świadomy
  • nota bene czy notabene?
    21.09.2004
    21.09.2004
    W słownikach ortograficznych starszej daty znajdujemy dwojaki zapis: nota bene i notabene. W słownikach nowszych jest wyłącznie notabene. Kiedy i dlaczego dokonano takiego rozstrzygnięcia ortograficznego? Dlaczego zdecydowano się na pisownię tego zaczerpniętego z łaciny zwrotu niezgodnie z zapisem w języku łacińskim?
    Halina Mastalska
  • od Wenusa do Caritasu
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dzień dobry.
    Mamy taki problem: w Zielonej Górze jest kino o nazwie Venus. Od wielu lat większość mieszkańców traktuje tę nazwę, jakby była rodzaju męskiego i odmienia: w Wenusie, do Wenusa, za Wenusem itp. Czy wobec tego, że jest tak od ponad trzydziestu lat, można taką odmianę uznać za całkiem dobrą? Podobnie jest z nazwą Caritas. Spotykam często w różnych publikacjach odmianę, jakby to był rodzaj męski, choć często również ta nazwa jest traktowana jako żeńska i nieodmieniana.
    Bardzo proszę o pomoc.
  • owocne obcowanie
    11.09.2007
    11.09.2007
    Droga Redakcjo,
    nowo otwarty serwis internetowy ciekawnik.pl ma na swojej stronie frontowej pod koniec wstępu zdanie „Życzymy owocnego obcowania!”. Czy słowo obcować jest tu poprawnie użyte? Czym można go ewentualnie zastąpić?
    Serdecznie pozdrawiam
  • Ożeż ty!
    29.02.2008
    29.02.2008
    Dzień dobry.
    wyjaśniali Państwo niegdyś, że należy pisać ożeż ty, a nie ożesz ty, podając przy tym regułę uzasadniającą taką pisownię (połączenie partykuł -że i ). Chciałbym spytać, czy zawsze w tego typu wyrażeniach musi być na końcu ż, a nie sz, nawet jeśli są to konstrukcje nie najwyższych lotów, internauci bowiem nagminnie piszą w ten sposób: ożesz w mordę, osz cholera, tosz to kpiny, nosz kurde itp.
  • pewien żart i nie tylko
    23.03.2008
    23.03.2008
    Można powiedzieć: „Oni się prokreowali” czy nie? I jeszcze jedno przy okazji, jeśli można: jak się pisze w końcu niewymagający – właśnie razem, tak jak napisałem, czy osobno? Spotkałem się nie raz, że pisało się osobno, czyli nie wymagający – od czego to zależy? Przy przeciwstawieniach przymiotniki z nie pisze się osobno, ale chyba nie tylko…?
  • piesek, biesek
    7.07.2016
    7.07.2016
    Szanowni Państwo,
    co oznaczają słowa (wyrażenie) pieska, bieska użyte w tekście piosenki Agnieszki Osieckiej Na zakręcie („Choć gdybym chciała – bym się urządziła/Już widzę: pieska, bieska, stół./Wystarczy, żebym była miła’’)? Czy wyrażenie to funkcjonuje w mowie potocznej?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Pisownia nazw jednostek samorządu terytorialnego i ich organów

    25.02.2023
    25.02.2023

    Dzień dobry,

    w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

    Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

    Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

    Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

    Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

    Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

    Z poważaniem

    Mariusz Jachimczuk

    Sekretarz Gminy Wola Uhruska

  • pisownia tytułów
    28.01.2008
    28.01.2008
    Czy nazwa publikacji pt. Kodeks Dobrych Praktyk, nazwanej w ten sposób przez stowarzyszenie będące jej autorem, jest poprawna (lub co najmniej możliwa do zaakceptowania), a jeżeli nie (uważam, że powinna się ona nazywać: Kodeks dobrych praktyk) – czy błędem jest również przytoczenie nazwy tej publikacji przez innego piszącego w oryginalnym brzmieniu (a więc: Kodeks Dobrych Praktyk) bez cudzysłowu?
    Serdecznie dziękuję.
    Z poważaniem,
    Artur Dudziński (tłumacz na język polski)
  • plagiat czy nie plagiat?
    30.04.2015
    30.04.2015
    Dzień dobry,
    chodząc ostatnio po sklepie Fundacji Bęc Zmiana, natknęłam się na książeczkę dla dzieci Janusza Minkiewicza O Piesku Dziwaku, treść książeczki jest łudząco podobna do treści wiersza Danuty Wawiłow Babcia i Pudel. Jak się dowiedziałam, oba utwory są tłumaczeniem angielskiego wierszyka z serii Nursery Rhymes pt. Old Mother Hubbard and Her Dog. Czy skoro są to dwa tłumaczenia tego samego utworu i są prawie identyczne, to można mówić o plagiacie?
  • poliki
    22.12.2013
    22.12.2013
    Czy prawidłowe jest używanie słowa polik, wydaje mi się iż jedyna dopuszczalna forma to policzek. Czy mam rację
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego