ślad
  • Po polsku, po angielsku

    17.02.2022

    Dzień dobry. Czy wyrażenie „po polsku” lub „po angielsku” jest rusycyzmem?

  • pośledni i ostatni
    18.11.2010
    18.11.2010
    Moje pytanie dotyczy etymologii i zmian znaczeniowych słowa pośledni, które w języku polskim występuje znacznie rzadziej niż w innych językach słowiańskich i znaczy 'gorszy', podczas gdy w pozostałych: 'ostatni'. Na kiedy datuje się tę zmianę semantyczną? Jest to słowo wykształcone w języku polskim na bazie rdzenia prasłowiańskiego czy zapożyczone z innego języka słowiańskiego? I wreszcie skąd pochodzi słowo ostatni, które – zdaje się – wyparło przymiotnik pośledni?
  • proktor
    15.05.2015
    15.05.2015
    Szanowni Państwo,
    czytam powieść rozgrywającą się w XIX-wiecznym Paryżu, m.in. w Liceum Ludwika Wielkiego. W skład kadry tej szkoły wchodzi nie tylko dyrektor, profesorowie i wychowawcy, ale także proktor. Domyślam się, że chodzi o odpowiednik stanowiska prorektora na uczelni, ale ciekawi mnie, dlaczego nigdzie nie znajduję śladu tego słowa. Słowniki i Sieć zgodnie milczą w tej sprawie, wspominając jedynie o urządzeniu z przemysłu tytoniowego.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • rzeczownik czy przymiotnik?
    26.02.2013
    26.02.2013
    Chciałabym zaprosić koleżankę, tylko nie wiem, jak mam odmienić. Koleżanka nazywa się Karolina Orzęska. Mam zaprosić Karolinę Orzęską, czy Karolinę Orzęskę?
  • samogłoski pochylone
    22.01.2011
    22.01.2011
    Szanowni Państwo,
    proszę o odpowiedź, co oznacza „kreseczka” umieszczona nad samogłoskami, którą znajduję np. w niektórych wydaniach Pana Tadeusza. To jakiś ślad procesów fonetycznych, akcentu? Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Justyna Kowalska
  • samogłoski ścieśnione
    11.09.2006
    11.09.2006
    W tekstach staropolskich znajdujemy często literę é. Pamiętam, że na lekcjach języka polskiego zawsze czytało się ją jak współczesne e, często ze szkodą dla rymu. Jak powinno się wymawiać tę literę?
    Pozdrawiam,
    W.
  • serio i na serio
    21.11.2012
    21.11.2012
    Szanowni Państwo,
    czy wyraz serio jest nacechowany stylistycznie? Czy można by go uznać za kolokwializm (potocyzm)? Moim zdaniem jest to wyraz zupełnie neutralny stylistycznie. Ale czy mam rację? Można chyba powiedzieć „Mówię serio”, ale czy poprawne wyrażenie „Mówię na serio”? Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Z wyrazami szacunku
    Dominik
  • sir
    19.03.2003
    19.03.2003
    Proszę odpowiedzieć na pytanie, czy ang. słowo sir powinniśmy pisać dużą, czy małą literą. Czy jest dwojaka pisownia? Na określenie tyłułu np. dużą, a jako słowo grzecznościowe małą. Np Sir Michael Pealt czy sir Michael Pealt. Sprawę poruszył tłumacz jęz. ang., który uważa, że powinno być rozróżnienie na dużą i małą literę. Dziękuję bardzo za pomoc.
  • Skąd tyle wyrazów w słowniku?

    12.09.2014
    12.09.2014

    Potrafię sobie wyobrazić, co robi kosiarkoładowacz albo koparkoładowarka, ale czym jest ładowarkozmywarka z pewuenowskiego WSO? Może ładuje akumulatory energią zmywającego? Skąd takie wyrazy biorą się w słownikach ortograficznych? Po wpisaniu ładowarkozmywarki w Google znajdują się tylko rymy, odmiany i inne wynalazki scrabblistów, a ani śladu desygnatu.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego