znaczeniowy
  • antydatować i pederasta
    2.01.2004
    2.01.2004
    1. Skąd słowo antydatować? Dlaczego w istocie zrezygnowano z dobrze umotywowanej formy antedatować (bo ante datum), opatrując ją w słownikach kwalifikatorem przestarzały?
    2. Skąd pederasta w znaczeniu 'homoseksualista'? Z budowy wyrazu wynikałoby, że mógłby to być jedynie synonim pedofila.
  • Apelatywizacja

    16.07.2021
    16.07.2021

    Borykam się z następującym problemem: "Mercedes" to nazwa własna, natomiast słowo „samochód” to nazwa pospolita. Czy tłumacząc "Mercedes" na języki obce jako „samochód” (czyli zastępując nazwę własną nazwą pospolitą jako "car") doszłoby trwale do apelatywizacji?

  • apelatywizacja i pospolicenie

    7.07.2021
    7.07.2021

    Czy apelatywizacja to synonim słowa pospolicenie?

  • audyt certyfikacyjny
    28.09.2004
    28.09.2004
    Szanowny panie doktorze!
    Pracuję w firmie zajmującej się certyfikacją systemów jakości. Certyfikat jest przyznawany po przeprowadzeniu auditu – i tu mam wątpliwości – auditu certyfikującego czy certyfikacyjnego.
  • aukcja czy oferta?
    16.10.2007
    16.10.2007
    Chciałbym spytać o nazwę aukcje w odniesieniu do Allegro. Obecnie dominuje tam sprzedaż po stałej cenie. Czy lepszym określeniem w odniesieniu do takich form sprzedaży byłaby oferta?
    Czy w takiej zmianie nie przeszkadza zwyczaj językowy? W końcu aukcja to określenie, które się przyjęło. Czy zatem możliwa jest taka „uzusowa” mutacja pojęcia aukcji, która w perspektywie kilkunastu lat będzie stosowana, mimo że aukcje sensu stricto zostaną zepchnięte do nisz?
  • autorskoprawny czy prawnoautorski?
    27.05.2012
    27.05.2012
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o często używane w publikacjach prawniczych słowo autorskoprawny (w znaczeniu odnoszący się do prawa autorskiego lub z niego wynikający). Nie znalazłem takiego pojęcia w żadnym słowniku, a wydaje mi się, że forma przymiotnikowa utworzona od prawa autorskiego powinna brzmieć prawnoautorski. Czy obu sformułowań można używać zamiennie, czy też może mają one różne odcienie znaczeniowe?
  • babka cioteczna, stryjeczna, wujeczna
    20.05.2014
    20.05.2014
    Czym się różni babka cioteczna od stryjecznej? Czy istnieje taki stopień pokrewieństwa jak babka wujeczna? A jak to jest z dziadkami?
  • Basy, tenory – ponownie
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o basy i tenory, ale rzecz w tym, że WSO PWN podaje właśnie dwie formy mianownika liczby mnogiej: tenory albo tenorzy w zależności od znaczenia i druga część mojego poprzedniego pytania dotyczyła właśnie tego, w jakich kontekstach używać jednej, a w jakich drugiej formy, bo różnica znaczeniowa nie jest dla mnie wyrazista.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Bezpieczny
    9.03.2020
    9.03.2020
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie znaczenie wyrazu bezpieczeństwo. Dziś rozumiemy go tak, że osoba bezpieczna może czuć się spokojna o swój los, nie jest zagrożona. Odczytując znaczenie poszczególnych składowych tego słowa, mamy obraz zgoła odmienny – ktoś bezpieczny jest pozbawiony pieczy, bez opieki, zatem (być może) jest zagrożony. Wydaje się to niespójne, pozbawione logiki. Czy może wyraz ten przeszedł taką samą przemianę semantyczną jak słowo bezczelny?
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienia.
  • bierne uczestnictwo

    14.07.2021
    14.07.2021

    Dzień dobry. Od dłuższego czasu nurtuje mnie problem "biernego uczestnictwa" albo "biernej partycypacji". Słownik podaje definicję uczestnictwa jako «brać w czymś czynny udział, współdziałać w jakiejś akcji». Czy zatem można w czymś biernie "brać czynny udział"? Czy słusznie uczestnictwo i partycypacja są używane jako synonimy?

    Pozdrawiam

    Tomasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego