żywy
  • No, ale…
    4.07.2008
    4.07.2008
    Szanowni Państwo!
    Czy w wyrażeniu no, ale, pojawiającym się na przykład na początku zdania lub po średniku, po no powinien się znajdować przecinek? Np. „Miała ochotę pojechać nad jezioro; no (,) ale to on decydował, gdzie spędzają weekendy”. A co, gdyby przed no zamiast średnika był przecinek? I czy w ogóle nie należałoby unikać zbyt częstego stosowania takiej konstrukcji, pozostawiając raczej samo ale?
    Łączę pozdrowienia.
  • No i masz strzelone!

    2.04.2015
    2.04.2015

    Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:

    — Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
    Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
    — No i masz strzelone.

    Poprawne? Germanizm?

  • nowy język publiczny
    5.09.2006
    5.09.2006
    Pewnemu politykowi zdarzyło się orzec, że dziennikarz „łgał jak bura suka”. Inni zaś stwierdzili istnienie lumpenliberałów (?) oraz łże-elit. Czy mogliby Państwo rozjaśnić nieco funkcję burej suki w języku polskim (o ile takowa w frazeologii w ogóle istnieje), pomóc zrozumieć liberalno-elitarne pojęcia i zalecić ich stosowną pisownię? Tylko ostrożnie, temat może się okazać dosyć drażliwy.
  • oddychalny?
    14.05.2007
    14.05.2007
    Czy oddychalność (ang. breathable) jest słowem utworzonym poprawnie? Jeśli nie, jaką powinno mieć formę? W przypadku odzieży sportowej słowo to pojawia się bardzo często, jednak wydawało mi się, że mówiło się o odzieży oddychającej, odzieży, która oddycha, jakkolwiek oddychanie jest cechą istot żywych. Jak powinien brzmieć rzeczownik?
  • Odpowiednia interpunkcja przysłówka odpowiednio

    1.10.2022
    1.10.2022

    Bardzo proszę o wyjaśnienie kwestii ewentualnego stosowania przecinków przy posługiwaniu się wyrazem „odpowiednio”. W kontekście „Przepisy art. 23 stosuje się odpowiednio do rozwiązywania sporów przez organy inne niż sąd arbitrażowy” nie stawia się przecinka. Natomiast w zdaniu „Wniosek składa się, odpowiednio, do wójta albo burmistrza” ja wstawiłam przecinki przed i po wyrazie „odpowiednio”, bo uważam to za wtrącenie. Czy taka interpunkcja jest prawidłowa?

  • Oksymoron (?)

    5.05.2023
    5.05.2023

    Dzień dobry, czy określenie "ostatnio nigdy" można uznać za oksymoron? Z poważaniem, A. Starukiewicz

  • o kształcie i w kształcie
    7.03.2015
    7.03.2015
    Witam,
    dręczy mnie od jakiegoś czasu mały problem. Czy o kształcie i w kształcie mogą być stosowane zamiennie? Moje wątpliwości biorą się z tego, że często spotykam je używane w tym samym kontekście, lecz osobiście korzystam z pierwszego, gdy przyrównuję coś do figury geometrycznej, a ostatnie rozumiem jako np. płyn w naczyniu (przybierający kształt, który nie jest mu właściwy) lub, bardziej dosłownie, jako coś „siedzącego w kształcie” (lub Kształcie).
    Pozdrawiam
    A.B.
  • olej w głowie
    19.03.2014
    19.03.2014
    Szanowna Poradnio,
    skąd wzięło się wyrażenie mieć olej w głowie?
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • partie dialogowe
    27.09.2005
    27.09.2005
    Jeśli w książce przytacza się dłuższą – podzieloną na kilka akapitów – wypowiedź jakiejś postaci, czy powinno się wówczas każdy akapit rozpoczynać od nowego myślnika? W różnych książkach spotyka się i taką, i taką formę zapisu. Nowy myślnik sugerowałby, że przytacza się wypowiedź innej osoby, a z kolei jego brak mógłby oznaczać powrót do narracji. Jaką opcję lepiej wybrać?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego