Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

Jeden z bohaterów opowiadań Żeromskiego był „prezesem najweselszej pod księżycem konfraterni tzw. śrubstaków”. Co to znaczy? Co oznacza słowo śrubstak ogólnie i w tym kontekście? Dziękuję za odpowiedź.

Tytuł opowiadania Żeromskiego „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” wyróżniamy kursywą i cudzysłowem, ponieważ jest to cytat. Do jakiej postaci powinniśmy skracać podobne tytuły w przypisach typu dz. cyt.? Rozważam takie możliwości:

1. Żeromski, „Rozdzióbią…, dz. cyt., s. 5.
2. Żeromski, „Rozdzióbią”…, dz. cyt., s. 5.
3. Żeromski, „Rozdzióbią…”, dz. cyt., s. 5.
4. Żeromski, Rozdzióbią…, dz. cyt., s. 5.

A może jest jakaś lepsza?

Mam pytanie w sprawie jednego z opowiadań Żeromskiego pt.: Rozdzióbią nas kruki, wrony… No właśnie, rozdzióbią czy rodziobią? Obie formy są poprawne językowo, ale Żeromski napisał przecież jeden tytuł. W różnych wydaniach opowiadania występuje zarówno rozdzióbią, jak i rozdziobią. Czy rzeczywiście wydawca może dowolnie zmieniać tytuł (przypuszczam że Żeromski nazwał opowiadanie Rozdzióbią…, ale teraz zastępuje się to formą nowszą rozdziobią)? Czy jest to dozwolone?

Szanowni Państwo!
Chciałabym zadać następujące pytania:
1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?

Dziękuję! A.B.

Szanowni Eksperci,

Wikisłownik opatruje hasło lwia część następującym przypisem: „Spotykane jest często niewłaściwe użycie tego sformowania. «Lwia część» to nie każda «duża część», ale tylko ta, która została przywłaszczona niesprawiedliwie, np. prawem silniejszego, a konotacja tego sformowania, wbrew obiegowemu zastosowaniu, jest zdecydowanie negatywna”. Czy Państwo się z tym zgadzają? Przyznam, że w żadnym z dostępnych mi papierowych słowników nie znalazłem potwierdzenia powyższej uwagi.

Jak napisać nazwę ulicy – ul. S. A. Poniatowskiego czy inaczej? Ul. S. Żeromskiego? – czy tak jest dobrze? Al. Ks. kard. S. Wyszyńskiego? Kard. małą czy wielką literą? Ul. W. Reymonta czy Wł.? Proszę o odpowiedź.
Z pozdrowieniami.
Krystyna Łuczycka – radna miasta Człuchowa

Zauważyłam ostatnio w art. 291 i 292 Kodeksu karnego wyrażenie pomagać do i zaczęłam się zastanawiać, czy takie połączenie jest poprawne. Po wyszukiwaniu w korpusie (wersja demonstracyjna) znalazłam te wyrazy w takim samym znaczeniu również w art. 122 Kodeksu wykroczeń, w reszcie wyników były one użyte w innym sensie (np. pomagać do końca). Skąd w tekstach prawnych taka konstrukcja, której nie używa się (czy na pewno?) w języku ogólnym, i czy jest ona poprawna?

Dzień dobry,

niedawno zaczęłam spotykać się z użyciem słowa aby na końcu zdania, przykładowo w rozmowie:

„Czy mogę odwiedzić jutro Magdę?” „Jutro ma jej nie być w domu aby”. Jakie jest znaczenie i funkcja aby w takiej sytuacji i czy użycie tego słowa na końcu zdania jest poprawne?

Jakiś czas temu w moich okolicach postawiono pomnik opatrzony następującą inskrypcją: W 174. rocznicę bitwy pod Dębem Wielkiem. Nazwa miejscowości w mianowniku brzmi Dębe Wielkie. Identyczna odmiana pojawia się w wielu tamtejszych dokumentach urzędowych, a czasem też w prasie lokalnej – ale czy jest poprawna? Mnie się wydaje, że jest przestarzała, a dziś powiedzielibyśmy raczej o bitwie pod Dębem Wielkim.