zagadnienie
  • Litera rozpoczynająca cytat
    10.04.2017
    10.04.2017
    Interesuje mnie zasada wprowadzania cytatów w języku polskim. Kiedy mamy zdanie wprowadzające cytat przed cytowanym tekstem stawia się dwukropek, otwiera cudzysłów i przytacza tekst. Jaką literą pisze się pierwsze słowo cytowanego tekstu: wielką czy małą? Czy jest jakaś sztywna reguła, czy zależy to np. od tekstu cytowanego i tego, czy otwiera on zdanie czy jest jego kontynuacją?
  • litraż i metraż, ale gramatura

    26.09.2023
    26.09.2023

    Dzień dobry,

    ostatnio, w odniesieniu do wagi produktu, użyłem słowa „gramaż” — w analogii do „litraż”, „metraż”. Zostałem słusznie poprawiony, bo odpowiednie byłoby słowo „gramatura”. Zastanawia mnie skąd taka różnica w formach, okazuje się, że nie znalazłem w żadnym słowniku słowa „gramaż”.

  • Lśniąco biały versus lśniącobiały
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie pisownia wyrażenia lśniąco+biały. Czy dobrze mi się wydaje, że napiszemy Masz takie lśniąco białe zęby, mając na myśli pewien doraźny rodzaj bieli, natomiast zapis lśniącobiały będzie w całości definiował kolor: lśniącą odmianę bieli? Czasem nie jest łatwo stwierdzić, czy mamy do czynienia z przysłówkiem określającym przymiotnik, czy ze złożonym przymiotnikiem.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik

  • ludź i człowieki

    24.12.2023
    24.12.2023

    Szanowni Państwo.

    Czy istniały takie formy językowe jak ludź albo człowieki oraz czy istniały jeszcze jakieś inne formy opisujące tego typu zagadnienia?

    Pozdrawiam

  • Lunch box czy lunchbox?
    17.11.2017
    17.11.2017
    Szanowni Państwo,
    przygotowuję tekst o pudełkach na wynos, tzw. lunch boxach. Mam jednak całe mnóstwo wątpliwości związanych z pisownią tego słowa. Lunch box czy lunchbox? Lunch boksach czy lunch boxach, a może lunchboxach albo lunch boksach? I co z lunchboksowymi (lunchboxowymi)?
    Proszę o pomoc.
  • Miasto Stołeczne Warszawa
    23.03.2011
    23.03.2011
    Dzień dobry,
    na pieczęciach i drukach spotyka się ostatnio pisownię Urząd miasta stołecznego Warszawy (środkowe wyrazy pisane małymi literami). Wydawało mi się, że obowiązuje pisownia nazwy urzędu oraz miasta wielkimi literami, np. Miasto Stołeczne Warszawa, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy, natomiast małymi literami pisano skrót m.st., np. Urząd m.st. Warszawy, Prezydent m.st. Warszawy. Proszę o opinię, jaka pisownia jest prawidłowa.
    W. Pietrusiewicz
  • Michaił czy Michał Bułhakow
    12.03.2002
    12.03.2002
    "Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
    Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
    J.B.
  • Mimimaksowy
    17.10.2016
    17.10.2016
    W matematyce rozważa się zagadnienia minimaksowe, czyli w dużym uproszczeniu takie, w których maksymalizacja jednej zmiennej wiąże się z minimalizacją drugiej. Czy dobrze mi się wydaje, że wobec tego pisownia mini-maksowy byłaby bardziej zgodna z zasadami ortografii? Przy ograniczeniach formularza pytaniowego trudno to bliżej wyjaśnić, ale znane mi przykłady wskazują, że pod tym terminem kryje się pewna symetria, a więc równorzędność problemu maksymalizowania i minimalizowania.

    Czytelnik
  • Minus jedynka
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak powinno być zapisywane wyrażenie minus jedynka. Zdrowy rozsądek podpowiada, że właśnie tak, jak to zrobiłem. Z drugiej strony, czy to nie jest przypadek nieodmiennej przydawki stojącej przed rzeczownikiem, co wskazywałoby na pisownie łączną? Minusjedynka wygląda dziwnie, ale chyba nie gorzej niż na przykład stodwudziestkapiątka.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Modernizacja pisowni
    15.01.2019
    15.01.2019
    Szanowni Państwo,
    czy w cytatach z niewydanych dotychczas rękopisów (np. z listów) i druków XVII-, XVIII-, XIX-wiecznych, zamieszczonych w tekstach naukowych, należy (można?) modernizować ortografię i interpunkcję? Co z cytatami z początku XX w.?
    Łączę wyrazy szacunku
    Czytelniczka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego