zanik
  • samogłoski ścieśnione
    11.09.2006
    11.09.2006
    W tekstach staropolskich znajdujemy często literę é. Pamiętam, że na lekcjach języka polskiego zawsze czytało się ją jak współczesne e, często ze szkodą dla rymu. Jak powinno się wymawiać tę literę?
    Pozdrawiam,
    W.
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • Sieroctwo

    7.07.2021
    7.07.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa sieroctwo.

    Z poważaniem

    Czytelnik

  • stylizacja
    10.05.2007
    10.05.2007
    Na é ścieśnione można trafić w poezji i dzięki Poradni wiadomo, jak to czytać. Problem jest w drugą stronę: wierszoklecie pasuje użyć do rymu dajmy na to umiéra albo miéści. Gdyby to było nabłędniéj czy podrzędnéj – odgapia z poradni PWN. Ale umiéra? miéści? owiéczka? dyskiétce? Czy można sobie tak zawsze „zastylizować’’, czy przeciwnie – są jakieś granice przyzwoitości? Jeśli są, to skąd brać o nich wiedzę?
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • tnie i ciął
    13.10.2014
    13.10.2014
    Witam!
    Od dawna nurtuje mnie sprawa czasownika ciąć, którego rdzeń zmienia się w zależności od formy gramatycznej. Mówimy: pocięty papier, on ciął, będziemy ciąć, ale również: tnące nożyczki, ja potnę, ona tnie. Czy kiedyś były to dwa czasowniki o odmiennych znaczeniach?
    Z góry dziękuję
    Michalina Wrzalik
  • ubezdźwięcznienie spółgłosek
    6.06.2005
    6.06.2005
    Czy wszystkie głoski mogą ulec ubezdźwięcznieniu podobnemu jak w wypadku wyrazów rtęć (ubezdźw. [r]) czy pomysł (ubezdźw. [ł])? Na czym polega to zjawisko?
  • Waraha
    11.04.2016
    11.04.2016
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy etymologii i znaczenia słowa, którym od lat zamęcza mnie mój Tato. Słowo pochodzi z tradycyjnej piosenki ludowej. Tekst:

    Już słoneczko na zachodzie
    Przegląda się w sinej wodzie.
    Rybaku wiosła złóż
    I na brzeg wracaj już.
    Waraha, waraha, hej.

    Żegnaj, moja miła łódko,
    Rozstajemy się na krótko.
    Zarzucę znowu sieć
    Nim ranek zacznie dnieć.
    Waraha, waraha, hej.

    Pytanie dotyczy słowa waraha. Co ono oznacza, skąd pochodzi i jaka może być jego etymologia?
  • wielkopolskie nazwy miejscowe
    7.01.2010
    7.01.2010
    Dzień dobry!
    W jaki sposób określić, skąd pochodzą nazwy miejscowości: Glesno, Klawek, Komorowo, Rzęskowo i Żelazno? Znajdują się one w województwie wielkopolskim, powiecie pilskim, w gm. Wyrzysk. Szukałam odpowiedzi w różnych słownikach etymologicznych (także nazw miejscowych), jednak bez skutku. Może Państwo pomogą mi znaleźć właściwy trop? Byłabym bardzo wdzięczna.
    Życzę spokojnych świąt Bożego Narodzenia i szczęścia w nadchodzącym 2010 roku. Anna P.
  • wymowa regionalna
    7.03.2006
    7.03.2006
    Dzień dobry!
    Czy wymowa ogólnopolska to tylko wymowa warszawska? Wiem, że regionalizmy nie są nieprawidłowościami językowymi, wobec tego czy ich stosowanie jest zgodne z wymową ogólnopolską? Czy gwara ludowa jest zgodna z normą ogólnopolską?
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego