życie
  • Święty Mikołaj i święty mikołaj
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    po lekturze porad nt. Świętego Mikołaja można uznać, że kwestia pisowni wielką/małą literą jest żywa i w fazie kształtowania się. Czy coś się zmieniło od najnowszej porady, z 2013 r.? Pytam, bo np. Słownik języka polskiego podaje pisownię wielkimi literami niezależnie od znaczenia. Wiem, że WSO ma na tym polu prym w stosunku do SJP, ale hasła tego w internetowym WSO brak.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • tajmen czy tajmień?

    12.02.2007
    12.02.2007

    Słownik wyrazów obcych nazwę pewnej ryby podaje jako tajmen, o tę nazwę chodzi pewnie i tu: https://sjp.pwn.pl/so/tajmen;4520280.html. W Internecie można spotkać się z formą tajmień i wygląda na to, że w lepszych kontekstach, bo wędkarskich i podróżniczych, podczas gdy tajmen – głównie w słownikach i jako nazwa sprzętu. Jeszcze lepiej to widać, gdy przy googlowaniu doda się łacińską nazwę (Hucho). Co z tym fantem zrobić? Którą formę uznać, a którą odrzucić?

  • talent
    12.12.2012
    12.12.2012
    Czy słowo talent, kiedy oznacza osobę, można odmieniać męskoosobowo, tzn. w dopełniaczu i bierniku talenta?
  • Te rupiecie czy te rupieci?
    17.05.2018
    17.05.2018
    Czy forma rupieci jako mianownik liczby mnogiej od słowa rupieć jest akceptowalna? Tak zawsze mówiło się w moim domu, a jednak ktoś ostatnio zwrócił mi uwagę, że powinno się mówić rupiecie. Skoro mamy śmieci i śmiecie, to czemu nie rupieci i rupiecie?
    Łączę wyrazy szacunku
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • tylko po nazwisku?
    1.03.2011
    1.03.2011
    Czy nie jest nietaktem i brakiem językowej grzeczności mówienie o kimś tylko po nazwisku, nawet jeśli byłyby to bardzo znane osoby? Niedawno Wiadomości zaczęły się tak: „Dochodzi do siebie, rusza ręką i robi plany na przyszłość – Kubica ma się lepiej. Samobójstwo czy morderstwo – tajemnica smierci jednego z zabójców Olewnika. Pokażemy też najnowsze zdjęcia z wypadku Kubicy”. Wydaje mi się, że przynajmniej we wstępie powinno się użyć pełnych imion i nazwisk.
  • uchyłek Meckela

    31.01.2024
    20.03.2022

    Szanowni Państwo,

    czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".

    Z poważaniem

    Anna Nowosielska

  • Ukraińskie nazwisko Wychowanec´

    21.01.2024
    21.01.2024

    Witam,

    mam pytanie dotyczące transkrypcji ukraińskiego nazwiska Вихованець. Spotkałam się z zapisem "Wychowaniec", który wydaje się poprawny, jednak z zasad transkrypcji na stronie https://sjp.pwn.pl/zasady/Uwagi-szczegolowe-do-transkrypcji-wyrazow-ukrainskich;629712.html wynika, że na końcu wyrazu powinien znaleźć się znak zmiękczenia, czyli "Wychowanieć". Nie brzmi to dobrze i nie znam przykładów potwierdzających stosowanie takiej zasady w przypadku tej konkretnej końcówki. Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie.

  • vanderwaalsowski

    22.01.2021
    22.01.2021

    Tworząc przymiotniki od nazwisk obcojęzycznych, człon pochodzący od nazwiska zapisuje się tak, by polskimi głoskami móc odzwierciedlić oryginalną wymowę, albo zachowuje się oryginalną pisownię. Pierwszy sposób stosuje się szczególnie w przypadku nazwisk złożonych z wielu słów. Mamy zatem „bajkę lafontenowską”, ale już „ciecz niutonowską/newtonowską”. Jak zatem utworzyć przymiotnik od nazwiska van der Waals? Czy w myśl niderlandzkiej fonetyki powinniśmy mówić o oddziaływaniach fanderwaalsowskich?

  • Vianney
    15.11.2015
    15.11.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, jak należy poprawnie odmieniać nazwisko Vianney. W znanych mi tekstach odmieniano je tak, jak nazwisko Disney, choć wydaje mi się, że właściwsza byłaby deklinacja przymiotnikowa, bo, o ile wiem, ostatnią wymawianą głoską jest „e”, a nie „j”.
    Z wyrazami szacunku
    Joanna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego