10-s
  • milicjant u Korczaka

    3.10.2023
    3.10.2023

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że Janusz Korczak w swoich powieściach używa często na określenie policjanta wyrazu "milicjant", np. "Zawołam milicjanta i każę pana aresztować, że pan awantury w tramwaju wyrabia" ("Kiedy znów będę mały"), "milicjant wręczył Dżekowi wezwanie z komisariatu" ("Bankructwo małego Dżeka"). Czy rzeczywiście już przed wojną oba te wyrazy mogły być w zamiennym użyciu?

  • Mimimaksowy
    17.10.2016
    17.10.2016
    W matematyce rozważa się zagadnienia minimaksowe, czyli w dużym uproszczeniu takie, w których maksymalizacja jednej zmiennej wiąże się z minimalizacją drugiej. Czy dobrze mi się wydaje, że wobec tego pisownia mini-maksowy byłaby bardziej zgodna z zasadami ortografii? Przy ograniczeniach formularza pytaniowego trudno to bliżej wyjaśnić, ale znane mi przykłady wskazują, że pod tym terminem kryje się pewna symetria, a więc równorzędność problemu maksymalizowania i minimalizowania.

    Czytelnik
  • Nazwy miejscowości Konya, Antakya, Antalya należy odmieniać
    10.10.2018
    10.10.2018
    Szanowni Państwo,
    czy tureckie nazwy miejscowości, np. Konya, Antakya, Antalya, powinny być odmieniane (Konyi, Antakyi itd.)? Niepokoi mnie to, że niemal we wszystkich materiałach w internecie autorzy pozostawiają je w mianowniku. 
    Z wyrazami szacunku 
    Regina Gromacka
  • Nazwy współtwórców w bibliografii

    10.02.2022

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem, czy w publikacji naukowej i popularnonaukowej można pominąć redaktora tomu lub osobę, która dokonała wyboru poezji?


    Jan Paweł II, Adhortacja Familiaris consortio, w: tegoż, Adhortacje apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II, red. M. Romanek, t. 1, wyd. Znak, Kraków 2006, s. 91-216.


    Twardowski J., Budzić nadzieję. Abecadło dziewięćdziesięciolatka, wybór i oprac. A. Iwanowska, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2020, s. 3.

    Dziękuję

    E.S.

  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym
    10.02.2016
    10.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy orzeczenie w tych zdaniach ma właściwą formę:
    W budynku mieściły się kuchnia, w której stała lodówka, a także biura, gdzie zajmowano się bieżącymi sprawami.
    W kącie miało stanąć kilka niewielkich szafek i regał na książki.
    Załóżmy, że oba zdania pojawiają się w książce. Czy orzeczenie musi mieć tę samą formę, skoro w zdaniach są podmioty szeregowe? Czy każde zdanie z podmiotem szeregowym musi mieć w książce orzeczenie w liczbie mnogiej?
    Dziękuję.
    Z poważaniem
    Barbara S.
  • orzecznik przymiotnikowy w dawniej polszczyźnie
    26.10.2009
    26.10.2009
    „Kiedyś była ona inną” – zamiast „(…) inna”. Jak wyglądała historia rozwoju przymiotnika do postaci dzisiejszej? Dlaczego dziś jest inaczej (forma inna), skąd to wynika i skąd wynikała forma inną. Gdzie można o tym poczytać więcej?
  • Papugarnia czy papużarnia?
    27.10.2017
    27.10.2017
    Szanowni Państwo,
    bardzo razi mnie nagminnie reklamowana w mediach papugarnia. Na kilometr wyczuwam, że coś jest z tym słowem nie w porządku. Nie ma przecież palmarni, tylko palmiarnia, nie ma ptakarni, tylko ptaszarnia. Hodowcy papug nie podzielają jednak mojego sentymentu do rzeczowników tworzonych z obocznością słowotwórczą. Będę wdzięczny za wyjaśnienie, czy oprócz ewentualnego uzusu, istnieje jakaś norma językowa, która racjonalizowałaby istnienie papugarni.
  • prime i double prime
    13.10.2014
    13.10.2014
    Dzień dobry,
    nurtuje mnie problem zapisu symboli stopy/minuty i cala/sekundy. W książce A. Wolańskiego Edycja tekstów (s. 71) podany jest znak: ' z komentarzem: „Nie należy go zastępować znakiem prim”. Zakładam, że chodzi o znaki unicode U+0027 i U+2032. Natomiast R. Bringhurst (Elementarz, s. 346) pisze, że prim (U+2032) oznacza stopy i minuty kątowe. „Znaków prim i bis nie powinno się mylić z pseudocudzysłowem (U+0027)”. Skąd ta różnica? Bo trudno uznać, że mamy polskie i kanadyjskie cale?
  • przewalczać [?]

    20.10.2023
    20.10.2023

    W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie?ły>

  • przypis
    20.10.2009
    20.10.2009
    Interesuje mnie, w jaki sposób mógłbym poprawnie zbudować przypis tudzież notkę bibliograficzną z książki, którą jest kodeks? Podaję poniżej niezbędne dane odnośnie owej książki:
    Kodeks Cywilny. Przepisy wprowadzające. Skorowidz. Stan na dzień 1 września 2009 r. (są to wszystkie „składniki” strony tytułowej książki, poza nazwą wydawnictwa).
    Rafał Idzik (opracowanie redakcyjne).
    ParkPrawo (wydawnictwo).
    Warszawa – Bielsko-Biała 2009 (miejsce i rok wydania).

    Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego