żołnierza
  • żołnierz fortuny

    17.06.2024
    17.06.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w języku polskim istnieje frazeologizm „żołnierz fortuny” na określenie żołnierza najemnego, czy jest to wyłącznie kalka z innych języków (fr. soldat de fortune, ang. soldier of fortune)? Moja pobieżna kwerenda internetowa wykazuje, że określenie to pojawia się raz w pamiętnikach Józefa Wybickiego, a poza tym przede wszystkim w literaturze współczesnej, i to sporadycznie.

  • Dwieście tysięcy żołnierzy
    26.06.2020
    26.06.2020
    Dzień dobry! Jak poprawnie odczytać tak zapisane zdanie: Zgromadzono 200 000 żołnierzy. Czy dobrą formą będzie: Zgromadzono dwustu tysięcy żołnierzy?
    Dziękuję!
  • z dywizem czy bez?
    14.09.2009
    14.09.2009
    Witam serdecznie!
    Chciałem zapytać się o poprawną pisownię terminu: dziecko żołnierz czy dziecko-żołnierz (dzieci żołnierze czy dzieci-żołnierze)? Która forma jest prawidłowa – z łącznikiem czy bez? Dziękuję z góry za pomoc. Będę niezmiernie wdzięczny.
    Pozdrawiam serdecznie.
    Z wyrazami szacunku,
    J. Czyżewski
  • Tekst tablicy pamiątkowej
    8.03.2018
    8.03.2018
    Dzień dobry, będę bardzo wdzięczna za odpowiedź, czy poniższy tekst tablicy pamiątkowej jest poprawny?
    Z wyrazami szacunku
    M. Gurda-Jaroszewska

    Pamięci
    Leona Fuza
    1895-1939
    Płocczanina,
    żołnierza Legionów Józefa Piłsudskiego.
    Uczestnika walk o niepodległość Polski w 1918 roku
    i wojny polsko – bolszewickiej w 1920 roku.
    Działacza samorządowego.
    Organizatora i uczestnika bohaterskiej obrony Poczty Polskiej w Gdańsku,
    zamordowanego przez hitlerowców w grudniu 1939 roku.
    Mieszkańcy Płocka
  • ZBZZ
    16.06.2012
    16.06.2012
    W WSO PWN znajduje się skrótowiec ZBZZ, oznaczający Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych. Zastanawiam się, dlaczego człon Żołnierzy zamiast do Ż skrócono do Z. Przecież gdyby postąpić analogicznie, należałoby nazwy Banku Gospodarki Żywnościowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego i Żandarmerii Wojskowej zapisać jako BGZ, ZIH, ZW… Czy aby nie doszło tu do pomyłki?
  • cudzysłowowe różności
    13.02.2020
    13.02.2020
    Szanowni Państwo,
    czy po tzw., zwany i nazywany należy/można stosować określenia w cudzysłowach czy bez? Przykładowo: Człowiek zwany sumieniem Europy czy też zwany „sumieniem Europy”. Inna kwestia to cudzysłów przy użyciu sformułowania żołnierze wyklęci – z cudzysłowami czy bez? (a może: Żołnierze Wyklęci, spotyka się i tak wariant). Czy „złoty wiek” czy też to metaforyczne określenie i: złoty wiek?
    Dziękuję serdecznie i pozdrawiam
    A.B.
  • grabarka
    28.04.2006
    28.04.2006
    Szanowni Państwo!
    W Wielkim słowniku ortograficznym PWN znalazłem wyraz grabarka. Niestety, nigdzie nie mogę odnaleźć jego definicji. Proszę wyjaśnić, co to właściwie jest owa grabarka.
    :-) Pozdrawiam serdecznie!
  • milicjant u Korczaka

    3.10.2023
    3.10.2023

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że Janusz Korczak w swoich powieściach używa często na określenie policjanta wyrazu "milicjant", np. "Zawołam milicjanta i każę pana aresztować, że pan awantury w tramwaju wyrabia" ("Kiedy znów będę mały"), "milicjant wręczył Dżekowi wezwanie z komisariatu" ("Bankructwo małego Dżeka"). Czy rzeczywiście już przed wojną oba te wyrazy mogły być w zamiennym użyciu?

  • Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku

    21.12.2023
    21.12.2023

    Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?

    I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?

    Pozdrawiam,

  • rozbojarz i żołnierka
    9.04.2011
    9.04.2011
    Rozbojarz – ze słowem tym kilkukrotnie spotkałem się, przeglądając wpisy w policyjnych kronikach. Czy na pewno istnieje takie określenie w języku polskim? Wydaje mi się równie obrzydliwe jak dostrzeżone wczoraj na pewnym blogu słowo żołnierka (w znaczeniu 'kobieta żołnierz').
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego