Czy poprawne jest stosowanie przecinka w zdaniu wielokrotnie złożonym w sytuacji kiedy kolejna zdanie występuje po literze „r.” (dopisanej do roku)? Przykład fragmentu zdania wielokrotnie złożonego: „[...] w dniu 29.09.2022 r., i powołując się na zapisy art. 46d [...]”.

Dziękuję!

Czy w języku polskim da się znaleźć przykłady antonimicznych homonimów albo przynajmniej par bardzo podbnych wyrazów o przeciwstawnym znaczeniu. Taką parę np. w języku angielskim stanowią dwa czasowniki cleave o różnej etymologii, jeden oznacza przecinać, drugi sklejać.
Z poważaniem,
Łukasz

Szanowni Państwo!
Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
Mirosław Sochalski, Bydgoszcz

Szanowni Państwo!
Czy w zdaniach typu „Co jeśli będzie gorzej?” powinno się stawiać przecinek? Podobne wątpliwości mam, jeśli chodzi o zdania takie jak „To więcej niż planowano”.

Dzień dobry,
Skąd wzięło się powiedzenie pijany jak messerschmitt oraz za Chiny Ludowe (czegoś nie zrobię)?
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
chciałabym prosić o radę w dwóch sprawach:
1.Która forma jest prawidłowa: „Nie ma się CO dziwić” czy „Nie ma się CZEMU” dziwić?
2. Jakiej liczby – mnogiej czy pojedynczej – należy użyć w następującym zdaniu: „Biegnie jeż za jeżem, noszą/nosi dojrzałe jabłka”. A może obie formy są prawidłowe?
Z góry serdecznie dziękuję za pomoc!
Joanna Sobczak

Witam serdecznie.
1. Jak powiedzieć poprawnie: „Widzę go co chwilę” czy też lepiej „Widzę go co chwila”?
2. Czy poprawne jest zastępowanie wyrazem czym słowa im? Mam na myśli konstrukcje typu: „Im więcej ludzi, tym bardziej duszno”. Na Śląsku, gdzie mieszkam, często słyszy się: „Czym więcej ludzi, tym…”. Czy w tym znaczeniu można tych wyrazów używać na równi?

Szanowni Państwo,
w uroczej książeczce A. Markowskiego 500 zagadek o języku polskim (rok wyd. 1975) czytamy na temat akcentowania wyrazów typu robiliśmy:

Te formy akcentujemy wyjątkowo inaczej […]. Dlaczego tak się dzieje? Otóż cząstki -śmy, -ście, -byśmy pochodzą od samodzielnych dawniej wyrazów i ich form: jeśmy, jeście, bychom […]

Chciałbym się czegoś dowiedzieć na temat owego tajemniczego bychom. Nigdy wcześniej nie słyszałem takiego wyrazu.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dot. odpowiedzi z 28.01.2019 na pytanie „Czy użycie zbieranie pieniążków (a nie pieniędzy) jest poprawne?”.

W 500 zagadkach o języku polskim Andrzeja Markowskiego jest rozdział pt. Do magli szła w krawatce, a w nim pytanie o chlebuś i kawusię. W odpowiedzi czytamy, że to krakowski regionalizm (sic!), a dalej: „Jeśli w Krakowie ktoś pyta: Czy dolać jeszcze trochę kawusi, a może dołożyć chlebusia?, nie znaczy to wcale, że traktuje pytanego jak dziecko (…). Tak się tam po prostu mówi”.

Jaka powinna być poprawna pisownia wyrażenia: pół mechaniczne, pół biologiczne stwory? Razem, osobno, z łącznikiem? W słowniku znalazłam tylko pół Niemiec, pół Polak. Czy ta zasada dotyczy tylko nacji, czy ma, że się tak wyrażę, większy zakres? Półbóg, ale pół bóg, pół człowiek; półkozioł, ale pół wilk, pół kozioł itd?
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna