostrofu), czy jednak tak jak na oficjalnej stronie internetowej tego związku, czyli bez apostrofu – Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80”. Dziękuję za odpowiedź.
  • Jurek i Jerzy
    5.10.2005
    5.10.2005
    Pytanie jest cytatem z Brzechwy, ale problem intryguje mnie na poważnie: „Skąd wiadomo, że Jurek to Jerzy?”. Istnieje zdrobnienie Jerzyk, skąd więc Jurek, Jureczek bardziej rozpowszechnione?
  • konsekwencja w wyborze wariantu
    28.04.2014
    28.04.2014
    Czy Państwa zdaniem można używać w jednym tekście dwóch obocznych form jakiegoś wyrazu, np. spieszyć się i śpieszyć się, wieczoru i wieczora, pokojów i pokoi, dwu i dwóch? Zdarza się wcale nie rzadko, że w języku danej osoby występują oba warianty (może ma tu jakiś wpływ kontekst fonetyczny?). Częstą konkluzją w Poradni jest stwierdzenie, że można tak i tak, byle konsekwentnie. Czy i w tym wypadku, opracowując tekst do druku, warto zadbać o konsekwencję?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego