łacina
  • Łacina a łacinka
    10.01.2020
    10.01.2020
    Czy zamiast powiedzieć że coś jest napisane alfabetem łacińskim lub łacinką, można powiedzieć że jest to napisane po łacinie?
  • Łacina czy język łaciński?
    27.01.2005
    27.01.2005
    Dlaczego mówimy po polsku, po angielsku, po niemiecku, ale po łacinie? Czy poprawne jest mówienie po łacińsku albo językiem łacińskim?
  • mówiąc żywą łaciną…
    25.11.2002
    25.11.2002
    Proszę o podanie poprawnej wymowy połączenia literowego ti w wyrazach i zwrotach zapożyczonych z łaciny i nie spolszczonych. Nie znam języka łacińskiego, a napotykając się na takie wyrażenia jak invocatio Dei, nie wiem, czy należy je wymawiać, tak jak są pisane [inwokatjo], czy też tak, jak niektórzy dziennikarze, sugerując się wymową pochodnego wyrazu spolszczonego [inwokacjo], tak jak np. inwokacja.
    Z góry dziękuję.
  • trochę łaciny

    16.06.2004
    16.06.2004

    Witam,

    od kilku godzin próbuję rozwiać wątpliwość dotyczącą akcentowania łacińskiego patronus i patronum. Nie mogę znaleźć w sieci słowników pokazujących akcent (jedyne znalezione przeze mnie wersje amerykańskie wskazują na drugą od końca). Znam tylko ogólne zasady akcentowania, nie mam pewności, czy środkowa sylaba jest długa. Byłam z dzieckiem w kinie na HP, tam akcentują na trzecią od końca. Uprzejmie proszę o krótką odpowiedź: druga czy trzecia?

    Dziękuję,

    Beata Grabarczyk

  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • Laurka

    31.12.2021

    Szanowni Państwo,

    Chciałabym poprosić o etymologię słowa laurka. Wiem tylko tyle, że pochodzi z łaciny.


    Z góry dziękuję i pozdrawiam

    Jeziorska

  • łacińska odmiana w polskim tekście
    16.01.2008
    16.01.2008
    Homo sapiens, verbum nobile (i wiele innych wyrażeń łac.) opatrzono w słowniku kwalifikatorem ndm. Czy można (obocznie) odmieniać je wg deklinacji łacińskiej? Zdarza się tak usłyszeć od osób znających łacinę i ma to duży urok. Z kolei takie podejście bez znajomości łaciny nastręcza kłopotów, bo trudno znaleźć zasady tej odmiany. Może jakaś przyszła publikacja PWN dotycząca języka polskiego, nie będąca stricte podręcznikiem do łaciny, uzupełni ten niedobór? Czy taki pomysł ma sens i szanse realizacji?
  • przed/ prae

    21.10.2023
    21.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

  • Vyszmyenyty
    15.05.2019
    15.05.2019
    Szanowny Panie Profesorze,
    jak należy tłumaczyć słowo vyszmyenyty w XV-wiecznym oto cytacie: „Qui proceri, vyszmyenytego, corporis elegancia te sentis in giganteam quantitatem procrescere 1466 R XXII 10”, który podaje Słownik staropolski (t. X, s. 576) jako jeden z przykładów użycia w haśle wyśmienity? Bo jeśli ono, w tym zdaniu, oznacza ‘wysoki’ (Brückner), a nie ‘doskonały itp.’ (Urbańczyk), to już mielibyśmy rozwiązanie naszego problemu, który nakreśliłem w swoim pytaniu?

    Z poważaniem
  • dlaczego Rzym, a nie Roma?
    28.11.2007
    28.11.2007
    Jak doszło do tego, że w języku polskim (i podobnie w innych językach słowiańskich) oryginalna nazwa Roma przekształciła się w Rzym?
    Z poważaniem,
    Piotr
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego