zrównoważony
  • obejdziony ponownie
    4.12.2013
    4.12.2013
    Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
  • odmieniać przez wszystkie przypadki
    6.01.2013
    6.01.2013
    Szanowni Państwo,
    na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
    Łączę wyrazy uznania
    Dominik
  • Opuszka – opuszek
    19.12.2015
    19.12.2015
    Chciałbym zapytać, jakie jest stanowisko językoznawców normatywistów wobec formy (ten) opuszek. Dostępne mi słowniki języka polskiego i poprawnej polszczyzny notują wyłącznie formę (ta) opuszka, nie wypowiadając się w ogóle na temat wariantu męskiego, ale choćby w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (podkorpus zrównoważony) znaleźć można wiele zaświadczeń formy męskiej w cytatach ze współczesnej literatury pięknej (także uznanych autorów, np. Ryszarda Kapuścińskiego czy Krystyny Kofty).
  • orbitować
    27.12.2012
    27.12.2012
    Czy wyrażenia w rodzaju planeta orbituje gwiazdę, satelita orbituje planetę są poprawne? Znacznie częściej spotyka się tego typu wyrażenia ze słowem wokół, np. planeta orbituje wokół gwiazdy itp.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Michał
  • ponad 50-letni
    14.06.2014
    14.06.2014
    Czy akceptowalny jest zapis ponad 50-letni? Forma ponadpięćdziesięcioletni wydaje mi się nieporęczna, pasuje raczej do dyktanda niż do normalnego tekstu, a ponad-50-letni wygląda dziwnie. Swoją drogą, zastanawiam się, dlaczego cząstkę ponad słowniki ortograficzne traktują jako przedrostek, a niemal jako przysłówek (nikt nie napisze niemalpięćdziesięcioletni), skoro ich znaczenie jest podobne.
  • porywać się z motyką, ale na co?
    16.04.2012
    16.04.2012
    Witam,
    do niedawna znałam frazę porywać się z motyką na słońce, tymczasem okazało się, że równolegle z nią funkcjonuje porywać się z motyką na księżyc. Ciekawi mnie, która z wersji jest tą pierwotną i skąd się w ogóle wzięła?
    Pozdrawiam
  • rozstrzygać obiekcje?
    15.01.2015
    15.01.2015
    Czy można powiedzieć rozstrzygać obiekcje?
  • rzemiosło i rzemieślnictwo
    21.12.2013
    21.12.2013
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać czy wyrazy rzemiosło i rzemieślnictwo oznaczają to samo, czy może różnią się znaczeniem
    Z poważaniem
    Łukasz
  • rzucić piłkę czy piłką?
    17.02.2012
    17.02.2012
    Moja wątpliwość dotyczy czasownika rzucać, a dokładniej kwestii, z którym łaczy się przypadkiem. Czy poprawne jest wyrażenie rzucać piłkę, czy też rzucać piłką?
  • sarkastyczny i sardoniczny
    28.12.2014
    28.12.2014
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o różnice między słowami sarkastyczny i sardoniczny (pomijając, że drugie jest rzadsze). Czy są takie przypadki, w których użyjemy jednego, a drugiego nie? Na przykład o człowieku mówi się chyba czasem, że jest sarkastyczny, ale czy powie się, że jest sardoniczny?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego