żołnierza
  • biją w tarabany
    27.10.2006
    27.10.2006
    Czy Basia (imię po prostu popularne, czy ktoś konkretny?) miała się ucieszyć, czy zasmucić, że „biją w tarabany’’? Bardzo proszę o odesłanie do jakiejś publikacji o TREŚCI naszego hymnu. Nie mogę nic znaleźć konkretnego nawet na stronie muzeum Wybickiego. Uczę dziecko hymnu, ale chcę, żeby znało go bardziej świadomie niż ja!!!
    Wszędzie są tylko obie wersje i kilka dat.
  • blakować
    10.05.2007
    10.05.2007
    Jest dość popularna piosenka:
    Idzie żołnierz borem, lasem,
    Borem, lasem,
    Przymierając z głodu czasem,
    Z głodu czasem.

    Suknia na nim nie blakuje,
    Nie blakuje,
    Wiatr dziurami przelatuje,
    Przelatuje.

    Chodzi mi o słowo blakuje. Nie ma go ani w USJP, ani w korpusie. Z kontekstu domyślam się znaczenia, ale jeżeli to możliwe, proszę o wyjaśnienie fachowców od języka.
  • Dlaczego pięta?
    14.10.2016
    14.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
    Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • elementy Dziesiątej Armii
    28.12.2010
    28.12.2010
    Witam,
    coraz częściej w literaturze popularnej pojawiają się zestawienia: elementy dywizji, elementy armii, elementy korpusu użyte jako synonim jednostki, oddziału, formacji, grupy żołnierzy. Czy poprawne są następujące użycia:
    Niektóre elementy dywizji pomagały przy budowie umocnień.
    Oddziały rozpoznania i inne elementy zmotoryzowane przekroczyły granicę.
    Elementy Dziesiątej Armii pojawiły się w rejonie Radomia.
    Niemcy użyli elementów co najmniej sześciu korpusów z Armii.

    Ewa L.
  • franca
    15.06.2011
    15.06.2011
    Witam serdecznie,
    proszę o przybliżenie etymologii potocznego słowa franca. Zastanawia mnie, czy słowo to rzeczywiście pochodzi z czasów, gdy armia napoleońska wędrując na wschód, rozprzestrzeniła kiłę na terenach Polski? Czy to z powodu skojarzenia z narodem francuskim przyjęło się takie określenie tej choroby? Czy też pierwotnie oznaczało ono naprzykrzającą się osobę?
    Pozdrawiam,
    Agata Radzikowska
  • ginekolożka, naukowczyni i in.
    16.01.2007
    16.01.2007
    Szanowni Państwo!
    Formy profesorka, dyrektorka, księgowa itp. są w odwrocie. Zastępuje się je formami męskimi: profesor, dyrektor, księgowy. Ale jednocześnie coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem – dla mnie dziwnym – powrotu do form żeńskich np. ginekolożka, psycholożka. Czy są to formy poprawne? Czy dopuszczalne jest zastosowanie formy naukowczyni wobec kobiety naukowca? Taką formę zastosowała Gazeta Wyborcza w swym dodatku Wysokie Obcasy.
  • jeszcze raz podmiot szeregowy
    9.01.2014
    9.01.2014
    Dzień dobry.
    Chciałabym zapytać, czy w takich (błędnych według mnie) zdaniach: „Pojawiło się kilku mężczyzn i dzieci”, „Na podłodze leżał jeden dywanik i kilka koców”, „Zostało nam 15 kilometrów i 2 godziny” da się uzgodnić formę orzeczenia? Innymi słowy, jak ustalić orzeczenie dla podmiotu szeregowego, jeśli jeden z jego elementów wymaga składni zgody, a drugi składni rządu (np. dwie kobiety, pięciu żołnierzy i kilku wolontariuszy)?
    Serdecznie pozdrawiam.
  • jołki połki
    2.01.2003
    2.01.2003
    Czy w języku polskim używa się powiedzenia jołki połki i ewentualnie w jakich okolicznościach? Jakim określeniem zastąpić te słowa? Proszę o odpowiedź.
    Dziękuję.
  • kanar
    27.02.2005
    27.02.2005
    Witam. Skąd się wzięło potoczne określenie na kontrolera: kanar?
    Dziękuję, pozdrawiam.
  • Kilo marchewki
    10.03.2020
    10.03.2020
    Od lat 90. ubiegłego wieku obserwuję zjawisko stosowania, w określonych przypadkach, liczby pojedynczej zamiast mnogiej. Przykłady: kilogram śliwki, gruszki zamiast: śliwek, gruszek. Placek z jabłkiem, śliwką, gruszką zamiast: jabłkami, śliwkami, gruszkami. Uważam że to jest niepoprawne, a dla mnie osobiście denerwujące, bo przeniosło się z bazarów (gdzie powstało) na sklepy, supermarkety, restauracje itp. Proszę o ustosunkowanie się do mojego stanowiska. Dziękuję!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego