W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/kosciol-kosciolek-kosciolek-koscioleczek;13419.html można przeczytać, że (i dlaczego) nie kościółeczek, tylko kościołeczek. Czy analogicznie będzie: nie ozdóbeczka tylko ozdobeczka?

Szanowni Państwo,

jak można wyjaśnić brak występowania litery [ó] na końcu wyrazu?

Z poważaniem

Stratos Vasdekis

Mam problem ze słowem awatar w znaczeniu 'wizerunek gracza w grze'. Czasem jest to animowana postać, a czasem statyczny obrazek, przedstawiający np. tylko samą głowę. Czy w odmianie przez przypadki należy to jakoś rozróżniać? Czy gdy awatar jest ruchomą postacią, to odmieniamy to słowo jak rzeczownik żywotny? A jeśli to tylko reprezentujący nas obrazeczek (typowy np. dla for internetowych, tu może być na nim cokolwiek), to odmiana będzie inna? Innymi słowy: czy w bierniku mamy awatara, czy awatar?

Znając odpowiedź nt. wyrażenia biała księga, wciąż się waham, jak zapisywać je w tekście, w którym występuje ono wielokrotnie i zawsze odnosi się do jednego dokumentu z 1939 roku. Ściśle biorąc, nie jest tytułem ani – nie ma pojedynczej referencji – nazwą własną. Ale zapis małymi literami też wydaje się zły, skoro w tekście zawsze chodzi o jeden konkretny dokument. W literaturze przedmiotu napotkałem Białą Księgę kursywą lub nie oraz Białą księgę kursywą; nie znalazłem zapisu małymi literami.

Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia?

Witam,
chciałbym się dowiedzieć, jak zapisać słownie 101 Powietrznodesantowa – chodzi mi o takie użycie liczebnika, aby w tekście uniknąć powtórzeń. Ma być Sto Pierwsza, Sto pierwsza, a może sto pierwsza?
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

Czy w zdaniach typu
W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

… oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?

Witam,
mamy z koleżanką dylemat na temat następującego fragmentu zdania (pochodzi z modlitwy): „kieruj ich krokami światłem Twojej wiedzy”. Moja koleżanka myśli, że powinno być „kieruj ich kroki światłem Twojej wiedzy” (dla niej „kieruj ich krokami” jest jakby zamkniętą całością), natomiast ja uważam, że krokami jest prawidłowo, a nawet że kroki być nie może. Bardzo liczymy na Pańską pomoc.
Pozdrawiam serdecznie i góry równie serdecznie dziękuję!

Wyrazy kończące się na -ół mają zdrobnienia z końcówką -ołek (tobołek, wołek, wądołek), ale kościół tworzy dodatkowy – popularniejszy, jak wynika z Google'a – wariant z -ółek. Jednak przy kolejnym stopniu zdrobnienia słowniki (Doroszewski, Podracki) notują już wyłącznie kościołeczek. Czy brak formy kościółeczek jest przeoczeniem, czy przeciwnie – z jakichś powodów należy uznać ją za niepoprawną?

Jak powinien wyglądać poprawny zapis nazwy Kampanii Przeciw Homofobii? Oficjalne źródła podają pisownię dużymi literami (podobnie skrótowiec – KPH). Moim zdaniem jest to jednak błąd, ponieważ słowo przeciw to przyimek, a spójniki i przyimki będące nieinicjalnymi składnikami nazw własnych zapisujemy małą literą. Czy istnieją argumenty przemawiające za pisownią wbrew tej ogólnej regule?