-
liczba pojedyncza czy mnoga?28.02.200628.02.2006Dzień dobry, próbowaliśmy ostatnio w gronie znajomych rozstrzygnąć problem: kopiowanie (ucinanie) psom ogona czy ogonów? Opowiedziałam się za pierwszą wersją, bo psom ogonów sugerowałoby posiadanie przez psa więcej niż jednego ogona. Kierowałam się też analogią do operacji serca kilkunatu chorych (no bo chyba nie operacja serc). Czy miałam rację? Ale co z „Czapki z głów!”? Jaka ogólna zasada rządzi w tych przypadku liczbą?
Małgorzata -
małpa z brzytwą19.05.200419.05.2004Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
-
Nadzieja
4.01.2022Rodzic ucznia zakwestionował oznaczony przeze mnie błąd ortograficzny w zapisie końcówki B. lp. r.ż w zdaniu: Mam nadzieje, że uzyskane informację pomogą ci. Twierdzi, że intencją córki było wyrażenie nadziei w liczbie mnogiej... Czy w tym wypadku w zdaniu nie pojawi się błąd frazeologiczny wynikający z rozbicia stałego związku? A może jednak jest to błąd ortograficzny, gdyż została określona tylko jedna nadzieja? Jak potraktować ten zapis?
-
nocny marek23.12.200823.12.2008Chciałabym wyjaśnić pisownię i odmianę związku nocny Marek. Wg Słownika frazeologicznego S. Skorupki wyrażenie to jest pisane wielką literą (wskazując na pochodzenie od imienia), tak samo chodzić jak Marek po piekle. Jednakże słownik PWN pod red. M. Szymczaka zaleca, aby pisać obydwa wyrażenia z małej litery, tj. nocny marek (marek = dusza pokutująca, potępieńca). Dodatkowo, w użyciu tego wyrażenia w liczbie mnogiej, odmieniamy je jako nocne Marki czy nocni Markowie?
-
nogi aż…12.04.201012.04.2010Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące poprawnej formy związku frazeologicznego: nogi aż po samą szyję czy nogi aż do samej szyi? Większość słowników podaje tę pierwszą wersję, jednak spotyka się także tę drugą, szczególnie na różnych forach internetowych.
Pozdrawiam serdecznie
S. -
pełnia czasu18.10.200518.10.2005Co oznacza wyrażenie pełnia czasu? I czy ma ono coś wspólnego z „Kiedy się wypełniły dni” Gałczyńskiego? Czy wypełnianie czasu (ale nie np. grą w pokera, tylko wypełnianie bezdopełnieniowe) jest stałym związkiem frazeologicznym, czy przeciwnie – w obu przypadkach mamy do czynienia tylko z okazjonalnym zestawieniem akurat takich wyrazów?
-
pijany w dym
7.05.20237.05.2023Szanowni Eksperci,
moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego „pijany w siwy dym”. Najstarszym znalezionym przeze mnie tekstem, w którym występuje, jest wiersz Jacka Kaczmarskiego „Pejzaż z szubienicą” z 1978 r., jednak większość przykładów użycia pochodzi chyba z XXI wieku (R. M. Groński, Jacek Piekara, książka W. Grossmana „Życie i los” w tłumaczeniu Jerzego Czecha). Czy ten frazeologizm nie został przypadkiem utworzony przez samego Kaczmarskiego? Jeśli nie, to jakie jest jego pochodzenie?
-
robić różnicę18.03.201018.03.2010Szanowni Państwo,
chciałem zapytać o robienie różnicy; do tej pory wydawało mi się, że jest to najzwyklejsza kalka językowa (ang. to make a difference), ale zainspirowany ogromną popularnością tego wyrażenia zajrzałem do słownika (USJP) i ze zdziwieniem odkryłem, że jest to uznany związek frazeologiczny. Czy robić różnicę jest wyrażeniem poprawnym stosunkowo od niedawna, czy też może to ja zawsze byłem nadgorliwym tropicielem kalek?
Z wyrazami szacunku,
Stanisław -
rozpuszczony jak dziadowski bicz
25.11.202325.11.2023Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia związku frazeologicznego „rozpuszczony jak dziadowski bicz”? Wikipedia twierdzi (jednak bez podania źródła), że pierwotnie mógł odnosić się on do Biecza i brzmieć „rozpuszczony jak dziad biecki”. Czy literatura przedmiotu to potwierdza?
-
róść – rosnąć
14.10.202314.10.2023Dzień dobry,
dosyć często widzę w Internecie sformułowanie „serce rośnie”, co wg mnie jest błędem. Jan Kochanowski pisał, że „serce roście” w znaczeniu takim, iż się raduje. Znajomy próbuje mnie przekonać, że „rość” to znaczy również rosnąć, więc związek frazeologiczny „serce rośnie” jest poprawny. Moim zdaniem nie jest. Chciałbym prosić o opinię.