znaczeniowy
  • Wyśmienity
    23.04.2019
    23.04.2019
    Szanowni Państwo,

    w Słowniku etymologicznym języka polskiego A. Brückner podaje (za nim także WSJP PAN), że przymiotnik wyśmienity jeszcze w XV wieku oznaczał ‘wysoki’. Kiedy jednak zajrzałem m.in. do Słownika staropolskiego pod red. S. Urbańczyka, w haśle wyśmienity, ku mojemu zaskoczeniu, przeczytałem, że w staropolszczyźnie omawiany przymiotnik znaczył: ‘doskonały, znakomity, wyborny’', czyli tak samo jak dziś! Myślałem, że tam znajdę odnotowane to znaczenie, które Brückner podaje – ‘wysoki’.
    Proszę zatem o wyjaśnienie tej, moim zdaniem, sprzeczności oraz o podanie alternatywnego źródła słownikowego, które potwierdziłoby informację Brücknera. Ja takowego, niestety, nie znalazłem.

    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis
  • wyzwalacz

    14.06.2023
    14.06.2023

    Jak po polsku nazwać czynnik inicjujący uśpioną chorobę lub wywołujący daną reakcję? Czasem spotykam w tym kontekście angielski trigger (por. https://goldenowls.pl/co-oznacza-trigger-po-polsku/), ale szukam rodzimego odpowiednika. Dziękuję!

    D.

  • w zakresie, z zakresu
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    które określenie jest prawidłowe:
    doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce
    czy
    doktor nauk społecznych z zakresu nauk o polityce?
    Dziękuję za pomoc
    Pozdrawiam.
  • zabsorbować czy zaabsorbować?
    27.06.2013
    27.06.2013
    Szanowna Poradnio!
    Czy istnieje w języku polskim wyraz zabsorbować (pochłonąć)? Spotkałam sie kiedyś ze zwrotem: „Pocisk zabsorbował energię”. Może jednak powinno być: zaabsorbował?
    Dziękuję.
  • Zachowanie się a zachowanie, zdecydować się a zdecydować
    31.01.2017
    31.01.2017
    Jaka jest różnica między zachowanie a zachowanie się, zdecydować a zdecydować się?
  • za kierownicą – za kierownicę
    12.02.2002
    12.02.2002
    Tym razem interesuje mnie kierownica – można siąść za kierownicą (za czym, jak za biurkiem), a jak jest z wsiadaniem za kierownicę – czy można wsiąść do samochodu za kierownicę?
  • Zalać robaka
    16.11.2017
    16.11.2017
    Skąd się wzięło powiedzenie zalać robaka? Dlaczego mówimy akurat o robaku?
  • Zapis wyniku meczu
    20.03.2016
    20.03.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja skróconej wersji komunikatu o wyniku sportowym typu Polska wygrała z Niemcami 2:0. Polska – Niemcy 2:0? Myślnik w takich wypowiedzeniach oddaje symetryczną relację między czymś a czymś i „przyklejenie wyniku” do Niemiec jakoś mi nie pasuje wizualnie.
    Można by napisać: Polska – Niemcy – 2:0, ale z kolei dwa myślniki dają efekt trzech części. Chyba więc najlepiej: Polska-Niemcy – 2:0, z łącznikiem i myślnikiem?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zapomnieć i zapamiętać
    28.01.2015
    28.01.2015
    Szanowni Państwo,
    dlaczego wyraz zapominać oznacza wyrzucanie czegoś z pamięci, a nie utrwalanie, jak podobne słowo w języku rosyjskim? W przypadku słowa zapamiętać przedrostek za ma przecież odwrotną funkcje.
    Z wyrazami szacunku
    Michał
  • Zapożyczenia konieczne i zbędne

    13.06.2023
    13.06.2023

    Spotkałem się z plakatem reklamowym pewnej znanej firmy kosmetycznej, na którym było hasło: „podkręć glow swej skóry”. Jak gdyby nie można było powiedzieć: „powiększ/popraw blask swojej skóry”. Proszę o komentarz, bo uważam to za gwałt na języku polskim.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego