zęby
-
Kotlet, banan, papieros, marsz, mazurek…31.10.201831.10.2018Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?
Z poważaniem
Janina Stadnicka
-
Kupujemy jedną sztukę warzywa o nazwie por16.11.201816.11.2018Dzień dobry,
jak brzmi prawidłowe pytanie: Gdzie kupię por? czy Gdzie kupię pora? Jedni twierdzą, że pora należy odmienić przez biernik, drudzy, że przez dopełniacz. Jestem przekonany, że pytamy czego nie ma, czego szukamy. Proszę o uzasadnienie.
-
kuradent4.08.20034.08.2003Czy kuradent to wykałaczka, czy coś innego? Słowo to pojawia się u Mikołaja Reja (Przemowa krótka do poćciwego Polaka stanu rycerskiego).
-
Lśniąco biały versus lśniącobiały 2.11.20162.11.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie pisownia wyrażenia lśniąco+biały. Czy dobrze mi się wydaje, że napiszemy Masz takie lśniąco białe zęby, mając na myśli pewien doraźny rodzaj bieli, natomiast zapis lśniącobiały będzie w całości definiował kolor: lśniącą odmianę bieli? Czasem nie jest łatwo stwierdzić, czy mamy do czynienia z przysłówkiem określającym przymiotnik, czy ze złożonym przymiotnikiem.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Minus 11.06.201811.06.2018Niedawno pisałem na forum, gdzie każdemu tematowi można dać „+”, żeby go poprzeć, lub „-”, jeśli się z nim nie zgadzamy. I tutaj zwracam się do Państwa z prośbą: jak należy odmienić słowo minus w tej sytuacji. Dałem jego wiadomości minus czy minusa? Niektórzy twierdzą, że dajemy (kogo? co?) minus, a inni, że dajemy (kogo? co?) minusa. Która forma jest poprawna?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
miotany falami29.10.201129.10.2011Czy narzędnik może być czasem używany w zdaniu w stronie biernej na oznaczenie wykonawcy czynności? Czy poprawne jest zdanie wypowiedziane ostatnio przez znanego polityka: „Polska na pewno zostanie zaatakowana wirusem kryzysu” (zamiast zaatakowana przez wirusa kryzysu) oraz zdanie z Biblii Tysiąclecia: „Łódź zaś była już sporo stadiów oddalona od brzegu, miotana falami, bo wiatr był przeciwny” (w innych przekładach Biblii jest miotana/rzucana przez fale)?
-
najprawdopodobniej
4.09.202128.12.2011Niektóre słowniki nie uznają słowa najprawdopodobniej – czy znaczy to, że nie powinno się go używać? Czy prawdopodobieństwo można stopniować? Na pewno ekonomiczniejszy jest wariant prawdopodobnie, ale czy najprawdopodobniej należy bezwarunkowo unikać?
-
prosić i prosić się24.03.200924.03.2009Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
-
szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii19.05.201019.05.2010Witam państwa!
Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
Pozdrawiam serdecznie
Aneta Rosłan -
tygrys szablozęb(n)y12.05.200612.05.2006Szanowni Eksperci,
tygrys szablozęby czy szablozębny? W użyciu – jak zdążyłam zauważyć – są obie wersje. Ciekawi mnie, która jest prawidłowa.
Pozdrawiam serdecznie.
